هجوم زباله‌های فضایی؛ تهدیدی برای ماهواره‌های فعال در مدار زمین
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، زباله‌های فضایی با هر شکل و اندازه‌ای به دور زمین می‌چرخند. شکی در آن نیست مدار زمین مکانی آشفته باشد؛ اما آیا راهکاری برای حذف زباله‌های فضایی از مدار زمین وجود دارد؟
در سراسر جهان، شرکت‌های خصوصی و آژانس‌های فضایی ملی به طور یکسان در حال ارائه مفاهیمی در مورد مقابله با زباله‌ها هستند. با این حال، تخمین تکه‌های عظیم زباله‌های فضایی، تراشه‌های رنگ کوچک و حتی ذرات رادیواکتیو، ترسناک و دشوار است.
ماندگاری زباله‌های فضایی برای سال‌های طولانی!
هنگامی که یک ماهواره توسط زباله‌های باقی‌مانده ضربه‌ای ناگهانی دریافت می‌کند یا انفجاری در مدار زمین، به‌ویژه در ارتفاعات بالاتر رخ می‌دهد، چالش‌ها افزایش می‌یابد. زباله‌های حاصل از این اتفاقات با سرعت بالا برای سال‌ها، دهه‌ها و حتی قرن‌ها باقی می‌مانند.
آژانس فضایی اروپا (ESA) ماموریت «کلییر اسپیس-۱» (ClearSpace-۱) را با استارت‌آپ سوئیسی آغاز کرد تا دانش فنی برای حذف آشفتگی‌های فضایی را به نمایش بگذارد و گامی برای ایجاد یک اکوسیستم فضایی تجاری جدید، پایدار و تلاشگر بردارد.
یک آداپتور موشک، به نام «وسپا» (VESPA) در اطراف زمین در حال چرخش هست که از موشک «وگا» (Vega) در سال ۲۰۱۳ به جا مانده است. این آداپتور به‌عنوان هدف موردنظر ماموریت حذف زباله فعال کلییر اسپیس-۱ مورد توجه قرار گرفته است. این طرح خواستار برداشتن زباله از مدار برای ورود مجدد نظم به جو زمین است.
قطعات جدیدی به تازگی در مجاورت آداپتور پیدا شده است. این تکه‌ها به احتمال زیاد نتیجه یک برخورد با سرعت زیاد توسط یک جسم کوچک و ردیابی نشده است که به آداپتور برخورد کرده و قطعاتی را آزاد می‌کند.
تهدید جدی ماهواره‌های فعال با زباله‌های موجود در فضا
آژانس فضایی اروپا در بیانیه‌ای نوشت: با مشاهده رویداد تکه تکه شدن، انجام مأموریت کلییر اسپیس-۱ ضرورت بیشتری پیدا کرده است. مهم‌ترین تهدیدی که توسط اجسام بزرگ‌تر زباله‌های فضایی ایجاد می‌شود، این است که آن‌ها به ابر‌های اجرام کوچک‌تر تقسیم می‌شوند که هر کدام می‌توانند آسیب قابل توجهی به ماهواره‌های فعال وارد کنند. برای به حداقل رساندن تعداد رویداد‌های تکه تکه شدن، ما باید فوراً ایجاد زباله‌های فضایی جدید را کاهش دهیم.
«مارشال کاپلان»، یکی از بنیان‌گذاران و مدیر شرکت فناوری‌های فضای پرتاب بوکا راتون فلوریدا، زباله‌های فضایی را به سه گروه تقسیم می‌کند؛ بزرگ‌ترین گروه ۱۰ سانتی‌متری یا بزرگ‌تر، یک گروه میانی یک میلی‌متری تا ۱۰ سانتی‌متری و اشیای کوچک‌تر از یک میلی‌متر که جمعیت آن‌ها به تریلیون‌ها تخمین زده می‌شود.
