«دُرّی» در محاصره گویش‌ها و واژه‌های نامأنوس/ چه عواملی مانع تضعیف و مرگ تدریجی زبان فارسی می‌شود؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ احسان عربی مفرد- با صدور ابلاغیه‌ای از سوی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، مرتبه معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار به دانشیاری ارتقا یافت.

دکتر محمدمهدی طهرانچی در این ابلاغیه با طرح ارتقای مرتبه ابوالقاسم امیراحمدی در یکصد و هفتاد و پنجمین نشست هیئت ممیزه دانشگاه آزاد اسلامی و اعلام موافقت با ارتقای مرتبه وی به دانشیاری ابراز امیدواری کرد که امیراحمدی منشاء خدمات ارزشمندی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و دانشجویان بوده و در توسعه علم و دانش، گام‌های مؤثرتری بردارد.

نظارت تخصصی متولیان زبان و زبان‌شناسی بر شیوه کاربرد آن توسط مردم، لزوم تداوم آموزش صحیح زبان با روش‌های استاندارد جهانی، اهمیت دادن به خط و نگارش صحیح فارسی در مکاتبات اداری و جایگزین کردن به‌موقع واژگان فارسی برای مفاهیم جدید در جلوگیری از تضعیف بیشتر زبان و مرگ تدریجی آن نقش بسزایی خواهد داشت. خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با معاون علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار و عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی این دانشگاه درباره جایگاه این رشته، آینده شغلی دانش‌آموختگان، چالش‌ها و ... گفت‌گو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: رشته زبان و ادبیات فارسی اکنون چه جایگاهی در دانشگاه‌های کشور دارد؟

امیراحمدی: با توجه به اینکه زبان مادری ما فارسی است و این زبان، زبان رسمی کشور ایران است، طبیعتاً رشته زبان و ادبیات فارسی از نخستین رشته‌هایی است که در دانشگاه‌های معتبر کشور همواره مورد توجه و از جایگاه خاصی برخوردار بوده است.

از همان آغاز راه‌اندازی دارالمعلمین(دانش‌سرای عالی) در سال ۱۳۰۷ خورشیدی، ادبیات فارسی در قسمت ادبی دارالمعلمین در کنار فلسفه، تاریخ و جغرافیا تدریس می‌شده است. با راه‌اندازی دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ خورشیدی، این رشته رسماً به عنوان یکی از رشته‌های دانشگاهی راه‌اندازی می‌شود و محققان و استادان بزرگی مانند علامه بدیع‌الزمان فروزانفر، علامه جلال‌الدین همایی، سعید نفیسی و... به عنوان نخستین متولیان این رشته به تدریس زبان و ادبیات فارسی همت گماشته، شاگردان بزرگی مانند محمد معین، عبدالحسین زرین‌کوب، سیدجعفر شهیدی، مظاهر مصفا و ... را که از استادان برجسته و ماندگار ادبیات محسوب می‌شوند پرورانده و به جامعه ادبی ایران معرفی کردند. از آن زمان تاکنون جایگاه والای دانشگاهی این رشته، مرهون این بزرگان عرصه ادبی است.

آنا: علاقه‌مندان به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی باید در چه زمینه‌هایی دارای استعداد باشند و چه آموزه‌هایی را فرابگیرند تا موفق باشند؟

امیراحمدی: تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی نیاز به داشتن زمینه و شرایط خاصی ندارد که باعث محدودیت علاقه‌مندان به ادامه تحصیل در آن شود؛ اگرچه داشتن استعداد در موفقیت تحصیلی بسیار نقش مهمی دارد، انگیزه و پشتکار هم می‌تواند سبب موفقیت و رسیدن به هدف شود.

بیشتر بخوانید:

لزوم ارائه راهکار برای تقویت رشته زبان و ادبیات فارسی

شناخت زبان فارسی با کمک زبان‌های باستانی ایران

داوطلبان با انتخاب رشته زبان و ادبیات فارسی و ورود به دانشگاه، مبانی و دروس مقدماتی را در مقاطع کاردانی و کارشناسی آموخته، آمادگی لازم را برای نقد، تحلیل و تفسیر متون ادبی فارسی در دوره‌های بالاتر پیدا خواهند کرد.

متولیان علوم انسانی زمینه شغلی دانش‌آموختگان را فراهم کنند

آنا: اکنون آینده شغلی دانش‌آموختگان رشته زبان و ادبیات فارسی در بازار کار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امیراحمدی: مسلماً شرایط بازار کار آنگونه که برای دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پزشکی و فنی و مهندسی فراهم است برای دانش‌آموختگان رشته‌های علوم انسانی مهیا نیست؛ البته تصور اینکه الزاماً دانشگاه‌ها باید شغل ایجاد کنند، تصور درستی نیست. دانشگاه‌ها را نباید با بنگاه‌های کاریابی اشتباه گرفت. دانشگاه متخصصانی می‌پروراند که آنان باید با بهره‌گیری از آموخته‌های خود در جامعه کارآفرین باشند.

