تروئیکای آسیایی/ از نمایش قدرت و فناوری نظامی کره شمالی چه می‌دانیم؟
گروه جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- تروئیکا لزوماً یک چارچوب اروپایی یا غربی نیست. گاهی هم می‌تواند درست مثل آنچه پایان هفته گذشته شاهد بودیم، قالبی آسیایی به خود بگیرد.
این روز‌ها با سفر «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه و «لی هانگ ژانگ» نایب‌رئیس دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب حاکم چین به پیونگ‌یانگ، صحبت از سه‌گانه (تروئیکای) روسیه، کره شمالی و چین حسابی بر سر زبان‌ها افتاده است و انتظار می‌رود که نزدیکی روزافزون آن‌ها به چالشی بلندمدت برای واشنگتن و متحدانش تبدیل شود.
آنچه جمعه گذشته در صحنه نمایش پیونگ‌یانگ شاهد بودیم، به‌واسطه برخی عوامل ویژه، این حمایت را به سطحی بی‌سابقه ارتقا داد
این سفر به مناسبت هفتادمین سالگرد آتش‌بس جنگ کُره انجام شد. جنگ سه‌ساله شبه‌جزیره کره که در بازه زمانی ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ رخ داد، نتیجه این جنگ تقسیم این شبه‌جزیره میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق پس از پایان جنگ جهانی دوم بود. نبردی که اگرچه به حصول طولانی‌ترین آتش‌بس جهان منجر شد، اما هرگز به امضای معاهده صلح نینجامید، زیرا پیونگ‌یانگ و سئول هر یک به‌تنهایی مدعی حاکمیت بر کلیت شبه‌جزیره بودند و هیچگاه یکدیگر را به رسمیت نشناختند.
در آن بازه زمانی، چین هم به‌عنوان بازیگری میانی که رفته‌رفته راه خود را به سمت نوک هرم قدرت باز می‌کرد، با اعزام سه میلیون نیرو به کمک پیونگ‌یانگ شتافت.
طی هفت دهه گذشته، همزمان با قدرت‌یابی روزافزون چین و درحالی‌که دایره قدرت شوروی سابق به روسیه امروزی محدود می‌شد، پکن و مسکو هیچگاه از حمایت کره شمالی دست نکشیدند. با این همه، آنچه جمعه گذشته در صحنه نمایش پیونگ‌یانگ شاهد بودیم، به‌واسطه برخی عوامل ویژه، این حمایت را به سطحی بی‌سابقه ارتقا داد.
*اولین مؤلفه: حضور شویگو در رأس هیئتی است که از روسیه به پیونگ‌یانگ سفر کرد. این نخستین بار بعد از پایان دوره جنگ سرد بود که یکی از وزرای دفاع روسیه به کره شمالی رفت.
*دومین مؤلفه: این است که نمایندگان روسیه و چین به تماشای رژه‌ای نشستند که در آن یک موشک سوخت جامد مجهز به سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل جاده‌ای به نمایش درآمد که می‌تواند نقاطی در خاک آمریکا را هدف قرار دهد. این صحنه به طور نمادین، نشانه دفاع پکن و مسکو از موضع «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی در تقابل با واشنگتن است. از سوی دیگر، اینکه نمایندگان روسیه و چین اجازه بازید از فناوری نظامی کره شمالی را می‌یابند که یکی از محافظه‌کارترین و محرمانه‌ترین نظام‌های حکومتی جهان است، از ارتقای دوستی آن‌ها به سطحی بی‌سابقه حکایت دارد.
*مؤلفه سوم: به نوع سرپرستی هیئت‌های روسیه و چین بازمی‌گردد؛ به گونه‌ای که هیئت روس ماهیتی نظامی داشت و در سطح وزیر ظاهر شد و سرپرستی هیئت چینی را یک سیاستمدار به عهده داشت که این می‌تواند نمایشی از تلاش پیونگ‌یانگ برای به رخ کشیدن برخورداری همزمان از حمایت نظامی و دیپلماتیک دو عضو دائم شورای امنیت در سطحی بین‌المللی باشد.
ما این نمایش قدرت را در ماه جولای شاهد بودیم، آن هنگام که شورای امنیت در مواجهه با تلاش ناکام پیونگ‌یانگ برای قرار دادن ماهواره جاسوسی در مدار زمین، تشکیل جلسه داد و چین و روسیه از محکوم کردن کره شمالی خودداری و در مقابل، آمریکا را به تنش‌آفرینی در شبه‌جزیره کره متهم کردند و از دغدغه‌های امنیتی مشروع شریک آسیایی‌شان سخن گفتند.
چرا تروئیکای آسیایی؟
اما سؤال اینجاست که ائتلاف سه‌گانه میان روسیه، کره شمالی و چین چگونه شکل فعلی را به خود گرفت؟ به نظر می‌آید که تهدید‌های امنیتی مشترک علیه این سه متحد قدیمی نقشی چشمگیر در ایجاد قالب جدید داشته است. سفر شویگو و هانگ ژانگ به پیونگ‌یانگ در مقطعی انجام شد که ۵۰۰ روز از جنگ اوکراین می‌گذرد و کلیت جهان غرب در مقابل روسیه قد علم کرده است.
