طرح آتش‌بس بایدن؛ نکاتی که باید بدانیم
گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا بی‌آنکه نامی از «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل ببرد از آنها که سکان اداره رژیم صهیونیستی را به دست گرفته‌اند، خواست در برابر فشار تندرو‌هایی که بر تداوم جنگ اصرار می‌ورزند، تاب مقاومت داشته باشند. این یعنی سکان‌دار دموکرات کاخ سفید همچنان به دنبال آن است که حساب سیاست‌های کابینه تندروی نتانیاهو را از اسرائیل جدا کند تا مبادا آنچه در غزه رخ می‌دهد به اسم فرزند نامشروع آمریکا تمام شود.
بایدن دو شب پیش درحالی‌که رسانه‌ها شمار قربانیان فلسطینی جنگ غزه را بیش از ۳۶ هزار نفر اعلام می‌کنند، با تشخیص اینکه «زمان پایان جنگ فرارسیده است» پشت تریبون رفت تا از یک طرح آتش‌بس جدید رونمایی کند- طرحی سه مرحله‌ای که حماس آن را مثبت ارزیابی کرد؛ چراکه برخلاف همه طرح‌های قبلی برای نخستین بار به‌طور علنی امکان مذاکره برای توقف دائمی درگیری‌ها را لحاظ کرده است به این نحو که در طول مرحله نخست شامل آتش‌بس موقت ۶ هفته‌ای، طرفین مناقشه می‌توانند برای حصول توافقی که شرط دوام آن «پایبندی حماس به مفاد پیشنهادی» عنوان شده است، باهم به گفتگو بنشینند و چنانچه مذاکره بیش از ۶ هفته طول بکشد، آتش‌بس موقت تا لحظه رسیدن به اتفاق‌نظر برای دائمی شدن، تمدید خواهد شد.
در این طرح، اگرچه تعدادی از اسرا در مرحله نخست رها می‌شوند، آزادی همه اسرای صهیونیست ازجمله نظامیان مرد به مرحله دوم و پیش‌فرض حصول توافق دائم موکول شده (تا به‌این‌ترتیب، برگ برنده حماس حفظ شود).
مرحله سوم هم شامل بازسازی غزه و بازگرداندن کامل اجساد اسرای فوت‌شده به خانواده‌های صهیونیست است.
در اینجا اشاره به چند نکته حائز اهمیت است:
رئیس‌جمهور آمریکا نه تنها با توپ بازی کرد بلکه آن را مستقیم به سمت بی‌بی (نتانیاهو) شوت کرد
*«مذاکره به‌شرط تمدید آتش‌بس» و «استفاده از کارت اسرا (تا لحظه آخر) برای اطمینان از پایبندی اسرائیل به شروط قیدشده» از مواردی است که در نسخه‌های قبلی به‌طور واضح به آنها اشاره نمی‌شد.
*ازآنجاکه در تمام ادوار قبلی، رژیم صهیونیستی به دنبال آن بود که حماس را برای به نتیجه نرسیدن مذاکره، مقصر جلوه دهد، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین با نسخه قبلی آتش‌بس هم که از سوی مصر و قطر پیشنهاد شده بود، موافقت کرد تا توپ را به زمین اسرائیل بیندازد؛ نتیجه آنکه در آن مقطع مشخص شد که کارشکنی از سمت تل‌آویو است، چون پیشنهاد روی میز را پس زد.
*اکنون، حماس با اعلام آمادگی برای گفتگو در باب نسخه ارائه‌شده از سوی بایدن، بازهم توپ را به زمین اسرائیل انداخته است.
*یک وجه تمایز دیگر هم هست: رئیس‌جمهور آمریکا نه تنها با توپ بازی کرد بلکه آن را مستقیم به سمت بی‌بی (نتانیاهو) شوت کرد.
در این میان، برای خیلی‌ها که از سخنرانی جمعه‌شب بایدن شگفت‌زده شده بودند، جای سؤال است که چرا رئیس‌جمهور آمریکا باید به‌طور مستقیم وارد زمین بازی شود.
سخنرانی آن شب بایدن حول محور پافشاری به لزوم پذیرش نسخه جدید آتش‌بس چند نکته داشت:
*به همه گفت طرح اسرائیلی است (اما بلافاصله اصرار نتانیاهو به ادامه جنگ ادعای بایدن را حتی برای رسانه‌ها به چالش کشید). گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که هدف او از اسرائیلی جلوه دادن طرح این بوده که نتانیاهو را در عمل انجام‌شده قرار دهد.
*اگرچه نامی از نتانیاهو نبرد، بدون پرده‌پوشی اعضای تندروی کابینه او را شماتت کرد و مسئولیت شکست مذاکره را به آنها نسبت داد.
*با تأکید بر اینکه تندرو‌های اسرائیل به دنبال اشغال غزه هستند، خود را از همدستی در پروژه اشغال مبرا کرد.
*به زبان نیاورد، اما آتش‌بس موقت به‌شرط مذاکره برای آتش‌بس دائم، به‌منزله تأیید ضمنی بقای حماس و نقش داشتن آن در آینده غزه است. (البته انتظار می‌رود که طرح‌های پساجنگ آمریکا، بر ممانعت از قدرت‌یابی حماس متمرکز شود.)
در مقطع حساس فعلی، برای بایدن مهم است که توازن «دفاع از اسرائیل» و «ترمیم شکاف ایجادشده در حزب دموکرات» را حفظ کند
اما چرا بایدن به این شیوه بی‌سابقه روی طرح آتش‌بس مانور داده و تا این اندازه روی «غنیمت شمردن فرصت» تأکید می‌کند؟
در آمریکا بسیاری دولت بایدن را برای پایان دادن به حمایت‌هایش از اسرائیل تحت‌فشار قرار داده‌اند و نامزد حزب دموکرات امیدوار است تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر، این امر را محقق کند.
درواقع، جنگ غزه بایدن را در یک بن‌بست سیاسی قرار داده است. از یک‌سو، او باید در رقابت با دونالد ترامپ جمهوری‌خواه و جلب حمایت از جامعه رأی‌دهندگان حامی اسرائیل، به دفاع از رژیم صهیونیستی متعهد بماند. از سوی دیگر، شاخه ترقی‌خواه حزب دموکرات و رأی‌دهندگان جوان آمریکایی، از او بابت تعلل برای فرونشاندن جنگی با این حجم از تلفات غیرنظامی، به‌شدت خشمگین هستند.
در مقطع حساس فعلی، برای بایدن مهم است که توازن «دفاع از اسرائیل» و «ترمیم شکاف ایجادشده در حزب دموکرات» را حفظ کند. او این کار را به قیمت نادیده گرفتن نتانیاهو و دامن زدن به این فرض که اصرار نخست‌وزیر اسرائیل به ادامه جنگ مبتنی بر منافع و امیال شخصی است، انجام می‌دهد.
در حال حاضر، تأکید نتانیاهو به اینکه شروط رژیم صهیونیستی مبنی بر حذف حماس و آزادی اسرا تغییری نکرده است، خوش‌بینی به دورنمای طرح سه مرحله‌ای بایدن را نامحتمل می‌کند.
در آن سو، حماس هم می‌گوید که دعوت برای دستیابی به توافق اقدامی مثبت است، اما با صرف امیدواری نمی‌توان به این مهم دست یافت.
جهاد اسلامی هم هشدار داده که نباید پیشنهاد بایدن را به‌منزله تغییر موضع واشینگتن تلقی کنیم و ارزیابی طرح جدید با احتیاط انجام خواهد شد.
انتهای پیام/