تاثیر خلاقیت و انگیزه افراد بر نوآوری در سازمان‌های پژوهشی
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، در زمان حاضر که مدیران و رهبران سازمان‌های پژوهشی با موقعیت جدید و تغییرات فزاینده‌ای در امور مواجه هستند، تنها سازمان‌هایی به توفیق دست خواهند یافت که بتوانند با بهره گیری از انگیزه کارکنانشان، به مواجهه سریع و خلاقانه با شرایط جدید بپردازند.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «بررسی رابطه بین خلاقیت و انگیزه افراد برای نوآوری در سازمان‌های پژوهشی» به این موضوع پرداخته‌اند که با ورود به هزاره سوم و عصر دانش، سازمان‌های پژوهشی و دانش‌محوری شکل گرفته‌اند که بقا و حفظ مزیت رقابتیشان در بلندمدت وابسته به نوآوری در طراحی و توسعه محصولات جدید است.
همچنین با توجه به کوتاه شدن چرخه عمر محصولات در اینگونه سازمان‌ها، نوآوری و توسعه محصولات جدید و نوآورانه نقش خون را برای ادامه موفق حیات در این نوع سازمان‌ها ایفا می‌نماید.
* خلاقیت و نوآوری در سازمان‌ها
به زعم این پژوهش بنا به تعاریف موجود در حوزه خلاقیت و نوآوری، خلاقیت را می‌توان توانایی دیدن چیز‌ها با یک نگاه نو و غیرمعمولی، دیدن مشکلاتی که هیچ کس دیگر امکان تشخیص موجود بودن آنها را نمی‌داند و سپس ارایه رهیافت‌های جدید، غیرمعمول و اثربخش دانست.
{$sepehr_key_4334}
در این پژوهش آمده است که نوآوری نیز، اندیشه خلاق تحقق یافته وعملیاتی شده است. برای سازمان‌هایی که در محیط متغیر و بدون قطعیت به رقابت می‌پردازند، نوآوری (ایجاد، انتقال، واکنش و تغییر ایده‌های خلاقانه به عمل) برای رشد، موفقیت و بقای سازمان عامل حیاتی به شمار می‌رود.
این پژوهش توضیح می‌دهد که نوآوری فردی کارکنان نیز در محیط کار، پایه اصلی ارتقای عملکرد هر سازمانی است، با توجه به پنهان و ضمنی بودن توانمندی خلاقیت و نوآوری افراد، استفاده کارکنان از توان خلاقیت و نوآوریشان در فرایند‌های شغلی نیاز به وجود رغبت و تمایل درونی آنها دارد، بر این اساس همزمان با اهمیت توانمندی خلاقیت در افراد، مطالعه بر روی مقوله انگیزش آنها نیز برای به کارگیری نوآوری در مراکز تحقیقاتی از اهمیت ویژ‌های برخوردار است.
* نوآوری و انگیزه به کارگیری نوآوری در شغل
از دیدگاه پژوهشگران این پژوهش نشان داده شده که نوآوری، عملی کردن اندیشه‌های نو و بدیعی است که از خلاقیت ناشی می‌شود. متخصصان مدیریت، نوآوری را مترادف با ابداع می‌دانند و معتقدند نوآوری فرایند پایانی خلاقیت و به عبارتی جلوه و نمود بیرونی آن می‌باشد که به صورت یک محصول یا تولید بدیع و تازه آشکار می‌شود.
{$sepehr_key_4336}
نوآوری تبدیل خلاقیت و ایده‌های نو به عمل و نتیجه است
به زعم این پژوهشگران، آن چه موجب نوآوری می‌شود، توان خلاقیت فرد است که او را به سوی نوآوری در کار و تولید می‌کشاند؛ در واقع نوآوری تبدیل خلاقیت و ایده‌های نو به عمل و نتیجه است.
این پژوهش توضیح می‌دهد که خلاقیت ارتباط مثبتی با منبع کنترل درونی دارد و خودانگیختگی و انگیزش درونی در خلاقیت تأثیر زیادی دارد، بنابراین پاداش محیطی، رقابت و ارزشیابی‌های بیرونی همگی انگیزه‌های تحمیلی هستند که موجب از بین رفتن خلاقیت می‌شوند، فرد خلاق باید بیشتر دارای انگیزش درونی باشد تا بیرونی، یعنی افراد خلاق بیشتر دارای انگیزش درونی هستند و می‌توانند به خاطر علاقمندی به فعالیت‌های خلاقانه در حال انجام خود در برابر اطرافیان مقاومت کنند و خلاقیت خود را اعمال نمایند.
{$sepehr_key_4335}
در پایان این پژوهش با توجه به نتایج به دست آمده، به منظور بهبود عملکرد سازمان‌های پژوهشی، پیشنهادات کاربردی زیر به عنوان نتایج به دست آمده از این تحقیق جهت تسهیل و تسریع دسترسی به اهداف سازمان‌های پژوهشی، ارائه می‌گردد:
- میزان خلاقیت پژوهشگران در انگیزه آنها برای به کارگیری نوآوری در محیط کاری مؤثر است و با توجه به اکتسابی بودن خلاقیت، پیشنهاد می‌شود که برای شکوفایی نوآوری و ترغیب افراد به نوآوری در محیط کاری، سازمان‌ها به افزایش خلاقیت در کارکنان خود به ویژه در بخش‌های تحقیقاتی بپردازند.
- از آنجا که بیشتر افراد مورد بررسی از فارغ‌التحصیلان مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها هستند، نیاز است تا تصمیم‌گیرندگان این حوزه نیزبه انجام اقدامات لازم جهت بهبود تفکر خلاق و کارآفرینانه بپردازند تا از این طریق زمینه ارتقای کارآفرینی و نوآوری بیشتر در مشاغل تحقیقاتی در سطح کشور فراهم شود.
- با توجه به عدم وجود تفاوت معنادار در خلاقیت زنان و مردان و پائین بودن انگیزه ابتکار و نوآوری در زنان نسبت به مردان پیشنهاد می‌شود، پژوهشکده مورد مطالعه به بررسی و ایجاد راهکار‌هایی برای ارتقای انگیزه کارکنان زن جهت مشارکت بیشتر در طرح‌های نوآورانه و استفاده بیشتر از پتانسیل علمی آنان بپردازد.
- با توجه به نقش عوامل فرهنگی خاص در ایران، به محققان پیشنهاد می‌شود که به هنجاریابی و بومیسازی ابزار اندازهگیری میزان ابتکار و انگیزه در محیط کاری کشور پرداخته، تا بتوان از این طریق به انجام تحقیقات اثربخشتری اقدام کرد.
این پژوهش به کوشش حمیدرضا ضرغامی (دکتری مهندسی صنایع مدیریت سیستم وبهره‌وری دانشگاه علم و صنعت ایران)، مصطفی جعفری (عضو هیئت‌علمی دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران) و پیمان اخوان (عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه مالک اشتر تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/