خودکفایی در طراحی نرم‌افزار‌های بومی
به گزارش خبرگزاری آنا، ایران در سال‌های اخیر، گام‌های بلندی در عرصه طراحی و توسعه نرم‌افزار‌های بومی برداشته است. این دستاورد‌ها به کاهش وابستگی به محصولات خارجی کمک کرده و نقش مؤثری در تقویت اقتصاد دیجیتال، افزایش امنیت سایبری و توسعه منابع انسانی کشور داشته است.
تولید نرم‌افزار برای یک کشور از جنبه‌های علمی و اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا این صنعت به عنوان یکی از محرک‌های کلیدی نوآوری و توسعه فناوری در قرن بیست و یکم شناخته می‌شود. نرم‌افزار به عنوان یک ابزار کارآمد، امکان بهینه‌سازی فرآیندها، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها را در صنایع مختلف فراهم می‌آورد. همچنین، با توجه به رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات، تولید نرم‌افزار می‌تواند به ایجاد بازار‌های جدید و افزایش رقابت‌پذیری در سطح جهانی کمک کند. از سوی دیگر، این صنعت به توسعه مهارت‌های فنی و تخصصی نیروی کار محلی منجر می‌شود و به اشتغال‌زایی در حوزه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات کمک می‌کند.
{$sepehr_key_5237}
افزایش تولید نرم‌افزار‌های بومی و سهم اقتصاد دیجیتال
طبق آمار منتشرشده سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور از ۱.۵۹ درصد در سال ۱۳۹۵ به حدود ۸ درصد در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این رقم نشان‌دهنده رشدی چشمگیر است که بخش عمده‌ای از آن مدیون تولید نرم‌افزار‌های بومی است. رشد سریع شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های حوزه فناوری اطلاعات در این زمینه، به ایران امکان داده است که در بسیاری از حوزه‌ها به استقلال فناورانه دست یابد.
از نمونه‌های موفق این حوزه می‌توان به اقدام به تولید سیستم‌عامل‌های بومی برای دستگاه‌های هوشمند، سامانه‌های مدیریت اطلاعات (ERP) و نرم‌افزار‌های مالی و بانکی اشاره کرد. نمونه‌هایی موفق در طراحی سامانه‌های مالی و حسابداری بومی که توانسته‌اند نیاز‌های داخلی را پوشش دهند و با محصولات بین‌المللی رقابت کنند همین حالا در کشور تولید می‌شود.
امنیت سایبری و نرم‌افزار‌های بومی
یکی از بزرگ‌ترین مزایای توسعه نرم‌افزار‌های بومی، افزایش امنیت سایبری است. با توجه به تهدیدات روزافزون در فضای مجازی و تحریم‌های بین‌المللی که دسترسی به نرم‌افزار‌های خارجی را محدود کرده‌اند، اهمیت نرم‌افزار‌های بومی در تضمین امنیت اطلاعات ملی دوچندان شده است.
به عنوان مثال، سامانه‌های رمزنگاری و مدیریت داده‌های حساس، مانند "پیام‌رسان سروش"، توانسته‌اند نیاز‌های امنیتی سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی را برآورده کنند. این سامانه‌ها از نظر امنیت و از نظر کارایی و سهولت استفاده نیز در مقایسه با رقبای خارجی موفق عمل کرده‌اند. علاوه بر این، راه‌اندازی سامانه‌هایی نظیر "سامانه یکپارچه دولت الکترونیک" نشان‌دهنده توانایی کشور در طراحی زیرساخت‌های نرم‌افزاری حیاتی است.
{$sepehr_key_5238}
توسعه منابع انسانی متخصص
ایران طی دو دهه گذشته شاهد رشد چشمگیر در تعداد دانش‌آموختگان حوزه فناوری اطلاعات و نرم‌افزار بوده است. بر اساس گزارش "پایگاه اسکوپوس"، ایران در زمینه مقالات علمی مرتبط با علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات در رتبه ۱۵ جهان قرار دارد. این پیشرفت علمی، زیرساختی قوی برای توسعه نرم‌افزار‌های بومی فراهم کرده است. در حالی که تعداد مقالات ایران در سال ۱۳۸۲ در این زمینه رقم ۱۴۳۲ عنوان بوده، شمار آن در ۱۴۰۱ به ۲۲۴۳۸ مورد رسید است.
برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های عملی که توسط دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برگزار می‌شود، نقش مهمی در پرورش نیروی انسانی متخصص ایفا کرده است. همچنین، همکاری نزدیک بین صنعت و دانشگاه منجر به توسعه پروژه‌های نوآورانه و افزایش بهره‌وری شده است.
رقابت‌پذیری با نرم‌افزار‌های خارجی
نرم‌افزار‌های بومی ایرانی در سال‌های اخیر توانسته‌اند به سطحی از کیفیت و عملکرد برسند که با نمونه‌های خارجی رقابت کنند. به عنوان مثال، سامانه‌های مدیریت آموزش مجازی (LMS) در دوران کرونا، نقش مهمی در ادامه فرآیند‌های آموزشی ایفا کردند و جایگزین مناسبی برای پلتفرم‌های خارجی مانند Moodle و Blackboard محسوب می‌شدند.
{$sepehr_key_5239}
علاوه بر این، در حوزه بازی‌های رایانه‌ای نیز ایران با تولید بازی‌هایی جالب توجه مورد اقبال بازار داخلی قرار گرفته و همچنین بازار‌های بین‌المللی را هدف قرار داده است. صادرات نرم‌افزار‌های بومی نیز به کشور‌هایی مانند عراق، افغانستان و برخی کشور‌های منطقه نشان از توان رقابتی ایران در این زمینه دارد.
تحریم‌های اقتصادی و فناوری، ایران را به سوی خودکفایی در طراحی و تولید نرم‌افزار سوق داده است. با توسعه نرم‌افزار‌های بومی، نیاز به محصولات و خدمات خارجی به شدت کاهش یافته است. به عنوان مثال، نرم‌افزار‌های داخلی توانسته‌اند نیاز‌های حیاتی سازمان‌ها و بانک‌های داخلی را برآورده کنند. یکی دیگر از دستاورد‌های مهم در این زمینه، راه‌اندازی پلتفرم‌های بومی برای خدمات ابری است.
حمایت دولت از تولید نرم‌افزار‌های بومی
دولت ایران در سال‌های اخیر برنامه‌های متعددی برای حمایت از تولید نرم‌افزار‌های بومی اجرا کرده است. طرح‌هایی مانند "طرح حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا" و تخصیص بودجه به پروژه‌های تحقیق و توسعه، به تقویت این بخش کمک شایانی کرده‌اند. بر اساس آمار منتشرشده توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه نرم‌افزار تا سال ۱۴۰۱ به بیش از ۱۲۰۰ شرکت رسیده است.
علاوه بر این، سیاست‌های دولت در حوزه توسعه شبکه ملی اطلاعات و اینترنت داخلی، زیرساخت‌های لازم برای رشد نرم‌افزار‌های بومی را فراهم کرده است. این زیرساخت‌ها شامل افزایش سرعت اینترنت، گسترش دیتاسنتر‌های داخلی و تقویت شبکه‌های ارتباطی است.
آینده‌ای روشن برای نرم‌افزار‌های بومی
با توجه به روند رو به رشد طراحی و تولید نرم‌افزار‌های بومی، آینده این حوزه بسیار امیدوارکننده است. پیش‌بینی می‌شود که با ادامه سرمایه‌گذاری در حوزه‌های تحقیق و توسعه، ایران بتواند در سال‌های آینده به یکی از قطب‌های تولید نرم‌افزار در منطقه تبدیل شود. علاوه بر این، تلاش برای صادرات نرم‌افزار و ورود به بازار‌های بین‌المللی می‌تواند نقش مؤثری در افزایش ارزآوری کشور ایفا کند.
پیشرفت ایران در طراحی و تولید نرم‌افزار‌های بومی، نمادی از توانایی‌های ملی در دستیابی به خودکفایی فناورانه است. این دستاورد‌ها وابستگی کشور به فناوری‌های خارجی را کاهش داده و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کرده و امنیت اطلاعات ملی را تقویت کرده است. با حمایت‌های مستمر دولت، سرمایه‌گذاری در آموزش و پژوهش و افزایش همکاری بین صنعت و دانشگاه، آینده نرم‌افزار‌های بومی در ایران روشن‌تر از همیشه به نظر می‌رسد.
انتهای پیام/