هفته چهارم اوت؛ از «کاوش در قمر مشتری» تا «گیاهانی که در صحرایی خشک گل دادند!»

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

{$sepehr_key_1627}

ساینس

آثار زمین‌لرزه سهمگین ژاپن بر سطح زمین

زمین‌لرزه  ۵/۷ ریشتری که سال ۲۰۲۴ در شبه جزیره نوتو در ژاپن رخ داد از سال ۲۰۲۰ با انبوهی از زمین‌لرزه‌های مکرر آغاز شد. این زمین‌لرزه باعث ویران شدن برخی خانه‌ها و فرونشست زمین شد و ده‌ها هزار نفر مجبور به ترک خانه‌های خود شدند.

محققان با کمک مشاهدات زمین‌شناسی و لرزه نگاری‌هایی که از فضا انجام می‌شود نشان دادند که این رویداد چگونه برآمدگی حدود ۵ متر در شبه جزیره ایجاد کرده است؟

این رویداد ویرانگر با انتشار امواج زمین‌لرزه از مرکز گسل به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه آغاز شد و ادامه پیدا کرد.

تغییرات در پوسته زمین از سال ۲۰۲۰ آغاز شده بود و حالا محققان با بررسی شواهدی که از این تغییرات به‌جا‌مانده است نشان داده‌اند این زمین‌لرزه محصول تغییرات متفاوت با انواع زمین‌لرزه‌هاست، نوعی لغزش در یک منطقه دارای گسل که باعث شده زلزله‌ای رخ دهد و شکل زمین به وضوح در آن نقطه تغییر کند.

نتایج تکمیل شده این تحقیقات می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره گسل‌ها  و تغییراتشان به محققان بدهد.

نیچر

قصه عجیب گیاهانی که گل نمی‌دادند

عکس روی جلد این شماره از مجله نیچر به اتفاقی بی‌سابقه در گیاهان صحرای یهودیه اختصاص‌یافته است. گیاهانی که به طور معمول گل نمی‌دادند در سال ۲۰۱۵ و پس از یک بهار متفاوت و بسیار پر باران در زمین‌های خشک صحرا شکوفه دادند. نتایج تحقیقی که در این باره در مجله نیچر از این حکایت دارد که محقان بیش از ۱۳۰ هزار صفات را در بین ۳۰۱ گونه گیاهی چند ساله در ۶ قاره جهان جمع‌آوری کردند و متوجه شدند که گیاهان در مناطق خشک تقریبا ۸۸ درصد افزایش تنوع بیشتری را در مقایسه با گونه‌هایی در محیط‌های دیگر که کمتر خشک هستند از خود نشان می‌دهند. محققان این پژوهش می‌گویند انزوای نسبی و شرایط سختی که گیاهان در مناطق خشک تجربه می‌کنند به ایجاد واکنش‌های منحصر‌به‌فرد در محیط کمک می‌کند. این پدیده نادر هنوز در حال بررسی است و می‌تواند نتایج جالبی در پی داشته باشد.

نیوساینتیست

اروپا مقصد جدید کاوش برای یافتن حیات

سفر به اروپا قمر یخی مشتری احتمالا قرار است در سال‌های آینده خبرهای جالبی در پی داشته باشد.

پرونده ویژه شماره نیوساینتیست به ماموریت جدید ناسا یعنی «اروپا کلیپر» اختصاص ‌یافته است . ماموریتی که در مهرماه امسال با پرتاب این کاوشگر به سمت قمر مشتری آغاز خواهد شد. مشاهدات گذشته محققان نشان می‌دهد که در زیر سطح قمر مشتری اقیانوسی وسیع وجود دارد بنابراین دانشمندان این قمر را یکی از گزینه‌های احتمالی یافتن حیات می‌دانند و ماموریتی طراحی کردند تا بتواند با بررسی‌های دقیق‌تر به سوالات آنها پاسخ دهد. اروپا چهارمین قمر بزرگ منظومه شمسی است و اگر در تمام زیر لایه‌های سطحی یخ زده خود آب داشته باشد می‌توان گفت دو برابر حجم آب سیاره زمین را داراست.  چه کسی می‌داند داستان از چه قرار است آیا با رسیدن این کاوشگر به سطح قمر اروپا و آغاز جست‌و‌جوی حیات در این قمر ما شگفت‌زده خواهیم شد یا به سراغ گزینه‌های جدیدی برای یافتن حیات خواهیم رفت؟