از حل مشکلات فنی تا تربیت نیروی ماهر در مرکز تحقیقات خودرو/ در بخش تعامل با خودروسازان نیازمند حمایت هستیم

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی در دهه ۸۰ بعد از حدود دو دهه فعالیت به این نتیجه رسید که اگر امور تحقیقاتی را به فعالیت‌های علمی خود اضافه نکند به برخی موفقیت‌ها نمی‌رسد و رسالت دانشگاه تحقق نمی‌یابد؛ بنابراین سال ۸۵ مجوز نخستین مرکز تحقیقاتی در زمینه آب به یکی از واحدهای دانشگاهی داده شد.

اکنون در مجموع بیش از ۲۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کنند. ۱۶۴ مرکز تحقیقاتی از این مراکز در زمینه‌های تحقیقاتی غیرپزشکی از جمله فنی، مهندسی، کشاورزی و ... و ۳۹ مرکز تحقیقاتی در زمینه پزشکی فعال هستند.

خودرو از جمله صنایع مهم و استراتژیک در هر کشور است که توجه به این صنعت نه تنها به‌طور مستقیم باعث اشتغالزایی می‌شود؛ بلکه مشاغل جانبی نیز در کنار آن رشد می‌کند. شرکت‌های خودروسازی برای ارتقای کیفیت خودروهای خود با مراکز علمی و دانشگاهی ارتباط نزدیکی دارند و در مراکز تحقیقاتی درباره مشکلات خودرویی تحقیق می‌شود.

مرکز تحقیقات خودرو، سوخت و آلودگی حدود سه سالی است که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا برای کمک به صنعت خودروسازی و رفع مشکلات و ارتقای کیفیت در این صنعت راه‌اندازی و فعال شده است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور آشنایی بیشتر با مأموریت‌های این مرکز و معرفی فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌های پیش روی آن با بهرام بحری رئیس این مرکز تحقیقاتی گفتگو کرده است که در ادامه می‌آید.

آنا: در مورد چگونگی و چرایی ایجاد مرکز تحقیقات  خودرو، سوخت و آلودگی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا توضیح دهید.

بحری: امروز به‌عنوان مشکلی اصلی و اساسی در دانشگاه‌های کشور، دانشگاه‌هایی که به‌صورت حرفه‌ای روی آموزش خودرو فعالیت کنند، کم داریم. از جمله دانشگاه‌هایی که دانشکده خودرو دارند و در زمینه تحقیقات و آموزش خودرو فعالیت می‌کنند، می‌توان از دانشگاه علم و صنعت تهران و دانشگاه‌هایی مانند شریف یا امیرکبیر نام برد و در دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاهی نداشتیم که به‌صورت حرفه‌ای واقعاً روی آموزش خودرو فعالیت کند و تحقیقاتی حرفه‌ای را در این زمینه انجام دهد؛ البته این موضوع مربوط به دو سال پیش است که ما کار را در این عرصه آغاز کردیم.

از آنجایی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا رشته‌ها و مقاطع کاردانی خودرو، کاردانی به کارشناسی خودرو، مهندسی خودرو و کارشناسی ارشد خودرو گرایش نیرومحرکه را داشتیم و ابزار و بستر لازم مناسب فراهم بود و با وجود دانشجوی تحصیلات تکمیلی در این رشته، تمایل داشتیم کار را به این سمت ببریم که یک تحقیقات مناسب در زمینه خودرو انجام دهیم. با توجه به مشکلاتی که در آن برهه از زمان مانند آلودگی کلان‌شهرها، مصرف زیاد خودروها و مشکلات سوخت وجود داشت، مصمم شدیم که مرکز تحقیقات خودرو، سوخت، آلودگی را راه‌اندازی کنیم.

چند هدف عمده در این مسیر وجود داشت که یکی تحقیقات روی مشکلات خودرویی بود و هدف دوم ما هم تربیت نیروی خبره در زمینه خودرو بود و نهایتاً توانستیم امکانات آموزشی خیلی خوبی را در این زمینه فراهم کنیم، دوره‌های کشوری بسیار خوبی را برگزار کردیم  به‌ نحوی که از شهرهای مختلف کشور مانند ارومیه، مشهد، کردستان، بندرعباس و خوزستان توانستیم کسانی را جذب کنیم که برای شرکت در دوره‌های تخصصی و حرفه‌ای خودرو حضور داشته باشند و قبل از شیوع بیماری کرونا بسیار دوره‌های عالی و خوبی برگزار می‌شد و کسانی که شرکت می‌کردند، تمایل داشتند تا بتوانند آموزش‌ها را به‌صورت اصولی و حرفه‌ای فراگیرند.

آنا: با توجه به این اهداف، مأموریت‌های مرکز را تشریح کنید.

بحری:  همانطور که گفتم هدف اصلی این بود که مرکز تحقیقاتی راه‌اندازی کنیم تا بتوانیم در زمینه آلودگی هوا، کنترل آلودگی، طرح‌هایی که در زمینه آلودگی هواست و نهایتاً روی صنعت خودرو با خودروسازان همکاری کنیم، مقداری که کار جلو رفت، برخی از خودروسازان با ما همکاری کردند و توانستیم امکاناتی را از خودروسازان جذب کنیم.

