تولید نهال میوه‌های گرمسیری با فناوری کشت‌بافت/ ضایعات خرما محصول می‌شوند

مهدی حسن‌نیا خیبری عضو هیئت علمی و سرپرست سرای نوآوری میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در پاسخ به این پرسش که دلایل انتخاب واحد دانشگاهی زاهدان برای ایجاد این سرا چه بود، تشریح کرد: استان سیستان و بلوچستان به عنوان دومین استان پهناور کشور در حوزه کاشت و تولید میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است.

به گفته سرپرست سرای نوآوری میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، مردم  سیستان و بلوچستان از دیرباز در حوزه کاشت و تولید میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی فعالیت داشته و تا به امروز نیز بخش قابل توجهی از درآمد و معیشت خانوار‌ها از فعالیت‌های کشاورزی در این حوزه حاصل می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: مسئله‌ای که در مهد میوه‌های گرمسیری کشور مغفول مانده و کمتر به آن توجه شده، موضوع کشاورزی مدرن و فرآوری محصولاتی است که از کشاورزی سنتی به دست می‌آید. از این رو دانشگاه آزاد زاهدان در راستای حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل چهارم، راه‌اندازی سرای نوآوری تخصصی در حوزه میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی را در دستور کار خود قرار داد و موفق شد بهمن ۱۳۹۹ مجوز اولیه سرای نوآوری را اخذ کند و با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم در محیط دانشگاه عملاً فعالیت‌های سرا از مهر۱۴۰۰ آغاز شده است.

سرای نوآوری میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی در تلاش است با تأمین منابع مالی مورد نیاز، طرح تولید محصولات وابسته به خرما از ضایعات خرما را عملیاتی کند

وی توضیح داد که از خرداد امسال و ابتدای مسئولیتم در این حوزه دو هدف گذاری اساسی انجام شده است. نخست، کمک به کشاورزی سنتی موجود در استان سیستان و بلوچستان با شناسایی مشکلات و ارائه راهکار‌های لازم برای افزایش ارزش اقتصادی محصولات تولیدی و دوم، ایجاد زیرساخت‌های لازم به منظور استفاده از کشاورزی مدرن در راستای افزایش بهره‌وری از میوه‌های گرمسیری بوده است.

حسن‌نیا اضافه کرد: خرداد امسال رویداد استارت‌آپی نخل با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی استان سیستان و بلوچستان، جهاد کشاورزی استان و سایر سازمان‌های مربوط برگزار شد تا نوآوری‌ها و راهکار‌های فناورانه صنایع در زمینه نخل و خرما شناسایی و مورد بهره‌وری قرار گیرد. به عنوان نمونه در حوزه خرما یکی از مشکلاتی که کشاورزان منطقه با آن مواجه هستند، موضوع فروش محصول بوده که اکنون بخش قابل توجهی از این محصول به صورت کلی با نازل‌ترین قیمت به فروش رسیده و بخشی نیز به صورت ضایعات از بین می‌رود.

سرپرست سرای نوآوری میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی با بیان اینکه شرکت فناور «رطب نخل و آفتاب» مستقر در سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان به صورت تخصصی در حوزه خرما فعالیت می‌کند، گفت: مدیرعامل این شرکت فناور عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بوده و توانسته مجوز راه‌اندازی چهار محصول صنایع تبدیلی را از جهاد کشاورزی اخذ کند. این محصولات شامل بسته‌بندی خرما، پودر هسته خرما، خمیر خرما و شکلات خرماست. علاوه بر این سرای نوآوری هم در تلاش است تا با تأمین منابع مالی مورد نیاز برای این شرکت، طرح تولید محصولات وابسته به خرما از ضایعات خرما را عملیاتی کند.

تولید نوشابه از چای ترش

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: در حوزه چای ترش نیز با استقرار شرکت «به‌چین ثمر اوشیدا» در سرای نوآوری واحد زاهدان، نمونه اولیه تولید نوشابه از چای ترش را داشتیم که با اخذ مجوز‌های مربوط به بهداشت و تأمین مالی برای احداث خط تولید خواهد توانست به صورت تجاری تولید شود.

به گفته وی، مدیرعامل تمامی شرکت‌های مستقر در سرای نوآوری از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان در گروه‌های آموزشی مختلف هستند.

{$sepehr_key_1828}

حسن‌نیا با بیان اینکه در حوزه بهره‌گیری از کشاورزی مدرن، نیاز بازار مورد توجه قرار گرفته است، افزود: در این راستا تولید نهال میوه‌های گرمسیری مورد نیاز بازار منطقه از جمله موز، خرما، انبه و آناناس با استفاده از کشت‌بافت را برای سال جاری در برنامه داریم؛ چراکه زیرساخت‌های خوبی در حوزه آزمایشگاه کشت‌بافت در دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان وجود داشته و اتاق رشد مناسبی در این راستا تجهیز شده و اقدامات لازم برای اورهال گلخانه دانشگاه نیز در حال انجام است.

این مسئول یادآور شد: درباره دستورالعمل‌های مربوط به تولید میوه‌های گرمسیری با توجه به زیرساخت قوی شبکه فناوری امنیت غذایی دانشگاه آزاد اسلامی در کل کشور، با دانشگاه‌های آزاد اسلامی واحد‌های کرج، چالوس و اراک مذاکراتی انجام شده تا از تجربیات شرکت‌های فناور متخصص در این حوزه و مستقر در این واحد‌های دانشگاهی استفاده شود. مذاکراتی با پژوهشگاه بیوتکنولوژی کرج نیز در این‌باره انجام شده و در حال پیگیری هست تا اقدامات عملیاتی طی هفته‌های آینده آغاز شود.

سرپرست سرای نوآوری میوه‌های گرمسیری و گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان گفت: با حمایت‌های رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان، حوزه معاونت پژوهش و فناوری استان و سایر همکاران، امید است در سال‌های آینده سرای نوآوری بتواند گام‌های موثری در حوزه تحول کشاورزی تخصصی در سیستان و بلوچستان بردارد.