مورد عجیب اصحاب کهف به روایت سلحشور فقید/ «مردان آنجلس» سریالی که مهتاب کرامتی را به سیما و سینما معرفی کرد +فیلم

به گزارش خبرنگار حوزه تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، این روزها بازار تماشای سریال در سرتاسر جهان داغ است و پس از اینکه قسمت جدید هر سریالی منتشر می‌شود، سیل واکنش‌ها نسبت به بخش‌های مختلف آن، مثل روند قصه، بازی بازیگران، سکانس خاص آن قسمت و... آغاز می‌شود. این حجم از توجه نسبت به سریال‌ها، باعث شده که بسیاری از فیلم‌سازان مطرح (هم در ایران و هم در خارج از کشور) برای مدت زمان محدودی هم شده، از فضای سینما فاصله بگیرند و به سریال‌سازی روی بیاورند.

واکنش جمعی به سریال‌های در حال پخش اگر در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر به یک حرکت اجتماعی در جهان تبدیل شده، در کشور ما سابقه بیشتری دارد. از سال‌های پایانی دهه شصت تا ابتدای دهه هشتاد بسیاری از سریال‌های تلویزیونی بودند که از شبکه‌های سیما پخش شدند و فراتر از یک اثر نمایشی، خودشان را به بطن جامعه و اصطلاحاً «کف خیابان» کشاندند.

در سلسله گزارش‌های «یادگار جعبه جادو» که به صورت هفتگی در گروه فرهنگ خبرگزاری آنا منتشر می‌شود، نگاهی می‌اندازیم به آثاری که در این دسته قرار می‌گیرند و در زمان پخش در جذب تماشاگر بسیار موفق بودند.

سریال «مردان آنجلس» از قدیمی‌ترین سریال‌های تاریخی – مذهبی تلویزیون است، اثری به کارگردانی مرحوم فرج‌الله سلحشور که سال ۷۷ از شبکه یک سیما به نمایش درآمد و در همان زمان نیز با استقبال خوبی از جانب مخاطبان تلویزیون مواجه شد.

داستانی شیرین و آشنا

قصه «مردان آنجلس» یکی از داستان‌های معروف مذهبی است که در قرآن کریم نیز آمده است و درصد زیادی از مردم ایران با آن آشنا هستند. داستان «اصحاب کهف» که از پیروان قدیمی دین مسیحیت بودند و به دلیل خداپرستی سختی‌های زیادی را متحمل شدند. آنها ابتدا در زندان دقیانوس (با بازی جهانبخش سلطانی) حاکم فیلادلفیا محبوس می‌شوند و پس از فرار از زندان، با کمک چوپانی که در بیابان با او آشنا می‌شوند، به غاری در دل یکی از کوه‌های اطراف شهر پناه می‌برند.

پس از اینکه سربازان دقیانوس محل غار را کشف می‌کنند، ورودی غار را مسدود می‌کنند تا زندانیان در غار بمانند و بپوسند. اما ماکسی‌میلیانوس (جعفر دهقان) و یارانش به خوابی عمیق فرو می‌روند و اتفاقات رخ داده در ورودی غار و گذر زمان را حس نمی‌کنند. بعد از اینکه اصحاب کهف از خواب بیدار می‌شوند، ماکسی‌میلیان با لباس مبدل به فیلادلفیا می‌رود تا آذوقه‌ای تهیه کند و در آنجا متوجه تغییراتی که در شهر رخ داده می‌شود. ظاهر او و سکه‌ای که برای خرید نان استفاده می‌کند، باعث دستگیری‌اش توسط مأموران حکومت می‌شود و در زمان دستگیری متوجه می‌شود که بیش از سه قرن از زمانی که در غار به خواب رفته‌اند می‌گذرد و حالا در شهر، همه خداپرست شده‌اند.

دومین سریال فرج‌الله سلحشور، فضایی کاملا تئاتری دارد. بازی‌ها، نحوه گفتن دیالوگ‌ها، گریم بازیگران و اکثر نکات فنی این اثر، بسیار شبیه به تئاتر است و از قابلیت‌های فنی سریال‌ها مثل روش‌های ویژه تصویربرداری، بازی گرفتن از بازیگران، دیالوگ‌نویسی جذاب و... در آن استفاده نشده است. اگرچه امروز و بعد از گذشت بیش از دو دهه از پخش آن می‌توان به این نکات اشاره کرد، چون در آن دوران، سبک و سیاق ساخت آثار تاریخی به همین منوال بوده و اکثر فیلم‌ها و سریال‌هایی که با این حال و هوا بودند، چنین فضایی داشتند.

با این وجود اما سریال «مردان آنجلس» از چند جهت ویژگی‌های مهمی در تاریخ سریال‌سازی ایران دارد، ویژگی‌هایی که این اثر را در میان سریال‌های ماندگار تلویزیون قرار می‌دهد. یکی از این ویژگی‌ها قصه خاص آن است. اصحاب کهف، یکی از داستان‌ها و معجزات شیرین قرآنی است که دیدن نسخه تصویری آن، برای هر کسی که این قصه را شنیده، قطعا جذاب است. دیدن شخصیت‌هایی که تا پیش از آن فقط در ذهن شنوندگان این داستان وجود داشتند، یکی از نکات جالب توجه قصه «مردان آنجلس» است.

