حداد عادل: وجود علم جامع در کنار علم تخصصی لازم است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مراسم بزرگداشت سومین سالگرد رحلت علامه ذوالفنون حضرت آیت الله حسن حسن‌زاده آملی با حضور محمدرضا مخبردزفولی رئیس فرهنگستان علوم، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سیدمصطفی محقق داماد رئیس گروه علوم انسانی فرهنگستان علوم و جواد لاریجانی رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی صبح امروز (چهارشنبه، ۴ مهر ۱۴۰۳) در محل فرهنگستان علوم برگزار شد.

غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ور این برنامه گفت: بنده توفیق مستقیم از محضر درس مرحوم آیت الله حسن زاده را نداشته ام؛ چرا که وقتی در دانشگاه تهران محصل بودم ایشان از تهران به قم رفته بودند و پس از انقلاب هم فرصت زانو زدن برای مطالعه درس کمتر شد، اما دورادور در جلسات و سخنرانی‌ها خدمتشان رسیده و اراده داشته ام.

وی افزود: در قدیم از زمان ارسطو به بعد و در دوران اسلام تخصص در معنای فعلی مرسوم نبود و عالم و حکیم بابد ریاضیات و الهیات و طبیعیات می‌دانست؛ چرا که دایره علوم وسعت نیافته بود و برای انسان ممکن بود ظرف مدت ۳۰ سال با همه علوم آشنا شود.

حدادعادل تصریح کرد: امروزه، تخصص در رشته‌های علوم روز به روز اهمیت پیدا می‌کند. مثلا، در زمان ارتوپدی در پزشکی تخصص بود، اما حالا می‌گویند ارتوپد دست، پا و ... داریم.

وی گفت: تخصصی شدن علوم امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است، در حوزه‌های ما هم این اتفاق افتاده و تخصص فقه و اصول بستر اصلی دروس حوزوی شده است. در ضمن، با انقلاب اسلامی فقه و اصول تخصصی می‌شود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اضافه کرد: فقه و اصول یکی از شاخه‌های اصلی حوزه بوده و حالا در حال تخصصی شدن است. علامه حسن زاده آملی از جنس حکمای قدیم بودند که جامعیت داشتند و فقط اینطور نبود که فقیه و عارف باشند و فلسفه درس دهند.

حداد عادل ادامه داد: در هر دوره‌ای در کنار هزاران هزار اشخاصی که حوزه تخصصی را پیش می‌برند، وجود چند نفر که علم جامع را مدنظر قرار دهند حتما الزامی است و مرحوم آیت الله آملی از جمله افرادی بود که سواد کافی در این زمینه داشت و جامع بود.

وی گفت: در کنار، افرادی که کار تخصصی می‌کنند به افراد جامع نیاز داریم، هر کدام عیب و آثاری دارد، نقطه مثبت این است که در یک رشته تخصص دارند، اما عیب آن این است که در علم وسعت پیدا نمی‌کنند، البته این استعداد در همه پیدا نمی‌شود و ممکن است افراد محدودی را شامل شود که مرحوم حسن زاده آملی اینگونه بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اضافه کرد: یکی از توفیقات خداوند به مرحوم حسن زاده آملی، این بود که ایشان از سال ۱۳۲۹ تا سال ۱۳۴۲ در تهران حضور داشته و توانسته در محضر علمای قدیم باشد.

حداد عادل با بیان اینکه مرحوم حسن زاده آملی در علم جامع بود؛ تاکید کرد: ایشان توجه ویژه‌ای به زبان و ادبیات فارسی داشت و به تصحیح کتاب کلیله و دمنه پرداخت، این مسئله کار هر کسی نیست. 

وی گفت: آمل، شهر علم خیز است، ولی اگر بخواهیم احصا کنیم چند شخصیت درجه یک از آمل برخواسته، شاید خودش یک دایره‌المعارف شود.