مروری بر روایات و شبهات شهادت حضرت زهرا (س) / معرفی کتبی درباره دخت پیامبر (ص)

براساس روایات مختلف و طبق عرف موجود در جامعه اسلامی، دو دهه موسوم به ایام فاطمیه وجود دارد که مسلمان و بویژه ما ایرانیان در این ایام به عزاداری و برپایی هیئات می‌پردازیم، بر این اساس که؛ سه روایت اصلی است در این راستا وجود دارد:

• ۴۰ روز بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله که مصادف با ۸ تا ۱۰ ربیع‌الثانی است و دهه اول نامیده می‌شود.
• ۷۵ روز بعد از رحلت رسول خدا صلی‌الله علیه و آله مصادف با ۱۳ تا ۱۵ جمادی‌الاولی که به دهه دوم معروف است.
• ۹۵ روز بعد از وفات حضرت محمد (ص) که دهه سوم نام دارد و هم زمان با ۱ تا ۳ جمادی‌الآخر است.

محققان تاریخ اسلام معتقدند آنچه بیشتر مورد توجه و سندیت تاریخی است روایت سوم یعنی ۹۵ روز است. البته مراجع تقلید و اهل معرفت به مؤمنان توصیه می‌کنند که هر سه دهه را به عزاداری بپردازند. در تقویم رسمی ایران روز ۶ دی ۱۴۰۱ برابر با ۳ جمادی‌الثانی ۱۴۴۴ هجری قمری، به مناسبت شهادت بانوی دوعالم (حضرت فاطمه زهرا (س)) تعطیل است.

روایات مختلف درباره شهادت حضرت فاطمه (س)

حضرت فاطمه (س) دختر آخرین پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) و حضرت خدیجه کبری (س)، همسرامام علی (ع) و مادر امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و حضرت زینب (س)، است.

طبق روایات موجود؛ برخی درگذشت آن حضرت را نه به مرگ طبیعی، که در اصل در اثر آسیب‌های وارد شده از سوی بعضی از صحابه پیامبر (ص) می‌دانند و برخی دیگر آن را ناشی از غم و اندوه رحلت پیامبر (ص) می‌دانند، اما در این میان برخی شیعیان عامل اصلی شهادت حضرت را عمر بن خطاب می‌دانند.

استناد شیعیان برای شهادت حضرت زهرا (س)

روایتی از امام کاظم (ع)، عنوان صِدّیقه شهیده برای فاطمه (س) به‌کار رفته است. همینطور محمد ابن جریر طبری، متکلم امامی قرن سوم هجری، در کتاب دلائل الامامه، روایتی از امام صادق (ع) نقل کرده است که در آن، علت شهادت فاطمه (س)، سقط جنین او در اثر ضربه دانسته شده است.

هجوم به خانه فاطمه و امام علی (ع)، سقط شدن جنین وی (به نام حضرت محسن) او و همچنین سیلی‌زدن و تازیانه‌زدن به وی.

البته کهن‌ترین منبعی که در این باره مورد استناد شیعیان قرار گرفته، کتاب سُلَیْم بن قیس هِلالی است که در قرن اول هجری قمری نگاشته شده است.

اما در این میان شیعیان شهادت فاطمه (س) را مستند به روایاتی دانسته‌اند که در منابع اهل‌سنت نیز وجود دارد، که کتاب «الهجوم علی بیت فاطمه» نیز در این باره روایاتی از ۸۴ راوی را در منابع اهل‌سنت نقل کرده است.

شبهات شهادت حضرت زهرا (س)

شهادت حضرت زهرا (س) با شبهاتی مواجه شده که به آن‌ها پاسخ‌هایی نیز داده شده است از جمله این موضوع که در پاسخ به اینکه خانه‌های مدینه در آن روزگار درب نداشته است، سید جعفر مرتضی عاملی (درگذشته ۱۴۴۱ق) تاریخ‌پژوه شیعه، به روایاتی استناد کرده که دَر داشتن خانه‌های مدینه، امری رایج بوده است.

همچنین در پاسخ به اینکه اگر حضرت فاطمه (س) مورد حمله قرار گرفته است، چرا امام علی (ع) و دیگران سکوت کرده و از وی دفاع نکرده‌اند، علاوه بر بیان آنکه حضت علی (ع) به‌دستور پیامبر اسلام (ص) و برای حفظ مصالح مسلمانان مأمور به صبر و سکوت بوده، گفته شده است بنابر نقلی که در کتاب سلیم وجود دارد، پس از اقدام عمر بن خطاب، امام علی (ع) به وی حمله کرد و او را زمین زد، اما عمر از دیگران کمک خواست و آنان امام علی (ع) را بستند.

کتبی که درباره شهادت حضرت فاطمه (س) نوشته شده اند

بیت الاحزان فی مصائب سیدة النسوان (نوشته شده ۱۳۳۰ق) اثر شیخ عباس قمی به زبان عربی. در بخشی از کتاب حوادث مربوط به زندگی فاطمه (س) پس از رحلت پیامبر (ص) و شهادت او گزارش شده است.

این کتاب با عنوان «رنج‌ها و فریاد‌های فاطمه سلام الله علیها» به فارسی ترجمه شده است.

مَأساةُ الزّهراء (س)، شُبَهات و رُدود اثر جعفر مرتضی عاملی (درگذشته ۱۴۴۱ق) به زبان عربی. نویسنده در این کتاب تلاش کرده به شبهاتی که درباره حوادث اواخر زندگی فاطمه زهرا (س) و شهادت او مطرح شده، پاسخ دهد این کتاب با عنوان «رنج‌های حضرت زهرا سلام‌الله علیها» به فارسی ترجمه شده است.

کتاب الهجوم، نوشته عبدالزهراء مهدی، نویسنده قرن پانزدهم، ۲۶۰ روایت و نقل تاریخی از بیش از ۱۵۰ راوی و نویسنده شیعه گردآوری شده است که در هر یک از آن‌ها بخشی از علل شهادت فاطمه زهرا (س) ذکر شده است.

• بیشتر بخوانید:
• حضرت فاطمه(س) در زمان‌شناسی و بصیرت الگویی بی‌بدیل است
• اتهام حضرت زهرا(س) چه بود؟/ پاسخ حجت الاسلام والمسلمین سروش محلاتی
• ظلمی که بر حضرت زهرا(س) روا می‌کنیم
• شخصیت حضرت زهرا(س) جامع‌الاطراف و وسیع‌الابعاد است

انتهای پیام/