رستگاری در «قفص آمن»
گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، علی رستگار ـ درمیان فیلم‌هایی که با موضوع فرار از زندان ساخته شده‌اند، دو شاهکار فرانسوی جایگاه برجسته و ممتازی دارند و بیش از پیش برای آثاری از این دست، کسب آبرو کردند. «یک محکوم به مرگ گریخت» ساخته روبر برسون و «حفره» به کارگردانی ژاک بکر. در هر دو فیلم که با نگاهی به ماجرا‌هایی واقعی ساخته شدند، آن چیزی که فارغ از تعلیق، هیجان و التهاب مرسومِ فرار و رهایی به کار غنای بیشتر آثار می‌آید، شخصیت‌پردازی و فضاسازی درخشان آن‌هاست.
در این فیلم‌ها ضمن بهره‌گیری درست از ابزار زیرژانر زندان که جنبه جذابیت و وجوه سرگرمی را تامین می‌کند، شخصیت‌ها و روابط انسانی در اولویت قرار دارند و عیار آدمی در حبس و قفس و در سخت‌ترین شرایط سنجیده می‌شود. «شماره ۱۰» اگرچه تا نقطه مطلوب و ایده‌آل آثار این چنینی در سطح اول سینمای دنیا فاصله زیادی دارد و چه بسا بلاتشبیه به نظر برسد، اما در مختصات سینمای ایران و در فضای آثار جبهه و جنگ و دفاع مقدس جزو فیلم‌های قابل قبول قرار می‌گیرد.
ناخنک فیلم به آثار شاخص سینمای جهان در این زمینه، پرداخت و اجرای درستی دارد و ضمن تلاش برای نزدیک شدن به فیلم‌های جهانی و روایتی جهان‌شمول و فرامرزی، مولفه‌های اینجایی و ارزش‌های معرفتی رزمنده‌های ایرانی را هم لحاظ می‌کند.
در «شماره ۱۰» هم با وجود تعلیق، هیجان و ماجراجویی برای فرار از مخمصه که به زیبایی و جذابیت اثر کمک و مخاطب را تا پایان با خود همراه می‌کند، شخصیت‌پردازی و روابط انسانی هم برجسته است و هرکدام از شخصیت‌های اصلی در اسارت به نوبه خود جنبه‌های معرفتی خود را عیان و قهرمانی می‌کنند. در راس آن‌ها شخصیت «شماره ۱۰» با الهام از شخصیت‌های واقعی قرار دارد که با گریزی قهرمانانه (یادآور فرار‌های بزرگ نقش اول‌های فیلم‌های فرار از زندان) و تصمیمی پهلوانانه (یادآور مرام و معرفت ایرانی و مبتنی بر اخلاق و جوانمردی) کار بزرگی انجام می‌دهد و جاودانه می‌شود.
«شماره ۱۰» همانقدر که قدم رو به جلو حمیدزرگرنژاد در کارگردانی و پیشرفت ابراهیم اصغری به عنوان تهیه‌کننده (نسبت به تک تیرانداز) به حساب می‌آید، با درخشش مجید صالحی و بازی‌های خوب حسام منظور، سیامک صفری، مهدی زمین‌پرداز و احمد کاوری هم همراه است. همچنین نباید از لوکیشن خاص فیلم و آن کارخانه متروکه گذشت که به عنوان اردوگاه اسرا و زندان «قفص آمن» (قفس امن) مورداستفاده هنرمندانه قرار گرفت و نقش مهمی در فضاسازی منحصربفرد فیلم داشت.
محمدرضا شجاعی طراح صحنه «شماره ۱۰» با کوله‌باری از تجربیات درخشان در فیلم‌های جنگی از دیده‌بان و مهاجر گرفته تا «اخراجی‌ها» و «تنگه ابوقریب»، اینجا هم سهم مهمی در تداعی و ترسیم فضا دارد.
مکمل این فضاسازی که به باور محیط و کاراکتر‌ها کمک می‌کند و به کار شخصیت‌پردازی می‌آید، طراحی لباسِ نیاز حمیدی است که ضمن پایبندی به واقعیت، موفق به ایجاد یک هارمونی و طیف رنگی خاکستری برای انتقال خفقان محیط و درد و رنج اسرا می‌شود. مضاف براینکه به همت گروه لباس (آتنا آدینا، عسل رستگار و ...)، آن معضل تقریبا شایعِ نونواربودن و اتوکشیده بودن جامه‌ها در اینجا به چشم نمی‌آید و اصولی، چون کهنه‌کاری به نشانه استعمال و استهلاک لباس هم به خوبی رعایت شده است.
انتهای پیام/