آمریکا باز هم با اعصاب چین بازی کرد
گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، روزنامه «فایننشال تایمز» امروز یکشنبه از قصد آمریکا، انگلیس و استرالیا برای مذاکره درباره ورود اعضای جدید به پیمان امنیتی آکوس (AUKUS) خبر داد حال‌آنکه گزارش‌ها حاکی از آن است که واشینگتن در ادامه سیاست ایجاد بازدارندگی علیه چین، به دنبال دخیل کردن ژاپن در این پیمان است.
قرار است مذاکرات درباره این مسئله از روز دوشنبه در سطح وزرای دفاع آکوس آغاز شود و به «ستون دوم» معاهده محدود باشد که همکاری در باب محاسبه کوانتومی، فناوری‌های زیردریایی، تسلیحات فراصوت، هوش مصنوعی و فناوری‌های سایبری را شامل می‌شود.
به‌این‌ترتیب، «ستون اول» این پیمان مبنی بر برخورداری از زیردریایی‌های مجهز به سوخت هسته‌ای، شامل حال اعضای تازه وارد نخواهد شد.
درواقع، هدف از آکوس که در ۲۰۲۳ با کنار کشیدن استرالیا از قرارداد خرید زیردریایی‌های متعارف فرانسه رسمیت پیدا کرد، مقابله با قدرت‌یابی چین در محدوده ایندوپاسیفیک است و از دید پکن به برافروخته شدن آتش رقابت تسلیحاتی در این منطقه راهبردی منجر می‌شود.
اینکه استرالیا به‌عنوان یک کشور غیرهسته‌ای مجهز به زیردریایی‌هایی باشد که از سوخت هسته‌ای استفاده می‌کنند، اصلی‌ترین مسئله قابل مناقشه در این پیمان است به‌ویژه که اکنون، «کورت کمپبل» (Kurt Campbell) معاون وزارت خارجه آمریکا می‌گوید این زیردریایی‌ها به ممانعت از هرگونه اقدام چین علیه تایوان کمک می‌کند.
ژاپن و عقب‌گرد از منشور صلح
«جو بایدن» رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا، در راستای پیشبرد پروژه مهار چین، همکاری با متحدان آسیایی را که هر یک به‌گونه‌ای درگیر مناقشه ارضی با پکن هستند، افزایش داده است.
وی چهارشنبه میزبان «فومیو کیشیدا» نخست‌وزیر ژاپن است و روز پنجشنبه نیز با حضور «فردیناند مارکوس» رئیس‌جمهور فیلیپین، نشستی سه‌جانبه ترتیب خواهد داد.
از این نکته هم نباید غافل ماند که در ۱۷ آوریل ۲۰۲۱ (۲۸ فرودین ۱۴۰۰)، سران آمریکا و ژاپن به اسم تأمین امنیت ایندوپاسیفیک، برای نخستین بار از ۱۹۶۹ به این سو، موضع‌گیری مشترکی را در باب مسئله تایوان اتخاذ و بر اهمیت صلح و ثبات در تنگه تایوان تأکید کردند.
چهار ماه بعدازآن، در تاریخ ۱۹ جولای ۲۰۲۱ (۲۸ تیر ۱۴۰۰)، ژاپن به‌صراحت، امنیت ملی خود را به امنیت تایوان گره زد و مدعی شد که «ثبات تایوان برای منافع و امنیت ژاپن مهم است.»
آن سال، ژاپن تا آنجا پیش رفت که در کتاب سفید خود (گزارش سالانه وزارت دفاع) تایوان را از نقشه چین جدا کرد. در گذشته، تایوان به‌عنوان منطقه‌ای از چین در نقشه ژاپن جای داشت.
از نظر ژاپن، قضیه تایوان ازآن‌جهت مهم است که این جزیره خودمختار نزدیک زنجیره جزایر اوکیناوا در منتهی‌الیه غربی مجمع‌الجزایر ژاپن قرار دارد. این‌طور توجیه می‌شود که تهدید شدیداللحن پکن مبنی بر دفاع از حق حاکمیت تاریخی خود بر تایوان حتی به قیمت توسل به گزینه نظامی، می‌تواند آرامش منطقه را به هم بریزد.
نکته دیگری که در کنار عضویت احتمالی ژاپن در آکوس اهمیت دارد، این است که چندی پیش این کشور با عضویت در باشگاه صادرکنندگان جنگنده، از صلح‌طلبی قانون اساسی خود دور شد.
درواقع، کابینه ژاپن با فروش جنگنده‌های نسل بعدی- که با همکاری انگلیس و ایتالیا درحال‌توسعه است- به کشور‌های دیگر موافقت کرد. این تصمیم، جدیدترین گام در دور شدن ژاپن از اصول صلح‌طلبانه پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود.
ایندوپاسیفیک صحنه قدرت‌نمایی آمریکا و چین
خبر‌ها درباره عضوگیری آکوس و برنامه‌ریزی برای دیدار سه‌جانبه سران آمریکا، فیلیپین و ژاپن در حالی منتشر می‌شود که امروز یکشنبه شاهد رزمایش مشترک واشینگتن و برخی از متحدان آسیایی‌اش در منطقه مورد مناقشه دریای چین جنوبی هستیم.
رؤسای ستاد مشترک این کشور‌ها در بیانیه‌ای اعلام کردند که این رزمایش با هدف عمق بخشیدن به روابط برای مقابله با تهدید‌های روزافزون چین در منطقه انجام می‌شود.
رهبران این کشور‌ها در بیانیه مشترکی که روز شنبه منتشر شد، گفتند: «نیرو‌های دفاعی و مسلح مشترک ما در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۲۴ یک فعالیت همکاری دریایی را در منطقه اقتصادی انحصاری فیلیپین انجام خواهند داد.»
در مقابل، پکن هم دست‌بسته نماند و ارتش جمهوری خلق چین امروز (یکشنبه ۱۹ فرودین) در بیانیه‌ای از برگزاری «گشت مشترک هوایی و دریایی» در دریای جنوبی خبر داد.
در بخشی از این بیانیه می‌خوانیم: همه فعالیت‌های مختل‌کننده و حساسیت‌زا در دریای چین جنوبی تحت کنترل قرار دارد.
انتهای پیام/