در این راستا طرحی خوب به شرکت سایپا یدک دادیم و در مقابل امکاناتی هم از آنها گرفتیم، طرح ما این بود که بتوانیم آموزش‌های شرکت سایپا یدک را به‌صورت کشوری برگزار کنیم؛ زیرا شهرستان شهرضا در واقع مرکز ایران بود؛ این طرح را ارائه دادیم و گفتیم بر فرض آن نیروهایی که می‌خواهند به شرکت سایپا بروند، از اقصی نقاط کشور باید به تهران بروند، شهری که خودش مشکل ترافیک و آلودگی هوا و مشکل رفت و آمد دارد، با چه هزینه‌هایی اینها باید به تهران بروند، هزینه اسکان و خودرو و خوراک‌شان را تحمل کنند که آموزش ببینند.

 این طرح را حتی به مرکز آموزش ایران خودرو هم دادیم و گفتم ما می‌توانیم شهرضا را به‌صورت سنتر و مرکز در نظر بگیریم، آن کسی که مثلاً از بندرعباس یا سیستان‌و ‌بلوچستان می‌خواهد به تهران آمده و این همه هزینه کند، نهایتاً بیاید شهرستان، هزینه رفت و آمد و خورد و خوراکش کمتر است و در یک محیط دانشگاهی عالی با امکانات رفاهی خوب مانند استخر و پارک آبی این آموزش‌ها را برای آنان در نظر بگیریم؛ اما برای اجرای چنین طرح‌هایی نیاز است که مدیران دانشگاه آزاد اسلامی حمایت کنند، رایزنی‌هایش را انجام دهند، قراردادش را منعقد کنند و ما در رده‌های بعدی، کار اجرایی‌اش را انجام دهیم.

طبیعتاً وقتی یک چنین جایی، چنین امکاناتی و چنین بستر مناسبی وجود دارد، اگر سازمان مرکزی حمایت کرده و با خودروسازان صحبت کرده و ما را با آنها معرفی کند و امکانات بیشتری در اختیار ما بگذارند، این برای آینده می‌تواند یک مرکز خیلی خوب باشد.

از سوی دیگر در دانشگاه آزاد اسلامی اصلاً مرکز تحقیقات خودرو، سوخت و آلودگی که به این صورت کار کند، نداریم و این تنها مرکز تحقیقات خودرو و آلودگی دانشگاه آزاد اسلامی بوده که در شهرضا واقع است. از جنبه دیگر نگاه کنیم اکنون مشکلات خودرو و آلودگی داریم و ما بر اساس مشکلات موجود این مرکز تحقیقاتی را راه‌اندازی کردیم.

آنا: فعالیت‌ها و دستاوردهای مرکز تحقیقاتی خودرو، سوخت و آلودگی چه بوده است؟

بحری: دو هدف اصلی داشتیم. یکی هدف پژوهشی و دیگری هدف آموزشی. در هدف آموزشی ما بیشتر موفق بودیم و توانستیم درآمدزایی خیلی خوبی برای دانشگاه داشته باشیم، مثلاً حدود 20 تا 25 دوره تخصصی در زمینه تعمیر و نگهداری موتورهای احتراقی داخلی ایرانی و سیستم‌های برق و سوخت‌رسانی داشتیم.

در بخش آموزش در مجموع سه دسته داشته‌ایم. یکی کسانی هستند که حرفه‌ای این کار را انجام می‌دهند. مثلاً مکانیک‌هایی که فعال هستند و به‌صورت سنتی آموزش دیده‌اند و الان علاقه دارند به‌صورت حرفه‌ای‌تر آموزش ببینند؛ چراکه موتورها پیشرفته‌تر شده است، بخش دیگر دانشجویان خودمان بودند که علاقه داشتند وارد بازار کار شوند و تخصص لازم را نداشتند و این دوره‌ها را فرامی‌گرفتند و آموزش می‌دیدند، تعدادی هم علاقه‌مندانی بودند که اصلاً هیچ زمینه‌ای در بخش خودرو نداشتند. مثلاً طرف راننده تاکسی یا اتوبوس بوده، قصد داشته به طریقی یاد بگیرد که اگر مثلاً ماشین جایی خراب شد، بتواند مشکل را حل کند و در راه نماند.

بنابراین؛ فراخوان را در شبکه‌های مجازی، اینستاگرام و تلگرام و سایت مرکز یا کانال‌هایی که در جاهای مختلف وجود داشت اعلام کردیم و تا قبل از کرونا حدود 25 دوره به‌صورت حرفه‌ای برگزار کردیم و اگر میانگین هفت یا هشت نفر در نظر بگیریم حدود 140 تا 150 نفر در دوره‌های آموزشی شرکت کرده‌اند.

آنا: در حوزه همکاری با شرکت‌های خودروساز اگر توضیح دیگری دارید، تشریح کنید.

