وقتی یک فنجان قهوه به نماد شکاف طبقاتی تبدیل میشود
به گزارش خبرگزاری آنا، در سالهای اخیر در ایران کافهنشینی به یک پدیده فراگیر اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است؛ پدیدهای که فراتر از یک نوشیدنی ساده به سبک زندگی نسل جوان و حتی بخشی از طبقه متوسط شهری گره خورده است، اما این گسترش با تغییرات اساسی در الگوهای مصرف، قیمتگذاری و حتی هویت فرهنگی همراه بوده است.
از منظر اقتصادی، کافهها امروز به بازاری پررقابت، اما غیرشفاف تبدیل شدهاند چرا که اجارههای بالای ملک در مناطق شهری بهویژه در تهران و کلانشهرها صاحبان کافهها را به سمت افزایش قیمتها سوق داده است به طوری که یک فنجان قهوه یا دمنوش که پیشتر کالایی نسبتاً ارزان و در دسترس محسوب میشد اکنون با قیمتهایی گاه چند برابر دستمزد روزانه یک کارگر عرضه میشود که این روند عملاً کافهها را از فضایی عمومی و همگانی به محیطی خاص طبقات مرفه یا قشر مصرفگرای شهری بدل کرده است.
از سوی دیگر، منوهای کافهها نشان میدهد که فرهنگ مصرف نوشیدنی در ایران به شدت دستخوش تغییر شده است. قهوههایی که پیشتر با نامهای ساده و شناختهشده همچون ترک یا فرانسه سرو میشد اکنون جای خود را به عناوین غربی یا عربی دادهاند؛ عناوینی که اغلب نه تنها برای مشتری عادی بیگانهاند بلکه الزاماً کیفیت یا اصالت بالاتری نیز ندارند. این تغییر نامها در واقع نوعی بازاریابی و برندسازی مصنوعی است که بیش از آنکه ارزش افزوده واقعی ایجاد کند به نوعی لوکسنمایی و فاصلهگذاری اجتماعی منجر میشود.
از ارزانی تا کاهش کیفیت ها در کافه ها
در کنار این مسئله کیفیت خدمات و مواد اولیه نیز به تناقض آشکاری بدل شده است چرا که بسیاری از کافهها برای کاهش هزینههای خود از مواد اولیه باکیفیت پایین یا جایگزینهای ارزانتر استفاده میکنند در حالی که همچنان قیمتها در سطح بالا باقی مانده است همین تضاد باعث شده تجربه مصرف برای بسیاری از مشتریان ناامیدکننده باشد.
با وجود این کاستیها صنعت کافهداری در ایران همچنان رشد میکند و به یکی از بازارهای جذاب برای سرمایهگذاران خرد بدل شده است جوانانی که سرمایه محدودی دارند اغلب به سمت راهاندازی کافههای کوچک یا کافههای سیار میروند که این امر نشاندهنده آن است که کافه نه تنها یک پاتوق فرهنگی بلکه یک ابزار اقتصادی برای اشتغالزایی و گردش سرمایه در مقیاس خرد شده است با این حال نبود نظارت کافی بر کیفیت، قیمتگذاری و رعایت استانداردها، خطر اشباع بازار و کاهش اعتماد مشتریان را افزایش داده است.
علی زعفری نایب رئیس اتحادیه آبمیوه بستنی و کافیشاپ در گفتوگو با خبرنگار آنا در رابطه با واردات قهوه گفت: واردات قهوه سال گذشته با ارز نیمایی انجام میشد و پس از آن، ارز مبادلاتی برای این کالا اختصاص یافت که شرایط خاص خود را داشت. در حال حاضر ارز دولتی بهطور کامل برداشته شده و واردات قهوه از طریق ارز آزاد انجام میشود با این وجود در ماههای آتی باید دید که آیا میتوان چالشهای موجود در واردات را مرتفع کرد یا خیر.
قیمت قهوه در کشور
وی افزود: قیمت قهوه طی یک سال گذشته تقریباً دو برابر شده است بهعنوان مثال اگر سال گذشته یک کیلو قهوه را ۸۰۰ هزار تومان خریداری میکردید اکنون قیمت آن به حدود یک میلیون و ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان رسیده است با این وجود میزان مصرف داخلی کاهش نیافته و حتی نسبت به سال قبل رشد داشته است و سرانه مصرف سالانه قهوه در ایران اکنون از ۵۰۰ گرم فراتر رفته و فرهنگ مصرف قهوه روزبهروز در حال گسترش است.