در حوزه علوم انسانی و ازجمله رشته زبان و ادبیات فارسی موضوع متفاوت است. با توجه به نگرانی‌های دانش‌آموختگان این رشته‌ها از آینده شغلی خود، ضروری است که متولیان فرهنگی و نظریه‌پردازان حوزه‌های علوم انسانی با اصلاح ساختار و کاربردی کردن رشته‌ها، زمینه شغلی دانش‌آموختگان را در مراکز علمی و فرهنگی فراهم کنند تا علاقه‌مندان به فراگیری رشته‌های علوم انسانی بدون دغدغه وارد دانشگاه‌ها شوند.

آنا: زبان و ادبیات فارسی از قدیم یکی از رشته‌های مورد علاقه داوطلبان بود، اکنون استقبال از این رشته چگونه است؟

امیراحمدی: موضوع علاقه‌مندی و اشتغال از هم جداست. میزان علاقه به رشته زبان و ادبیات فارسی همیشه بالا بوده است؛ اما اکنون در مقایسه با گذشته استقبال بسیار کمتری از این رشته می‌شود که البته این مسئله از میزان علاقه‌مندی به آن نکاسته و نمی‌کاهد.

رشته زبان و ادبیات فارسی، کاربردی نیست و متأسفانه امروزه بازار کار ندارد و دانش‌آموختگان آن به‌جز کسانی که در استخدام آموزش و پرورش و سایر ادارات هستند، جذب بازار کار نمی‌شوند؛ بنابراین آنگونه که باید و شاید مورد استقبال دانش‌آموزان و علاقه‌مندان به تحصیل در دانشگاه‌ها قرار نمی‌گیرد.

تهدید افسارگسیخته زبان و ادبیات فارسی

آنا: چالش‌های رشته زبان و ادبیات فارسی را چه چیزهایی می‌دانید؟ راهکارهایتان برای رفع چالش‌ها چیست؟

امیراحمدی: اکنون از مهم‌ترین چالش‌های زبان فارسی و نه ادبیات، وجود گویش‌های متعدد محلی و قومی است که این مسئله می‌تواند در نهایت ساختار درست زبان شیرین و سره فارسی را با چالش روبه‌رو کند. در همین راستا در دنیای فناوری و تکنولوژی امروز که هر ثانیه در آن انفجار اطلاعات رخ می‌دهد، شاهد کاربرد و استعمال تعابیر، اصطلاحات و واژه‌هایی بین مردم هستیم که متأسفانه از قواعد دستور زبان فارسی تبعیت نکرده و به تعبیر علمای بلاغت، مخالفت قیاس دارد.

این دو مسئله به‌طور بالقوه برای زبان فارسی تهدید جدی است و زیانبار خواهد بود که اگر مورد توجه قرار نگیرد و همین طور افسار گسیخته رها شود بی‌گمان آینده زبان فارسی را به مخاطره خواهد انداخت.

اکنون از مهم‌ترین چالش‌های زبان فارسی و نه ادبیات، وجود گویش‌های متعدد محلی و قومی است که این مسئله می‌تواند در نهایت ساختار درست زبان شیرین و سره فارسی را با چالش روبه‌رو کند.نظارت تخصصی متولیان زبان و زبان‌شناسی بر شیوه کاربرد آن توسط مردم، لزوم تداوم آموزش صحیح زبان با روش‌های استاندارد جهانی، اهمیت دادن به خط و نگارش صحیح فارسی در مکاتبات اداری و جایگزین کردن به‌موقع واژگان فارسی برای مفاهیم جدید در جلوگیری از تضعیف بیشتر زبان و مرگ تدریجی آن نقش بسزایی خواهد داشت.

آنا: گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی در تربیت دانشجویان چقدر موفق بوده است؟

امیراحمدی: یکی از نخستین رشته‌های راه‌اندازی شده در اکثر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی از بدو راه‌اندازی این دانشگاه، خوشبختانه رشته زبان و ادبیات فارسی بوده است.

صرف‌نظر از اینکه راه‌اندازی این رشته به‌جز هیئت علمی متخصص زبان و ادبیات فارسی نیاز به تجهیزات پرهزینه ندارد، توجه خاص مسئولان دانشگاه به آن قابل توجه و قدردانی است. علاوه بر ادبیات فارسی محض، وجود گرایش‌های متعددی مانند ادبیات پایداری و مقاومت، ادبیات حماسی، ادبیات غنایی، ادبیات عرفانی، ادبیات تعلیمی، ادبیات کودک و نوجوان و ادبیات تطبیقی در مقاطع تحصیلات تکمیلی نشان از جایگاه والا و درخور این رشته در دانشگاه آزاد اسلامی دارد. دعوت از استادان بازنشسته و تراز اول رشته زبان و ادبیات فارسی برای تدریس در مقطع ارشد و دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی دلیل دیگری بر این ادعاست.

به گزارش آنا، ابوالقاسم امیراحمدی از سال ۱۳۷۷ تاکنون به مدت ۲۴ سال مشغول همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی است. وی اکنون به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه با مرتبه‌ٔ «دانشیار» و با پایهٔ ۲۱ در گروه زبان وادبیات فارسی در دانشکدهٔ علوم انسانی مشغول فعالیت بوده و سال ۱۳۸۲ در دورهٔ دکتری و در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارغ‌التحصیل شده است.

انتهای پیام/۴۰۶۲/