امواج اقیانوس از کجا می‌آیند؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از ساینس‌تایمز،‌ امواج اقیانوس از نظر اندازه و میزان قدرت متفاوت هستند. بعضی از آنها عظیم‌الجثه‌اند و بیم آن می‌رود که انسان را به کام خود بکشند. در همان حال، امواجی هم هستند که کودکان به راحتی در آن بازی می‌کنند یا موج‌سواران از آنها سواری می‌‌گیرند. اما تاکنون از خود پرسیده‌اید که امواج از کجا می‌آیند؟

موج چیست؟

موج انرژی است که بر پهنه اقیانوس سفر می‌کند و آن را به تلاطم درمی‌آورد. وقتی امواج به سطح یک شی‌ء برخورد می‌کنند، به نظر می‌آید که آن شیء به جلو و رو به بالا حرکت می‌کند اما به محض عبور موج، شیء مورد نظر در چرخشی مداری، دوباره به عقب برمی گردد و در جای اولیه فرود می‌آید.

اگر فرض را بر این بگیریم که آب هنگام تشکیل موج همواره از همین الگوی رفتاری پیروی می‌کند، درک این موضوع که امواج اقیانوس فقط تبلور انرژی جنبشی‌ای هستند که در آب نمک پخش می شود، ساده‌تر خواهد بود. به عبارت دیگر، امواج آب را چندان جابجا نمی‌کنند و انرژی تنها چیزی است که آنها با خود در پهنه اقیانوس حمل می‌کنند.

اما منشاء این انرژی کجاست؟ امواج اقیانوس در شکل‌های مختلف ظاهر می‌شوند و معمولاً بر حسب منبع انرژی‌ای که آنها را تولید می‌کند، طبقه‌بندی می‌شوند. امواج سطحی هم رایج‌ترین انواع موج هستند و زمانی ایجاد می‌شوند که در پی وزش باد، تاج موج بلند می‌شود. اینها همان امواجی هستند که در یک روز معمولی از ساحل می‌بینید.

اما در پی وقوع زلزله زیر آب یا رانش زمین در بستر دریا، حجم عظیمی از آب جابجا می‌‌شود و این به سرعت به تولید سلسله امواج فوق‌العاده بلندی به نام سونامی منجر می‌شود.

 سونامی و موج طوفنده خسارت شدیدی به زیستگاه‌های ساحلی وارد می‌کنند؛ چراکه امواج حاصل از آنها هنگام رسیدن به ساحل نمی‌‌شکنند بلکه به افزایش فوق‌العاده سطح دریا منجر می‌‌شوند.

چه چیز امواج اقیانوس را تولید می‌کند؟

باد رایج‌ترین ژنراتور یا مولد امواج است. امواج سطحی که به آنها امواج برخاسته از باد می‌گویند، محصول ترکیب باد و آب‌های سطحی هستند.

اما در واقع، دست‌کم دو عامل در پیدایش امواج اقیانوس دخیل هستند: نور خورشید و باد.

اکنون به شما توضیح می‌دهیم که آنها چگونه در تعامل با یکدیگر، امواج را خلق می‌کنند.

نور خورشید همه جای زمین را به طور یکنواخت گرم نمی‌کند. این گرما نزدیک خط استوا شدیدتر است و هرچه به سمت قطب‌ها پیش می‌رویم، از شدت آن کاسته می‌شود. باد هم محصول چنین گرمای نامتوازنی است. با بالا رفتن هوای گرم، هوای سردتر به پایین کشیده می‌شود تا جای آن را پر کند. وزش باد نتیجه این اختلاف دما است.

باد یکی از انواع انرژی است. بخشی از این انرژی در جریان وزش، به آب منتقل می‌شود و ذرات آب‌های سطحی بر اثر آن به جنبش درمی‌آیند. اما این ذرات  صرفاً همسو با جهت وزش باد حرکت نمی‌کنند بلکه دایره‌وار می‌چرخند. روی سطح اقیانوس، یک ذره آب تا وقتی که به تاج موج برسد، اوج می‌گیرد. بعد از آن قدرت جاذبه چیره می‌شود و آن را به سمت پایین می‌کشد؛ سپس ذره آب در حرکتی دایره‌وار به نقطه مبداء یا مکانی در مجاورت آن بازمی‌گردد.