پراگماتیک یا اهل معامله؟ بازی «اردوغان» با واژه «صداقت»

گروه جهان خبرگزاری آنا- «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی که از شبکه «تی آر تی» پخش شد، رابطه با «ولادیمیر پوتین» همتای روس را صادقانه و اعتماد محور توصیف کرد.

وی در این باره می‌گوید: ما برای رابطه با روسیه، احترام قائلیم و به آن اعتماد داریم. رابطه من هم با آقای پوتین مبتنی بر صداقت است. به همه مطالباتمان هم پیرامون مناطق (ترک نشین) تاتارستان و داغستان، پاسخ داده شده است.

اما اردوغان که در جمع جوانان ترکیه حضور داشت، در بخش دیگری از اظهاراتش، در توصیف «امانوئل ماکرون» همتای فرانسوی، گفت که «او صادق نیست» حال آنکه ترکیه بر این باور است که «سیاست بین الملل باید بر مبنای صداقت بنا شود».

رئیس جمهور ترکیه ادامه داد: جایی که صداقت نباشد، عزت نیست. البته چنین رهبرانی در دنیا کم نیستند.

رابطه اردوغان با همتای فرانسوی به ویژه بعد از آنکه ماکرون در باب حق استفاده از منابع گازی مدیترانه شرقی، جانب یونان را گرفت رو به وخامت رفت.

البته، روابط آنکارا-مسکو هم در دوره‌ای درگیر تنش بود. این دوره به حادثه سرنگونی سوخوی ۲۴ روسیه از سوی پدافند هوایی ترکیه بازمی گردد که در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۵ (۶ آذر ۹۴) در مرزِ سوریه و ترکیه رُخ داد. 

در آن دوره، ترکیه همپای کارزار غرب مترصد براندازی «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه بود و سیاست هایش با مسکو همخوانی نداشت. اما رفته رفته، وقتی زمزمه باز شدن دوباره آغوش کشور‌های عربی به روی دولت دمشق بلند شد و بحث خروج نزدیک به دو هزار نیروی آمریکایی از سوریه و واگذاری کنترل شرق این کشور به نیرو‌های کرد و ائتلاف به اصطلاح ضدداعش پیش آمد، رویکرد دولت آنکارا هم دستخوش تغییر شد.

با این حال، احزاب اپوزیسیون، اردوغان را به خاطر تلاش برای تکیه به سیاست ناکارآمد براندازی اسد به ویژه در سال‌های ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۶ متهم می‌کنند. رئیس جمهور ترکیه متهم به «معاملعه گرایی» است که مانع از تشکیل «ائتلاف‌های راهبردی بلند مدت» می‌شود.

اکنون خود او هم رویای براندازی اسد را از سر بیرون کرده و در آستانه برگزاری رقابت ریاست جمهوری ترکیه که موعد آن ۱۴ ماه میلادی می (۲۴ اردیبهشت)، شتاب زده به دنبال احیای روابط با دمشق است تا شاید به این ترتیب تعداد آرای سبد انتخاباتی خود را افزایش دهد.

در همین راستا، وی در جمع جوانان ترکیه ای، روی دیدار‌های سه جانبه مقامات ترکیه، روسیه و سوریه مانور داد و حتی گفت که «می توانیم ایران را هم به این چارچوب اضافه کنیم». 

البته، او این اواخر، برای جلب آرای بیشتر، روی احساسات ضد ترکیه‌ای مردم آمریکا هم حساب باز کرده است. طبق نظرسنجی که در آذرماه برگزار شد، ۴۳ درصد از مردم ترکیه، آمریکا را تهدیدی برای کشورشان تلقی می‌کنند.

برای همین، اردوغان بار دیگر، موضوع بدعهدی آمریکا برای تأمین جنگنده‌های اف-۱۶ و اف-۳۵ را پیش کشید و تهدید کرد که واشنگتن بهای این بدعهدی را خواهد پرداخت.