کاپلان گفت: سؤال واقعی این است که ما در این مورد چه کار کنیم؟ پاسخ بسیار ساده است. ما هر شی بزرگ‌تر از ۱۰ سانتی‌متر را نادیده می‌گیریم، زیرا احتمال برخورد به اندازه کافی کم است که از نظر آماری این موضوع مشکلی ندارد. با این حال، شناسایی و مکان‌یابی قطعات زباله گروه میانی بسیار سخت است. تنها راهی که می‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم، جمع‌آوری غیرفعال آن‌ها و استفاده از کلکسیونر‌هایی است که به‌طور خاص طراحی شده‌اند.
به گفته وی در نهایت، برای کوچک‌ترین گروه، ما می‌توانیم آن‌ها را نادیده بگیریم، زیرا محافظ فضاپیما می‌تواند از آسیب جدی توسط اجسام بسیار بسیار کوچک جلوگیری کند.
این فعال حوزه نجوم گفت: امیدوارم که آژانس‌های فضایی بزرگ ماموریت‌هایی را برای حذف اشیاء باقی‌مانده از برنامه‌های دولتی، تأمین مالی می‌کنند. با گذشت زمان، شرکت‌ها شروع به کاهش قیمت‌های خود برای اهداف تجاری خواهند کرد. به‌عنوان مثال، برخی از صور فلکی ماهواره‌ای که در مدار زمین در حال چرخش هستند، ممکن است دچار خرابی محموله شوند که باید حذف شوند. درست همان‌طور که پرتاب فضا و سیستم‌های رصد زمین به‌عنوان فعالیت‌های صرفاً دولتی آغاز شد، صنعت در نهایت توانست شروع به کاهش قیمت‌ها و افزایش تقاضای تجاری کند.
افزایش تجمع زباله‌های فضایی در مدار پایین زمین
مسئولیت کشور‌های بزرگ فضاپیمایی مانند ایالات متحده، روسیه، چین، آژانس فضایی اروپا و ژاپن این است که آنچه از برنامه‌های دولتی برای دهه‌ها در مدار باقی گذاشته‌اند، پاکسازی کنند.
داده‌ها نشان می‌دهد که میزان تجمع بدنه موشک در مدار پایین زمین در ۲۰ سال گذشته نسبت به ۴۵ سال عصر فضایی قبل از آن، افزایش یافته است. دو سوم توده بدنه موشکی که در مدار پایین زمین باقی مانده توسط چین و سایر کشور‌های فضایی به جز ایالات متحده و روسیه بوده است. به گفته این محقق اکثریت قریب به اتفاق، تقریباً ۸۰ درصد از بدنه‌های موشکی که در ۲۰ سال گذشته در مدار پایین زمین باقی مانده‌اند، از طولانی‌ترین دستورالعمل‌های ۲۵ ساله دفع پس از مأموریت تبعیت نمی‌کنند. بیش از ۴۰ درصد از توده بدنه موشک جدید که در مدار پایین زمین رها شده و ظرف ۲۵ سال دیگر وارد مدار زمین نخواهد شد، توسط چین باقی مانده و ۲۵ درصد متعلق به روسیه است.»
«دیوید فینکلمن»، دانشمند باتجربه زباله‌های مداری و افسر ارشد فنی سابق فرماندهی فضایی ایالات متحده، می‌گوید: مشاهدات بیشتر ممکن است برآورد‌ها را زمانی که مدل‌سازی و عدم قطعیت‌های عددی وجود دارد، بهبود نبخشد. آوار‌های کوچک‌تر را نمی‌توان از جمعیت زباله‌هایی که دیده‌ایم، برون‌یابی کرد. همه تخمین‌ها درباره کوچک‌ترین زباله‌ها خارج از نمونه و نامعتبر هستند.
وی خاطرنشان کرد که ممکن است همین امر در مورد احتمالات برخورد نیز صادق باشد. برخورد‌ها یک‌بار هستند و جمعیت نمونه‌ای وجود ندارد. در واقع، ما هرگز برخوردی را که تخمین زده‌ایم، ندیده‌ایم. ما احتمالات را از یک مجموعه نمونه بدون برخورد ایجاد می‌کنیم. کارشناسان و صاحب‌نظران زباله‌های فضایی این تهدید را جدی می‌دانند و پیامد‌هایی را پیش‌بینی کرده‌اند.
انتهای پیام/