خسروپناه: امروزه حِکمی‌سازی معماری از موضوعات مورد توجه پژوهشگران است
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حامد حیاتی، رئیس جهاددانشگاهی قم در مراسم نکوداشت استاد عبدالحمید نقره کار به مناسبت سالروز بزرگداشت فارابی و روز حکمت و فلسفه، متن پیام حجت‌السلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی را قرائت کرد که متن آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
حمد و سپاس مخصوص پروردگار حکیمی است که حکمت را به بشریت ارزانی کرد و آن را با شریعت، بالنده ساخت و با این بالندگی، پیوند ملک و ملکوت را برای انشان برقرار و زمینه عروج آدمی را تا جبروت فراهم نمود. حکمت عبارت است از معرفت عقلانی مطابق با واقع و نافع که با گفت‌وگوی بین عقل و وحی یا شهود و وحی تحصیل می‌شود؛ در حالی که فلسفه تنها با عقل استدلالگر حاصل می‌گردد. این تفاوت بین حکمت و فلسفه در نوع تمدن تاثیر می‌گذارد و تمدن فلسفی را از تمدن حکمی متمایز می‌سازد.
متفکران مسلمان در تاریخ تمدن اسلامی با همین رویکرد به تمدن‌سازی پرداختند و فلسفه و عرفان و ریاضیات و هیأت و طبیعیات و اخلاق و تدبیر منزل و سیاست مدن و صنعت با رویکرد اسلامی را به جامعه انسانی تقدیم کردند که معماری نیز از این قاعده مستثنا نبوده است. بر این اساس امروز تولید علم در زمینه معماری یکی از موضوعات پر اهمیتی است که با توجه به نظام معرفتی، مبانی و پیش‌فرض‌های آن مبتنی بر رویکرد حکمی می‌توان تحولی عظیم در این دانش فراهم نمود و به ظهور تمدنی اسلامی در قالب فضای زندگی طیب دست یابد. البته تغییر معماری محقق به معماری مطلوب نیازمند شناخت همه جانبه‌ی علم معماری است که حکمت به عنوان یک علم جامع این امکان را در حوزه‌های مختلف مبانی و روش‌های تولید علم معماری فراهم می‌کند.
باید دقت کنیم با تبیین حکمی مبانی معرفت‌شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و روش‌شناسی از طرفی بستر نقد حکیمانه معماری موجود فراهم می‌شود و از طرف دیگر چگونگی تغییر آن به معماری مطلوب تسهیل خواهد شد که در این بین روش‌شناسی حکمی از جایگاه مهم‌تری به عامل موثر در قوام علم معماری برخوردار است و از آنجا که حکمت در دو بعد نظری و عملی موضوعیت دارد، مسئله تربیت معماران حکیم برای دست‌یابی به آثار حکیمانه مورد توجه خواهد بود طوری که پرداختن به ساختار سه‌گانه بینش، منش و کنش معمار و تربیت حکیمانه او همواره دو عرصه فردی و اجتماعی او را مبتنی بر جهت‌گیری حکمی شکل خواهد داد. امروزه حکمی سازی علوم انسانی و به دنبال آن معماری از موضوعات مورد توجه پژوهشگران این حوزه است. بر این اساس اشراف و فهم پیش‌فرض‌های هر دانشی از ضروریاتی است که هر پژوهشگری باید بدان واقف باشد؛ چرا که آنچه علم معماری را اسلامی‌حکمی یا سکولار می‌سازد، پیش‌فرض‌هایی است که بر علم مترتب است و نقش حکمت و دین در پیش‌فرض‌ها بسیار اهمیت دارد.
شناخت و تحلیل پیش‌فرض‌های دانش معماری مدرن که به عنوان علم حاکم در ساختار‌های فردی و اجتماعی معماری در دانشگاه‌ها و سازمان‌های اجرایی جامعه حاضر است و جایگزینی آن پیش‌فرض‌ها با پیش‌فرض‌های حکمی، می‌تواند تغییر وضع موجود به مطلوب را عملی سازد؛ که در این راستا یکی از متفکران نقش‌آفرین در پیشبرد همین اهداف تمدن حکیمانه اسلامی طی دهه‌های اخیر، استاد عبدالحمید نقره‌کار است که با عمری مجاهدت خالصانه در زمینه هنر و معماری اسلامی، شاگردان زیادی در این زمینه تربیت نموده است. در نهایت اینکه امتداد تمدنی آثار متفکران اسلامی از جمله تحقیقات استاد نقره‌کار در عصری که دغدغه تحول علوم انسانی و تمدن نوین اسلامی وجود دارد، ضرورتی غیر قابل انکار است و با احیای تراث عالمان و حکیمان و بازنگاری نظام معرفتی و حکمی آن‌ها به زبان زمان؛ می‌توان امید به تحول در علوم انسانی با رویکرد اسلامی داشت. در پایان سخن برخود لازم می‌دانم از همه دست‌اندرکاران و متولیان این مراسم نکوداشت در استان قم و نیز محققان باورمند و دغدغه‌مند به علوم اسلامی تشکر کنیم و توفیقات بیشتر آن عزیزان را از خدای حکیم خواستار باشم.
انتهای پیام/