بازتعریف ارزش‌های فناوری اطلاعات لازمه ورود به اقتصاد دیجیتال/ تأمین امنیت زیرساخت‌های حیاتی با فناوری‌های بومی
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان؛ صنعت فناوری اطلاعات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پایه‌های اقتصاد دیجیتال از ارکان مختلفی تشکیل شده است و کسب‌وکارهای فعال در این صنعت بخش بزرگی از آن را شامل می‌شوند. درواقع می‌توان گفت صنعت فناوری اطلاعات مجموعه از کسب‌وکارها با هدفی مشترک هستند.
به اعتقاد اکثریت کارشناسان در سراسر دنیا قرن ۲۱ دوره ماشین‌های هوشمند و دستگاه‌هایی خودکار است. تقریباً تمامی دستگاه‌های هوشمندی که در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه جهان ساخته می‌شوند، از محصولات صنعت فناوری اطلاعات محسوب شده و از همین رو دولت‌ها برای ارتقای جایگاه ملی و بین‌المللی این صنعت برنامه‌ریزی بلندمدت کرده‌اند. احتمالاً پس از بودجه نظامی بیشتری میزان سرمایه‌گذاری دولتی در اقصی نقاط دنیا به صنعت فناوری اطلاعات اختصاص دارد و همین موضوع نشان دهنده اهمیت بسزای این صنعت است.
بیشتر بخوانید:
با توجه به اهمیت صنعت مخابرات به منظور دستیابی به فناوری‌های برتر و لزوم بومی‌سازی ابزارهای دیجیتال با داوود ادیب، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
آنا: وضعیت کنونی کسب‌وکارهای فناوری اطلاعات در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ تکمیل شبکه ملی اطلاعات چگونه می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی کسب‌وکارهای کمک کند؟
ادیب: مطابق آخرین گزارش بانک جهانی، رتبه ایران در سال ۲۰۲۰ در شاخص سهولت انجام کسب‌وکار نسبت به سال ۲۰۱۹ به میزان ۱۱ پله تضعیف شده و فاصله از شاخص پیشرو نیز ۰.۱ افزایش یافته که نشان‌دهنده تضعیف همزمان امتیاز و رتبه ایران است. متأسفانه در سال‌های اخیر آن طوری که شایسته نامگذاری‌های این چند سال باشد، حمایت واقعی از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت نگرفته است و در بخش واردات درست عمل ننموده‌ایم. در خصوص تجهیزات خارجی مورد نیاز و مورد استفاده در بخش‌های غیرحیاتی و غیرحساس فاقد نمونه مشابه داخلی برخی مواقع سخت‌گیری نموده و جلوی واردات را گرفته و چرخه تکمیلی کسب‌وکارهای داخلی را متوقف و فلج ساخته و با نظرات سلیقه‌ای با ممنوعیت ترخیص این کالاها، فعالان اقتصادی را با ضرر و زیان بسیاری روبه‌رو نمودیم.
بدون توجه به اقتصاد دیجیتال، تعامل با جهان امروز و برقراری ارتباط امری پیچیده خواهد بود. نمی‌توانیم در دنیای امروز با تحولات شگرف و غیرقابل پیش‌بینی، از علم و فناوری روز دنیا عقب بمانیم.
در جای دیگر با وجود ده‌ها تولیدکننده داخلی با عمق دانش بالا، اجازه ورود تجهیزات خارجی جهت استفاده در شبکه‌های حساس و حیاتی را داده و ممنوعیت واردات کالاهای خارجی دارای نمونه مشابه داخلی را نادیده گرفته و باعث رونق فعالیت کاسبان تحریم شده‌ایم. در این خصوص می‌بایست دقت نمود. چرا که هرگونه اقدام نادرست دولت باعث کندی و کسادی کسب‌وکارها شده و هر اقدام نامتعارفی می‌تواند فاصله کشور را در شاخص‌های سهولت کسب‌وکار افزایش دهد. همان طور که در راهبردهای مد نظر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کابینه دولت سیزدهم نیز مطرح شده است، تسهیل در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در جهت توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات امری کاملاً ضروری بوده و می‌تواند شاخص‌های کشورمان را چه در سهولت کسب‌وکار و چه در شاخص‌های توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بهبود بخشد.
برای تثبیت جایگاه جهانی کشور در اقتصاد دیجیتال نیازمند عزم ملی هستیم
آنا: در مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال استفاده از ابزارهای دیپلماسی و ارتباط با کشورهای صاحب نام در حوزه فناوری تا چه میزان می‌تواند باعث افزایش بازدهی صنعت فناوری اطلاعات ایران شود؟
ادیب: این موضوع با در نظر گرفتن دو رویکرد قابل بررسی است. یک بُعد، بعد فناوری است که بخش مثبت این رویکرد هست و می‌تواند در راستای بالا بردن بازدهی صنعت فناوری اطلاعات باشد. البته چنین فرایندی باید با حفظ مشارکت بخش داخلی صورت گیرد و مورد بعدی موضوع حفظ امنیت در زیر ساخت‌های حیاتی است که عدم رعایت آن بعد منفی رویکرد حاکم بر این روابط خواهد بود. این جا یک سؤال اساسی مطرح می‌شود؛ آیا می خواهیم به سمت اقتصاد دیجیتال برویم؟ اگر پاسخ مثبت است چگونه باید برویم؟ تعریف اقتصاد دیجیتال چیست؟ اقتصاد دیجیتال یا همان Digital economy که در سال‌های اخیر به مفهوم اقتصاد مبتنی بر فناوری‌های محاسبات دیجیتال یا انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی از طریق بازارهایی مبتنی بر اینترنت و شبکه گسترده وب در نظر گرفته شده است همان اقتصاد جدید یا اقتصاد وب است.
