آمار معنادار مخاطبان روستایی و شهرستانی صداوسیما

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا،سید مرتضی حسینی ـ رئیس مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با اشاره به سازوکار چند مرحله‌ای نظرسنجی‌های این مرکز از مخاطبان برنامه‌های صداوسیما افزود: برای بخش عمده تولیدات تلویزیون نظرسنجی درچند مرحله انجام شده و نتایج آن اعلام می‌شود؛ بنابراین استناد برخی رسانه‌ها به اولین نظرسنجی و عدم اشاره به نظرسنجی‌های بعدی، حرفه‌ای نیست.

نظرسنجی چندمرحله‌ای از برنامه‌های صداو سیما

محسن شاکری‌نژاد گفت: در بخش سریال‌های تلویزیونی، نظرسنجی هر دو هفته یک بار انجام می‌شود. اگر مدت پخش یک سریال طولانی باشد، ممکن است چندبار نظرسنجی صورت بگیرد. برای برنامه‌های شاخص سازمان هم ماهی یک بار انجام می‌شود. معیار انتخاب این برنامه‌های شاخص هم معاونت سیما و معاونت صدا هستند که فهرست این برنامه‌ها را به مرکز تحقیقات صداوسیما اعلام می‌کنند و ما نظرسنجی انجام می‌دهیم.

وی اظهار کرد: یک نظرسنجی از مخاطبان کلی صداوسیما هم داریم که در هر فصل صورت می‌گیرد. مثلاً در پایان فصل بهار به صورت حضوری به درب منزل پیام‌گیران (مخاطبان) می‌رویم و از آنها می‌پرسیم که چقدر برنامه‌های صداوسیما را در فصل بهار دیده‌اند. این نظرسنجی‌ها در تهران و مراکز استان‌ها صورت می‌گیرد.

رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما افزود: ما در مجموع حدود هزار پرسشگر و کنترل‌گر داریم. در نتیجه از حیث نیروی انسانی و بودجه آن قدر دستمان باز نیست که بخواهیم همه شهرستان‌ها را پوشش بدهیم. مثلا اگر پرسشگران ما بخواهند از زاهدان به چابهار و روستا‌های اطراف آن بروند، به امکانات حمل و نقل و بودجه بیشتری نیاز پیدا می‌کنیم.

وی اظهارکرد: این محدودیت باعث می‌شود که مخاطبان روستایی و شهرستانی در دایره این نظرسنجی قرار نگیرند. از سوی دیگر، ما در همه ادوار انتخابات مجلس، نظرسنجی‌های سراسری برای میزان مشارکت مردم را داریم که معمولاً نتایج آن بالاترین دقت را داشته و به میزان مشارکت اصلی بسیار نزدیک است.

یک نظرسنجی قابل تأمل از مخاطبان شهرستانی و روستایی

شاکری‌نژاد گفت: ما اسفندماه سال گذشته و در ایام انتخابات، از فرصت این نظرسنجی سراسری بهره بردیم و درکنار آن یک نظرسنجی کلی از میزان مخاطبان برنامه‌های سیما در شهرستان‌ها و روستا‌ها نیز به عمل آوردیم. این اتفاق برای بار اول رخ داد و نتایج قابل تأملی را هم به همراه داشت.

وی افزود: در این نظرسنجی، ۱۵ هزار نمونه آماری داشتیم و براساس آن میزان مخاطب تلویزیون در شهرستان‌ها (به جز تهران و مراکز استان‌ها) ۶۹.۹ درصد و در روستا‌ها بیش از ۷۸ درصد بوده است. این میزان استقبال به طرز معناداری از میانگین مخاطبان تهران و مراکز استان‌ها بالاتر بود.

رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما عنوان کرد: همچنین شصت و هشت درصد پاسخ‌گویان به ما گفتند که ما دوست داریم محتوا‌های گوناگون را درمورد روستا یا شهرستانی که در آن زندگی می‌کنیم در تلویزیون ببینم.

شاکری‌نژاد گفت: یکی از آفت‌هایی که متأسفانه ما در عرصه رسانه و به ویژه سینما و تلویزیون گرفتار آن هستیم رواج مرکزگرایی و تهران‌محوری در آثار است. لوکیشن‌های ما در سینما و تلویزیون و شبکه نمایش خانگی به تهران و در نهایت شهر‌های بزرگ محدود شده است. به جز تعداد اندکی از آثاری که از این دایره بسته خارج شده‌اند، این نگاه بر حوزه رسانه‌های ما غلبه دارد.

وی افزود: این شرایط به گونه‌ای است که حتی لهجه، سبک زندگی و مشکلات مردم تهران به سراسر کشور تعمیم پیدا کرده است. در دوره تحولی جدید رسانه ملی، یک اصل مورد توجه قرار گرفته و آن هم این که بیاییم صدای بی‌صدایان باشیم. جمعیت روستایی ما حدود سی درصد جمعیت کشور هستند، اما روی آنتن دیده نمی‌شوند. فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های فراوانی در سراسر کشورداریم که به حاشیه رفته‌اند. اینها ظرفیت فرهنگی مهمی هستند که اتفاقاً مردم هم به آنها علاقه دارند.

این مدیر سازمان صدا و سیما عنوان کرد: این آمار نشان می‌دهد که نباید فقط برای مخاطبان تهران و شهر‌های بزرگ تولید محتوا کنیم بلکه باید با یک نگاه گسترده، همه جغرافیای جمعیتی کشور را زیر چتر رسانه ملی بیاوریم.