مدیریت سرمایه فکری در دانشگاه‌ها
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، مفهوم سرمایه یکی از غنی‌ترین چارچوب‌های تبیین در ملاحظات جامعه‌شناختی، اقتصادی و مدیریتی معاصر است. این مقوله طی دهه‌های اخیر دستخوش تحولاتی گردیده است که به واسطه آنها شاهد ظهور نظریه‌های جدید سرمایه سازمانی، فکری، انسانی و فرهنگی می‌باشیم.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «بررسی تطبیقی مدیریت سرمایه فکری در دانشگاه‌ها» به این موضوع پرداخته‌اند که در دو دهه گذشته به سمت اقتصادی حرکت شده است که سرمایه‌گذاری در منابع انسانی، فناوری اطلاعات، تحقیق، توسعه و تبلیغات به منظور حفظ جایگاه رقابتی، تضمین رشد و ترقی سازمان‌ها ضروری به نظر می‌رسد و آنچه که بیش از همه توجه روز افزونی را به خود جلب کرده سرمایه فکری است. زیرا محیط کسب و کار مبتنی بر دانش و شایستگی منابع انسانی، نوآوری، روابط با مشتری، فرهنگ سازمانی، نظام و ساختار سازمانی و ... را در بر میگیرد.
* اقتصاد دانش محور
این پژوهش به این نکته اشاره می‌کند که در اقتصاد دانش محور، از سرمایه فکری به منظور ایجاد ارزش برای سازمان استفاده می‌شود و در دنیای امروز، موفقیت هر سازمان به توانایی مدیریت این دارایی‌ها بستگی دارد.
در اقتصاد دانش محور، از سرمایه‌فکری به منظور ایجاد ارزش برای سازمان استفاده می‌شود
در این پژوهش آمده است که دهه آینده دهه ارزشآفرینی از خلال سرمایه فکری برای سازمان‌ها و کشور‌ها است؛ لذا توجه به موضوع سرمایه فکری در سطح جهانی و منطق‌های و جدید بودن این بحث میتواند به عنوان یک مزیت برای کشور ما به حساب آید.
این پژوهش توضیح میدهد که سرمایه فکری و یا دارایی فکری در سطح جامعه، دولت، صنعت و دانشگاه مطرح است و تجمع آنها دارایی‌های فکری کشور را تشکیل میدهد.
به گفته این پژوهش در سطح ملی نیز، با توجه به اولویت‌های سند چشمانداز بیست ساله، توسعه سرمایه فکری میتواند در رشته نوآوری، کارآفرینی، توسعه و تأسیس کسب و کار‌های دانش پایه، کمک شایانی کند.
{$sepehr_key_4276}
در حوزه آموزش عالی و پژوهش فقط بخش کوچکی از این ارزش فکری شناسایی شده است و ابزار‌های خیلی محدودی در اندازهگیری و مدیریت آنها وجود دارد. شکل زیر، مدل توصیفی سرمایه فکری برای آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی را نشان میدهد. برای هر مؤلفه سرمایه فکری، سرمایه انسانی، سازمانی و رابطهای چندین زیر مؤلفه شناسایی شده که با اهداف استراتژیک سازمان مطابقت دارد.
* مدیریت سرمایه انسانی درحوزه پژوهشی
این پژوهش به این نکته اشاره می‌کند که مدیریت سرمایه انسانی درحوزه پژوهشی دانشگاه‌های آزاد اسلامی در حد پایینی است و شاخص‌های آن از قبیل پرسنل پژوهشی و پژوهشگران، کمتر مورد توجه قرار میگیرد و حاکی از آن است که وضعیت توسعه انسانی به طور کلی در ایران و بالاخص در دانشگاه‌های مورد مطالعه در مقایسه با کشور‌های در حال توسعه پیشرو در اقتصاد دانش محور نظیر ترکیه، سنگاپور و کُره مطلوب نیست بنابراین بنیان‌های لازم برای ظهور اقتصاد دانش محور صورت نگرفته است.
{$sepehr_key_4277}
به بیان دیگر شاخص‌های حوزه پژوهشی تا وضعیت مطلوب فاصله دارد و از طرف دیگر مبنی بر تأثیر شاخص سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی مطابقت دارد و میزان رشد سرمایه انسانی در دانشگاه به خصوص در حوزه پژوهشی بر بهره‌وری و پیشرفت دانشگاه مؤثر بوده ولی در رتبه پائینی قرار دارد.
* سرمایه فکری در یک سازمان
به زعم این پژوهش سرمایه فکری به عنوان ترکیبی از منابع نامشهود و فعالیت‌هایی تعریف شده که به یک سازمان اجازه میدهد تا با یک توده از منابع انسانی، مالی و مواد اولیه به یک سیستم توانمند ارزش آفرینی ذینفع انتقال یابد. سرمایه فکری اغلب با سه مؤلفه اصلی و اساسی مرتبط به هم نشان داده شده است:
- سرمایه انسانی
- سرمایه ساختاری
- سرمایه رابطهای
نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که برای تقویت زیرساخت‌ها و بهینه‌سازی آنها و در نهایت مدیریت بهتر آنها باید بر شاخص‌های مربوط به سرمایه ساختاری توجه بیشتری شود و در این راستا پیشنهاد می‌شود بر تجهیز سالیانه کتابخانه‌های دانشگاه‌های مذکور و فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم برای کارگاه‌های موجود در دانشگاه‌ها همچنین انتشار مقالات و مجلات متنوع در گروه‌های آموزشی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ارائه گواهینامه‌های پایان دوره تأکید و در سرلوحه برنامه‌های دانشگاه‌ها قرار گیرد.
این پژوهش به کوشش فهیمه بابائی نیولوئی (کارشناسی ارشد مدیریت دولتی وعضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب)، نادر بهلولی زیناب و غلامرضا رحیمی (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب) انجام شده است.
انتهای پیام/