رشد ۲۰۰ نفری تعداد دانشمندان ایرانی دو درصد برتر جهان

صمدنژاد ابراهیمی، مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره مهم‌ترین رکن‌‍‍ پژوهش در کشور‌‍‍‍‍‍ کرد: پژوهش‌ها به دو دسته سخت افزار و نرم افزار تقسیم بندی می‌شوند. 

وی با بیان اینکه نخبگان و پژوهشگران ارکان پژوهش کشور هستند، افزود: پژوهش‌های سخت افزار دارای زیرساخت‌های پژوهشی مانند آزمایشگاه، کتابخانه، بانک‌های اطلاعاتی و داده‌های در دسترس محققان است و تربیت محققان ایرانی، دانشمندان یک درصد و دو درصد جهان و سرآمدان علمی در ۴ دهه اخیر و فعالیت آن‌ها در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هم در پژوهش‌های نرم افزار جای می‌گیرند. 

نژاد ابراهیمی درباره اهمیت مسئله محوری در پژوهش گفت: در یک برهه زمانی پژوهش تنها برای پژوهش انجام می‌شد و لازم بود تا زیرساخت‌ها و آموزش‌های لازم برای تحقق یک پژوهش استاندارد شکل بگیرد، اما اکنون به اندازه کافی در پژوهش رشد یافته ایم. 

مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم ادامه داد: در حال حاضر دغدغه اصلی کشور تناسب میان پژوهش‌ها با نیاز‌های اساسی جامعه و حل مسائل است؛ به همین منظور بیشتر پژوهشگران کشور چنین نگاهی به مقاله‌ها دارند. 

وی تاکید کرد: هم اکنون سرآمدان علمی تنها پژوهش‌های مسئله محور را مورد توجه قرار می‌دهد و اگر پژوهشی دارای مسئله جدی نباشد در آن نفوذ نمی‌کنند، البته برخی از مسائل مانند مشکلات صنعتی، طراحی‌های خاص، مشکلات اجتماعی، روان شناسی و ... به عنوان گفتمان در همه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی تبدیل شده اند که نیاز‌های روز جامعه را شکل می‌دهند؛ بنابراین باید در راستای حل آن‌ها قدم برداریم. 

۱۴ هزار ارجاع به مقالات؛ شرط لازم انتخاب پژوهشگران یک درصد برتر جهان

صمدنژاد با اشاره به معیار‌های انتخاب دانشمندان یک درصد و دو درصد برتر جهان اظهار کرد: ISI میزان اثرگذاری تحقیقات علمی پژوهشگران و میزان ارجاعات این مقالات را که در ۲۲ حوزه موضوعی است طی ۱۰ سال اخیر استخراج می‌کند تا بتواند دانشمندان یک درصد برتر جهان را انتخاب کند و هر ساله میزان ارجاعات آن مشخص می‌شود. برای مثال در حوزه ریاضی از ۴۰۰ ارجاع به مقالات تا ۱۴ هزار ارجاع به فیزیک تعیین می‌شود و معیار انتخاب پژوهشگر به عنوان دانشمند یک درصد برتر جهان این است که مقالات او حتما دارای ۱۴ هزار ارجاع باشد. 

مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم گفت: اسامی دانشمندان یک درصد برتر جهان هر دو ماه یک بار در یک لیست پویا بروز رسانی می‌شود و با سنجش معیار‌های لازم احتمال حذف و اضافه اسامی پژوهشگران در آن وجود دارد.

صمدنژاد افزود: دانشگاه استنفورد و گروهی از محققان برای انتخاب پژوهشگران دو درصد برتر جهان متالورژی جدیدی را بر اساس داده‌های اسکوپوس استخراج می‌کند تا تعداد ارجاعات مشخص شود. 

وی بیان کرد: در سال گذشته ۱۹۴۰ محقق به عنوان دانشمند دو درصد برتر جهان معرفی شدند، اما این رقم امسال به ۲۱۴۰ دانشمند ارتقا یافته است که چنین افزایش ۲۰۰ نفری نشان از اقبال دانشمندان تمام دنیا به تحقیقات پژوهشگران ایرانی و نمایش رشد و بلوغ پژوهش کشور را دارد.