چه کسی مسئول رفع فیلترینگ است؟/ بررسی ادعای اخیر وزیر ارتباطات

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، رفع فیلترینگ از وعده‌های پرتکرار و محبوب چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود که از همان روزهای اول با اما و اگرهای زیادی همراه شد. اما حالا با گذشت چند ماه از برگزاری انتخابات، مخالفت با فیلترینگ و وعده رفع فیلتر برخی از وبسایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی از فضای کارزارهای انتخاباتی خارج شده و به مطالبه‌ای مردمی از مسئولانی تبدیل شده است که تمام قد در برابر فیلترینگ اعلام موضع می‌کردند.

در همین راستا سید ستارهاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به سوالی مربوط به آخرین وضعیت رفع فیلترینگ در کشور توضیح داد: «محور این کار شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی است اما سلسله جلساتی برگزار شده و امروز هم جلسه‌ای داریم. پیگیری می‌کنیم و اجازه بدهید این موضوعات را در فضای کارشناسی دنبال کنیم.»

حالا سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که چه کسی یا چه کسانی از نظر قانونی اختیارات لازم برای اعمال نظر در خصوص فیلترینگ را دارند؟ برای پاسخ به این سوال باید به سراغ قانون جرائم رایانه‌ای (مصوب 1388) برویم. براساس این قانون کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به‌طور مستقیم مسئول شناسایی و تعیین محتوای مجرمانه در فضای مجازی است. این کارگروه می‌تواند دستور فیلترینگ یا مسدودسازی دسترسی به وب‌سایت‌ها و محتوایی که بر اساس قوانین ایران غیرقانونی شناخته می‌شود، را صادر کند.

کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تحت ریاست دادستان کل کشور فعالیت می‌کند که از ۱۳ عضو آن، ۶ نفر وزاری دولت هستند و نمایندگان وزیران ارتباطات، آموزش و پرورش، اطلاعات، ارشاد، دادگستری و علوم  در آن حضور دارند. همچنین رئیس صداوسیما، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی، نماینده دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و یک نفر خبره در حوزه آی‌تی به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس و یک نفر از نمایندگان عضو کمیسیون قضایی از اعضای این کارگروه هستند.

اما برخلاف ادعای وزیر ارتباطات، مرکز ملی فضای مجازی نماینده‌ای در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ندارد؛ در نتیجه به طور مستقیم نقشی در تصمیم گیری برای وضع یا رفع فیلترینگ در کشور ندارد و در اساسنامه این شورا نیز بندی تحت عنوان فیلترینگ اعلام نشده است. 

در همین راستا حجت الاسلام والمسلمین سید سعیدرضا عاملی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در این خصوص توضیح داد: «مسئولیت فیلترینگ برعهده‌ی شورای عالی فضای مجازی نیست و تصمیم نهایی آن بر عهده‌ی کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه است که این کارگروه برای فیلتر یا رفع فیلتر تصمیم می گیرد.»