رابطه رهبری اخلاقی مدیران مدارس با رفتارهای کاری نوآورانه معلمان
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، سازمان آموزش و پرورش یکی از مهمترین سازمان‌ها در هر کشور است که اهمیت آن در تربیت و هدایت افراد بر هیچ کس پوشیده نیست. تعلیم و تربیت امری خطیر و در عین حال بسیار ثمربخش و پر منفعت است که به واسطه آن می‌توان به افزایش دانش، آگاهی بخشی و پرورش همه جانبه بیان کرد.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «رابطه رهبری اخلاقی مدیران مدارس و فرهنگ مدرسه با رفتارهای کاری نوآورانه معلمان با میانجی گری امنیت روانشناختی و تعدیل‌گری شخصیت پویا» به این موضوع پرداخته‌اند که بزرگترین و مهمترین دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت در مدارس و چه بسا خارج از مدارس، همانا معلمان هستند که مهمترین عامل یادگیری دانش آموزان می‌باشند.
به عبارت دیگر مهمترین عامل در نظام آموزشی، مواد آموزشی یا روش تدریس نیست، بلکه خود معلمان هستند؛ در واقع این معلمان هستند که مهمترین عامل تعیین کننده در کیفیت آموزشی هستند که دانش‌آموزان دریافت می‌کنند.
* رفتار کاری نوآورانه چیست؟
رفتار نوآورانه به معنای ایجاد، ترویج، اجرا و تحقق ایده‌های خلاقانه است
در این پژوهش آمده است که رفتار کاری نوآورانه، نوعی رفتارهای شهروندی اختیاری است که الزاماً در نقش‌ها و شرح وظایف کارمندان از آنها انتظار نمی‌رود. محققان رفتارهای نوآورانه را ایجاد، معرفی و کاربرد هدفمند ایده‌های درون یک نقش کاری، گروه یا سازمان می‌دانند که برای عملکرد نقش، گروه یا سازمان مفید است.
به زعم این پژوهش رفتار نوآورانه به معنای ایجاد، ترویج، اجرا و تحقق ایده‌های خلاقانه است. برخی از افراد این توانایی را دارند که ایده‌های اثربخشی را ایجاد کنند، اما بعد از آن، زحمت پیگیری آن ایده‌ها را تقبل نمی‌کنند تا آنها را به واقعیت تبدیل کنند. یک کارمند زمانی می‌تواند رفتار نوآورانه کاری را به نمایش بگذارد که خلق ایده همراه با اجرای ایده باشد، بنابراین رفتار نوآورانه، عملی کردن افکار و اندیشه‌های نو ناشی از خلاقیت است.
{$sepehr_key_3979}
به گفته این پژوهش نوآوری تنها به تولید محصولات و خدمات جدید مربوط نیست، بلکه مفهومی گسترده‌تر از فرایند‌ها یا شیوه‌های جدید را نیز شامل میشود. در سطح رفتاری کارکنان، رفتار کاری نوآورانه به اقدامات کارکنان برای جلب و پیاده‌سازی ایده‌های جدید در محصولات و فرایند‌ها اطلاق میشود.
* خلاقیت یا رفتار کاری نوآورانه معلمان در مدارس
در این پژوهش آمده است که یکی از عواملی که باعث میشود معلمان در فرایند تعلیم و تربیت دارای اثرگذاری بیشتری باشند، خلاقیت، یا رفتار کاری نوآورانه آنان در محل کار است. تا زمانی که معلمان خلاق و مبتکر نباشند، تصور تدریس نوآورانه در این زمینه دشوار است و معلمان نوآور نقش مهمی در ایجاد نیروی کار نوآور برای رقابت رشد اقتصادی ملی ایفا می‌کنند.
{$sepehr_key_3980}
این پژوهش مطرح می‌کند که نوآوری به معنای استفاده از ایده‌ها، روش‌ها یا سیستم‌های جدید برای توسعه محصولات یا خدماتی است که ویژگی‌های جدید ایجاد می‌کند یا محصولات یا خدمات موجود را بهتر می‌کند؛ به عبارت دیگر، نوآوری شامل ایجاد بهبود در هر نوع فعالیتی است و همه سازمان‌ها از نوآوری برای ایجاد برنامه‌های خود و تحقق اهداف خود استفاده می‌کنند.