همزمان، برای نخستین بار در ۴۰ سال گذشته، یکی از زیردریایی‌های مجهز به موشک‌های هسته‌ای آمریکا در بندر «بوسان» کره جنوبی پهلو گرفته بود. علاوه بر این، در کنار اختصاص بسته گران‌قیمت کمک‌های نظامی به تایوان، آمریکا برای نخستین بار با هدف به چالش کشیدن چین، یک شناور نظامی را به طور دائم در بندر یک کشور خارجی (استرالیا) مستقر کرد و قرار شد که به دولت کانبرا در ایجاد سایت تولید سلاح‌های هدایت‌شونده موشک‌های انفجاری کمک کند که تا دو سال دیگر به بهره‌برداری می‌رسد و می‌تواند موشک‌هایش را به ایالات متحده صادر کند.
این سه کشور چالش به‌مراتب بزرگتری را پیش رو دارند: حرکت پاورچین و حتی گاه تهاجمی ناتو به سمت مناطقی که خارج از حوزه فعالیت سنتی پیمان آتلانتیک شمالی است
این‌ها بخشی از تهدید‌هایی است که محیط‌های پیرامونی تروئیکای آسیایی را بحرانی می‌کند تا آنجاکه به قول هیئت نمایندگی چین در سازمان ملل، واشنگتن همواره از باز بودن در دیپلماسی حرف می‌زند، اما به طور دائم اقدام‌های تحریک‌آمیزی انجام می‌دهد که صحت این ادعا را زیر سؤال می‌برد.
اما این سه کشور چالش به‌مراتب بزرگتری را پیش رو دارند: حرکت پاورچین و حتی گاه تهاجمی ناتو به سمت مناطقی که خارج از حوزه فعالیت سنتی پیمان آتلانتیک شمالی است.
همانطور که عهدشکنی ناتو مبنی بر پرهیز از نزدیکی به مرز‌های شرقی روسیه، جرقه‌ای برای آغاز جنگ اوکراین بود، تلاش پیمان آتلانتیک شمالی به یارگیری از میان همسایگان چین و کره شمالی، خاطر این دو کشور را آشفته کرده است. اینکه سران کره جنوبی و ژاپن در نشست سالانه ناتو، که ماه میلادی گذشته به میزبانی لیتوانی برگزار شد، حضور داشتند و خیز «ینس استولتنبرگ» دبیرکل این پیمان برای دایر کردن نخستین دفتر ارتباط‌های خارجی ناتو در ژاپن، به این نگرانی دامن می‌زند.
به گفته پیونگ‌یانگ، آمریکا برای ایجاد یک بلوک نظامی تهاجمی با مشارکت کره جنوبی و ژاپن تلاش می‌کند و آشکارا نیرو‌های ناتو را به شبه‌جزیره کره می‌کشاند و از این طریق امنیت نه‌تنها کره شمالی بلکه کشور‌های منطقه را نیز تهدید می‌کند.
نکته آخر
در حال حاضر، بزرگترین دغدغه راهبردی ایالات متحده این است که مبادا همزمان با درگیر بودن در جبهه اروپا (جنگ اوکراین) با درگیری دیگری در جبهه آسیا مواجه شود
در این میان، از یک نکته نباید غافل ماند مبنی بر اینکه پوشش قوی رسانه‌های کره شمالی از سفر وزیر دفاع روسیه به پیونگ‌یانگ و جمله تأثیرگذار وی مبنی بر اینکه «کره شمالی قوی‌ترین ارتش جهان را دارد»، یک تهدید ضمنی و درعین حال جدی علیه آمریکا و متحدان آسیایی‌اش بود.
در حال حاضر، بزرگترین دغدغه راهبردی ایالات متحده این است که مبادا همزمان با درگیر بودن در جبهه اروپا (جنگ اوکراین) با درگیری دیگری در جبهه آسیا مواجه شود. جنگ اوکراین، تا حد زیادی سناریوی درگیری آمریکا و متحدانش با کره شمالی را به‌واسطه مخالفت با برنامه موشکی و هسته‌ای پیونگ‌یانگ به تعویق می‌اندازد و واشنگتن را از تحریک چین به آغاز درگیری نظامی برای الحاق تایوان به سرزمین مادری دور می‌کند.
اما، اگر آمریکا مرتکب اشتباه محاسباتی شود، آن وقت به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر درگیر جنگ در جبهه آسیایی می‌شود. البته این چشم‌انداز آن قدری که مطلوب روسیه است، رضایت خاطر چین را فراهم نمی‌کند چراکه پکن با توجه به درهم‌تنیدگی اقتصادی‌ای که با آمریکا دارد، گزینه نظامی را آخرین حربه برای دفاع از منافع ملی خود می‌داند و شاید به همین دلیل است که برخلاف روسیه، هیئت اعزامی چین به کره شمالی در سطح سیاسی ظاهر شد. از آن گذشته، به رغم عمیق‌تر شدن روزافزون کانون همگرایی چین و روسیه، این دو هنوز نقاط واگرایی دارند که از آن جمله می‌توان به رقابت در سطح آسیای مرکزی اشاره کرد تا آنجا که جنگ اوکراین می‌تواند راه نفوذ پکن به این منطقه را هموارتر کند.
انتهای پیام/