زعفری در ادامه در اشاره به حجم واردات توضیح داد: تا کنون امسال حدود ۵۰ هزار تن قهوه وارد کشور شده است که رکورد محسوب میشود و پیشبینی میشود که این رقم تا پایان سال به ۶۰ تا ۶۵ هزار تن برسد.
نایب رئیس اتحادیه آبمیوه بستنی و کافیشاپ در رابطه با تولید داخلی عنوان کرد: در حال حاضر تولید قهوه در کشور انجام نمیشود، اما با همکاری دانشگاه تهران اولین باغ گیاهشناسی قهوه کلنگزنی شده است و فعالیتهای پژوهشی روی زیرگونههای مختلف قهوه در حال انجام است تا ببینیم کدام گونهها قابلیت تولید آزمایشی و سرمایهگذاری در ایران را دارند در حال حاضر مناطق جنوبی کشور مانند چابهار، به عنوان نقاط تمرکز برای این پروژه در نظر گرفته شدهاند.
وردات قهوه از کشورها
زعفری با اشاره به کشورهای مبدا افزود: بیشترین واردات قهوه ایران از هند، اندونزی، برزیل، ویتنام، اتیوپی و کلمبیا انجام میشود.
وی در رابطه با وضعیت کافهها اظهار کرد: در استان تهران و سایر مناطق برخی کافهها مجوز رسمی دارند و برخی غیرمجاز فعالیت میکنند به طوری که برای واحدهای غیرمجاز ماده ۲۷ و ۲۸ اعمال شده، اما مشکلاتی از جمله تأیید نامها توسط پلیس و ناهماهنگی بین ارگانها وجود دارد که مانع اجرای کامل قانون شده است.
قیمتها در کافه چگونه تعیین میشود
زعفری در ادامه در رابطه با تعیین قیمتها در کافهها اظهار کرد: قیمت قهوه در کافهها تحت تأثیر هزینههای راهاندازی، لوکیشن، کانسپت و کیفیت سرویس است. یک کافه لوکس با سرمایهگذاری بالا، اجاره و نیروی کار گرانقیمت، قیمتهای بالاتری ارائه میدهد در حالی که یک دکه کوچک یا کافه معمولی هزینه کمتری دارد و قیمت پایینتری ارائه میکند بنابراین طبیعی است که قیمتها یکسان نباشند و این موضوع در همه کشورها رایج است.
وی افزود: با افزایش دانش و تخصص جوانان در حوزه قهوه و کافه، تعداد علاقهمندان به این شغل افزایش یافته است. مدرسه قهوه ایران طی چند سال اخیر بیش از صد هزار نفر را در زمینه کارآفرینی و مهارتهای مرتبط آموزش داده است. این روند باعث شده کسب و کارهای کافهداری تبدیل به یک تخصص واقعی تبدیل شود.
نامگذاری کافهها
زعفری در رابطه با نامگذاری کافهها گفت: اسامی کافهها باید از طریق سامانه مجوزها ثبت و تایید شوند و تحت نظارت وزارت ارشاد و پلیس قرار گیرند برخی کافهها که اسامی خارجی ثبت کردهاند مجوز قانونی دارند. اما بسیاری از اسمهای عجیب و غریب موجود در تابلوها قانونی نیستند.
وی با اشاره به آینده کافهداری در ایران اظهار کرد: با توجه به روند رو به رشد سرانه مصرف قهوه آینده کافهداری در ایران مثبت است و پیشبینی میکنم در پنج سال آینده تعداد کافهها دو برابر شود. کافههای قدیمی و غیرمتمرکز که به کیفیت ارائه و مشتریمداری توجه نمیکنند، احتمالاً حذف خواهند شد و ورود به این حوزه نیازمند مطالعه و برنامهریزی دقیق است تا ریسک شکست به حداقل برسد.
به گزارش آنا،کافهها به نماد مصرفگرایی و تجملطلبی، شکاف طبقاتی را عیانتر میسازد در چنین فضایی نوشیدن یک فنجان قهوه دیگر تنها یک عادت روزمره نیست، بلکه نماد جایگاه اجتماعی و اقتصادی فرد تلقی میشود.
در مجموع میتوان گفت کافهها در ایران امروز بیش از آنکه بازتابدهنده فرهنگ اصیل نوشیدنی یا تعامل اجتماعی باشند، به صحنهای از کشمکشهای اقتصادی، بازاریابیهای سطحی و تغییر سبک زندگی تبدیل شدهاند آینده این صنعت در گروی ایجاد تعادل میان کیفیت، قیمت و هویت فرهنگی است تعادلی که اگر بهدست نیاید کافهنشینی از یک فرصت اقتصادی و اجتماعی، به یک بحران فرهنگی و اقتصادی بدل خواهد شد.
انتهای پیام/