* تاثیرشخصیت پویای مدیران و نوآوری در مدارس
مدیران بایدبا رعایت معیار‌های اخلاقی از جانب خود و سعی در نهادینه کردن این معیار‌ها در سازمان، شرایط لازم را جهت ادراک امنیت شغلی فراهم نمایند
به زعم این پژوهش افراد با شخصیت پویا همواره به صورت فعال به دنبال ایجاد تغییرات مثبت در محیط کاری خود هستند. درواقع این افراد قادر هستند حتی در محیط‌های کاری با فرهنگ و جو سازمانی نامناسب، فشار‌ها و استرس‌های موقعیتی را به خوبی مدیریت کنند و اجازه ندهند که انگیزه و تلاش آنها تحت تأثیر عوامل منفی قرار بگیرد.
این پژوهش توضیح می‌دهد که درنهایت به مدیران مدارس پیشنهاد میشود تا با رعایت معیار‌های اخلاقی از جانب خود و سعی در نهادینه کردن این معیار‌ها در سازمان، شرایط لازم را جهت ادراک امنیت شغلی فراهم نمایند. پیشنهاد میشود مدیران مدارس تمام تالش خود را جهت ایجاد فرهنگ همکاری برای حل مسائل به کار گیرند تا معلمان به راحتی و آزادانه بدون ترس از عواقب اظهار نظراتشان در مورد مسائل و مشکلات صحبت کنند.
{$sepehr_key_3981}
در این پژوهش به مدیران مدارس پیشنهاد میشود تا عواملی را که امنیت روانشناختی کارکنان را تهدید می‌کنند، شناسایی و حذف نمایند تا معلمان با شور و اشتیاق و علاقه‌مند به شغل و سازمان خود به دنبال اهداف سازمانی باشند و همین امر انگیز‌های برای خدمت بهتر، خلاقیت در کار و بهره‌وری بیشتر و درنهایت بروز رفتارهای نوآورانه و عملکرد بهتر خواهد شد.
* ارتباط فرهنگ مدارس در نوآوری و ابتکار
در ادامه این پژوهش پیشنهاد میشود مدیران مدارس تمام تلاش خود را به کار گیرند تا محیط کاری مناسبی جهت اشتراک، انتقال و تبادل دانش و اطلاعات در بین معلمان ایجاد کنند که در آن معلمان با امنیت خاطر کامل به ارائه نظرات و ایده‌های خود بپردازند و با تقویت باورها، ارزش‌ها و اعتقادات سبک رهبری اخالقی همچون رفتار عادلانه با کارکنان، توجه به نیاز‌های آنها و ... باعث افزایش اعتماد آنها شده تا معلمان نیز با تمام وجود تلاش خود را در جهت رفتارهای نوآورانه و خلاقیت به کار گیرند.
{$sepehr_key_3982}
به گفته این پژوهش با توجه به اینکه رمز موفقیت مدارس به فرهنگ آنها وابسته است و فرهنگ عاملی بسیار اثرگذار در نوآوری و ابتکار در مدارس می‌باشد، بنابراین به منظور اینکه معلمان به راحتی بتوانند به خالقیت بپردازند و رفتارهای نوآورانه از خود بروز دهند.
در پایان این پژوهش اینگونه جمع‌بندی می‌گردد که مدیران باید در سازمان جوی ایجاد کنند که در آن به ایده‌ها و نظرات معلمان بها داده میشود و مورد قدردانی قرار می‌گیرند و پیشنهاد میشود مدیران مدارس تمام تلاش خود را جهت ایجاد فرهنگ همکاری برای حل مسائل به کار گیرند تا معلمان به راحتی و آزادانه بدون ترس از عواقب اظهار نظراتشان در مورد مسائل و مشکلات صحبت کنند.
این پژوهش به کوشش مهدیه سپهوند (دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز)، مرتضی امیدیان (دانشیار گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز)، منیجه شهنی ییلاق (استاد گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز) و غلام‌حسین مکتبی (دانشیار گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز) انجام شده است.
انتهای پیام/