بحری:  مکاتبات زیادی با خودروسازان داشتیم و توانستیم از آنها امکانات بگیریم. مثلاً شرکت سایپایدک سه موتور و شرکت مگاموتور حدود 6 موتور به‌صورت رایگان به ما اهدا کردند؛ زیرا دانشگاه و مرکز را می‌شناختند، مقالات ما را خوانده بودند و به عنوان یک مرکز علمی از ما حمایت کردند. مرکز تحقیقات موتور ایران‌خودرو هم از آنجایی که با آنها تعدادی مقالات علمی و کارهای پژوهشی مشترک انجام داده بودیم، دو موتور به ما تحویل دادند.

مرکز تحقیقات خودرو دانشگاه تهران هم که همکاری مشترک تحقیقاتی با آنها داشتیم دو موتور به ما تحویل دادند، در واقع امکانات خوبی را توانستیم جذب کنیم و نهایتاً می‌توانم بگویم ما از نظر تنوع و تعداد زیاد امکانات می‌توانیم یکی از مناطق مهم دانشگاه آزاد در زمینه خودرو باشیم. به جرئت می‌توانم بگویم در دانشگاه آزاد اسلامی واحدی را نمی‌توانیم پیدا کنیم که در زمینه خودرو چنین امکاناتی داشته باشد.

آنا: پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان در این مرکز تحقیقات چه جایگاهی دارند؟

بحری: خیلی تلاش کردیم که طرح‌ها و کارهای پژوهشی هم بتوانیم جذب کنیم، حتی با شرکت زرین‌خودرو صحبت کردیم تا دوره‌های آموزشی را برای این شرکت انجام دهیم؛ اما در زمینه اینکه بخواهیم پایان‌نامه‌های دانشجویی و یا طرح جذب کنیم یا کاری به این صورت انجام دهیم، با توجه به درخواست‌های مکرر باید در سطح کلان‌تر صورت پذیرد؛ زیرا باید یک دست و حمایت قوی‌تری را از یک مراجع بالاتر می‌داشتیم، مثلاً اگر سازمان یا منطقه وارد گود می‌شد، می‌توانستیم به این هدف برسیم، ما در زمینه تحقیقاتی هم نتوانستیم -به دلیل گرانی دلار و این مسائل- امکانات تحقیقاتی‌مان را توسعه دهیم و بودجه هم نداشتیم که بتوانیم این امکانات را جذب کنیم؛ اما در زمینه مقاله و تحقیقات مشترک با دانشگاه تهران و شرکت ایپکو مرکز تحقیقات موتور همکاری داشتیم و انصافاً مقالات خیلی خوبی چاپ شد که جزء بهترین ژورنال‌های مهندسی مکانیک بود.

آنا: حائز رتبه هم شدند؟

بحری: بله یک مقاله بهترین مقاله استان اصفهان شد. یک پایان‌نامه که توسط دانشجوی ارشد بنده انجام شد، میان دانشگاه‌های شریف و امیرکبیر سومین پایان‌نامه کشوری در زمینه موتور شد، با همه این اقدامات و فعالیت‌ها نیاز است که بتوانیم جلساتی را داشته باشیم و بتوانیم طرح‌هایمان را پیاده کنیم، با توجه به مشکلات مالی وجود، باید حمایت‌ شویم، این امکاناتی را که ذکر کردم همه‌ به صورت رایگان بوده و امکاناتی که مثلاً دانشگاه آزاد خریداری کند، اندک بوده، در قسمت درآمدزایی خودمان این حق را نداشتیم که برویم هزینه کنیم که این هم از مشکلات‌مان بوده، درآمدزایی‌ها خرج چیزهای دیگر می‌شود.

آنا: تعامل نهادها و مراکزی که با شما مرتبط هستند، غیر از آنهایی که گفتید به شما تجهیزات دادند چگونه است؟ این تعامل باعث شده تفاهم‌نامه‌ای در زمینه همکاری مشترک صورت بگیرد؟

بحری: یک تفاهم‌نامه با مرکز تحقیقات خودرو دانشگاه تهران بستیم که بر اساس این تفاهم‌نامه هم دو موتور به ما دادند و تعدادی مقاله مشترک و کارهای تحقیقاتی انجام دادیم. یک تفاهم‌نامه با شرکت سایپایدک داشتیم که امکانات مورد نیاز را به ما دادند، موضوعاتی در بخش استراتژیک خودرو کشور وجود دارد که عقد قرار داد و تفاهم‌نامه در آن باید در سطح کلان انجام شود و در این زمینه نیازمند نگاه مسئولان بالادستی هستیم.

خودرو رشته و صنعت استراتژیکی است. وقتی بخواهیم قراردادی در این سطح‌بندی که مثلاً مرکز آموزش را منتقل کنیم، باید قدرت بالاتری باشد تا این درخواست را انجام دهد؛ زیرا در حیطه اختیارات یک وزارتخانه دیگر و یک محل دیگر است. به عقیده من باید نهادهای بالادستی به توافق برسند، به‌عنوان مثال دانشگاه آزاد اسلامی با وزارت صمت به تفاهم برسد و این مأموریت را به ما واگذار کند.

انتهای پیام/4117/4062/