بیشتر بخوانید:

«آرایشگاه زیبا»؛ حکایت عاشقی پردردسر «آقا اسد»
راهزنان خشن اما دوست‌داشتنی «روزی روزگاری» چگونه ستاره‌های تلویزیون شدند؟
«شهریار»؛ قصه پرحاشیه شاعری که عاشق بود
«شب دهم» ماندگارترین سریال مناسبتی تلویزیون
تقابل «پدرسالار» مقتدر و عروس طغیانگر در جعبه جادو

نخستین بازی مهتاب کرامتی

گروه بازیگران این اثر هم یکی دیگر از نکات قابل توجه آن است، گروهی که از بازیگران مطرح سینما در سال‌های قبل و چهره‌های جدید تلویزیونی بود. برخی از بازیگران «مردان آنجلس» نیز بعد از حضور در این اثر، دیده شدند و پایشان به سریال‌های مختلف سیما و آثار سینمایی باز شد. جعفر دهقان بازیگر نقش اصلی این سریال بود، کسی که تا پیش از آن در هیچ سریالی به ایفای نقش نپرداخته بود، اما چهره‌ای موفق در سینما محسوب می‌شد. دهقان تا قبل از ایفای نقش ماکسی‌میلیان، در فیلم‌هایی همچون «بلمی به سوی ساحل»، «تیرباران»، «پرواز در شب»، «بوی پیراهن یوسف»، «حمله به اچ۳»، «یاس‌های وحشی» و... بازی کرده بود و نام و چهره‌اش برای دوستداران سینما کاملا آشنا بود.

جهانبخش سلطانی بازیگر نقش دقیانوس هم یکی دیگر از بازیگران اصلی و چهره‌های تاثیرگذار این سریال بود. سلطانی در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد، یکی از پرکارترین بازیگران سینما و تلویزیون بود و در بسیاری از آثار شاخص آن سال‌ها به ایفای نقش پرداخته بود. «قصه‌های مجید» و «سرنخ» معروف‌ترین سریال‌های او در آن دوران بودند و «عملیات کرکوک»، «مهریه بی‌بی» و «شرم» هم فیلم‌های مهم کارنامه‌اش در آن سال‌ها. سلطانی برای بازی در فیلم «شرم» به کارگردانی کیومرث پوراحمد، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به دست آورد. حسین یاری نیز یکی دیگر از بازیگران اصلی این سریال بود که نقش ژولیوس را به تصویر می‌کشید. او هم با سابقه خوبی که در سینما و تلویزیون آن دوران داشت، چهره‌ای شناخته شده در هنرهای نمایشی محسوب می‌شد و یکی از وزنه‌های اصلی این سریال به حساب می‌آمد.

در کنار این چهره‌های مطرح، بازیگرانی هم بودند که «مردان آنجلس» به نوعی سکوی پرتاب آنها محسوب می‌شود. مهم‌ترین بازیگر این فهرست مهتاب کرامتی است. بازیگر نقش «هلن» در این سریال که اولین حضورش در عرصه بازیگری را تجربه کرد و با همین سریال هم به‌عنوان چهره‌ای جدید به سینما و تلویزیون معرفی شد. یوسف مرادیان، مجید مشیری، رضا توکلی، زهیر یاری و رضا ایرانمنش هم دیگر جوانان حاضر در این سریال بودند که اگرچه قبل از «مردان آنجلس» هم در آثار نمایشی دیگری حضور داشتند، اما بازی در این سریال بود که حکم سکوی پرتاب آنها را داشت و نام‌شان را در سینما و تلویزیون مطرح کرد.

بیشتر بخوانید:

خاطره بازی با «پس از باران» ۲۰ سال بعد از پخش
«زیر آسمان شهر» آغاز محبوبیت مهران غفوریان در تلویزیون
قصه‌گویی به سبک شرقی در «هزاردستان» علی حاتمی
قصه‌های مسافران و رانندگان به روایت «آژانس دوستی»
«خانه سبز»؛ خانه رویایی چند نسل مردم ایران

دوبله و آهنگسازی درخشان

یکی از نکاتی که بازی بازیگران این سریال را مورد توجه قرار داد، دوبله خوب آن است. سرپرست گویندگان این سریال مرحوم بهرام زند یکی از چهره‌های به نام حوزه دوبله ایران که خودش در این سریال گوینده نقش دقیانوس بود و گروهی از بزرگان عرصه صداپیشگی را به برای نقش‌های مختلف این سریال دور خود جمع کرده بود. منوچهر اسماعیلی (ماکسی‌میلیانوس)، مینو غزنوی (هلن)، خسرو خسروشاهی (ژولیوس)، جلال مقامی (آدُنیای مبلغ)، سعید مظفری (یوانیس)، ناصر ممدوح (شهردار سودیانوس)، منوچهر والی‌زاده (مارتینوس) و خسرو شایگان (فیدیاس) تعدادی از دوبلورهای اصلی این سریال بودند که گویندگی نقش‌های محوری آن را برعهده داشتند و بعضا دیالوگ‌های کوتاه و نقش‌های فرعی را هم اجرا می‌کردند.

موسیقی متن سریال «مردان آنجلس» هم یکی از برگ برنده‌های اصلی آن است. مجید انتظامی زمانی که آهنگسازی این سریال را انجام می‌داد ۵۰ سال سن داشت و با توجه به سابقه بیست ساله‌اش در زمینه ساخت موسیقی برای فیلم‌ها و سریال‌ها، در اوج پختگی قرار داشت. مسئله‌ای باعث شد موسیقی این اثر یکی از کارهای ماندگار این آهنگساز خوش نام سینما و تلویزیون ایران شود، آهنگسازی که در کارنامه هنری‌اش آثار شاخص فراوانی به چشم می‌خورد و یکی از موفق‌ترین هنرمندان فعال در حوزه هنرهای نمایشی محسوب می‌شود.

در ادامه بخش‌هایی از قسمت‌های مختلف سریال «مردان آنجلس» را با موسیقی متن مجید انتظامی ببینید.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