استفاده از ابزارهای دیپلماسی و ارتباط با کشورهای صاحب‌نام در حوزه فناوری می‌تواند باعث افزایش بازدهی صنعت فناوری اطلاعات ایران شود.
به نظر می‌رسد که برای ورود به عرصه اقتصاد دیجیتال نیازمند یک عزم ملی بزرگ در بازتعریف برخی ارزش‌ها مطابق با تحولات روز دنیا باشیم. دولتمردان می‌بایست با نگاه پدافندی و با استفاده از دانش بومی و استفاده از تجربیات جهانی در صورت لزوم مقدمات ورود به اقتصاد دیجیتال را فراهم نمایند. چرا که بدون توجه به اقتصاد دیجیتال، تعامل با جهان امروز و برقراری ارتباط امری پیچیده خواهد بود. نمی‌توانیم در دنیای امروز با تحولات شگرف و غیرقابل پیش‌بینی، از علم و فناوری روز دنیا عقب بمانیم.
در یک کلام ورود به نهضت جهانی اقتصاد دیجیتال امری کاملاً ضروری است که اگر امروز وارد این حوزه نشویم ۱۰ سال دیگر به اجبار وارد این حوزه خواهیم شد و در این صورت زمان و منابع قابل توجهی را از دست داده‌ایم. استفاده از ابزارهای دیپلماسی و ارتباط با کشورهای صاحب‌نام در حوزه فناوری می‌تواند باعث افزایش بازدهی صنعت فناوری اطلاعات ایران شود اما باید دو ملاحظه مهم را در نظر گرفت. نخست این که تنها از تجربیات آنها استفاده کنیم و از واردات کامل فناوری به‌شدت جلوگیری نماییم و دوم در بسترهای حیاتی و حساس کشور از محصولات تولیدی داخلی استفاده نماییم تا امنیت زیرساخت‌ها و اقتدار کشور تامین گردد.
عدم توجه سازمان‌های دولتی به محصولات ایرانی/ چرا دستگاه‌های دولتی تجهیزات دارای مشابه داخلی را خریداری می‌کنند؟
آنا: طبق سند معماری شبکه ملی اطلاعات تا سال ۱۴۰۴ ایران باید به هاب ارتباطی در منطقه تبدیل شود. آیا دستیابی به چنین هدفی صرفاً با افزایش کمّی و کیفی فناوری‌های بومی امکان‌پذیر است؟
ادیب: در سند معماری شبکه ملی اطلاعات به «تحقق استقلال کشور» اشاره متعددی شده است. این عبارت یعنی استفاده از توانمندی داخلی و عدم استفاده از محصولات و خدمات خارجی و کاهش وابستگی و جلوگیری از دست‌اندازی بیگانگان در فضای مجازی، استفاده از توانمندی داخلی و عدم استفاده از محصولات و خدمات خارجی در زیرساخت‌های ارتباط و اطلاعات، تأمین نیازهای عمومی مردم و ایجاد زیست‌بوم متناسب با فرهنگ اسلامی-ایرانی. اجرایی شدن تمامی مفاهیم فوق منوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات و مستلزم فعالیت نظام‌مند و فراگیر در تربیت، ساماندهی و توسعه محتوا و خدمات کاربردی فضای مجازی است.
بیشتر بخوانید:
آن چیزی که از این سند برداشت می‌شود این است مسئولان در توسعه در زیرساخت‌های حیاتی، زیرساخت‌های ارتباطی و تجهیزات زیربنایی و اصلی نباید از تجهیزات و متخصصان خارجی استفاده نمایند. ولیکن با وجود طیف وسیعی از کاسبان تحریم و مدیرانی که درصدد خرید محصولات خارجی هستند و منافع و شیوه مدیریت آنها با چنین موضوعاتی گره خورده است چگونه می‌توان تا سال ۱۴۰۴ به این اهداف رسید؟ این شبکه باید تا سال ۱۴۰۴ بیش از ۶ راهبرد و سی و هفت هدف عملیاتی را مطابق طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات محقق کند. آیا به نظر شما با وجود رویکرد عدم حکایت از محصولات ایرانی در بخش‌های بزرگی از بدنه تأمین کالا و تجهیزات وزارتخانه‌ها و سازمان‌های حساس و مهم این امر تحقق یابد؟
کافی است به مناقصات سازمان‌ها و یا خریدهای به اصطلاح از جنس توسعه یا خریدهای مجوزدار نگاه کنید! علی‌رغم ده‌ها قانون در خصوص ممنوعیت خرید کالاهای خارجی دارای مشابه داخلی و علی‌الخصوص تجهیزاتی که در زیرساخت‌های حیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد کماکان این خریدها با بهانه‌های مختلف صورت می‌پذیرد و فعالان صنعت فناوری اطلاعات دل به این موضوع بسته‌اند که طرح کلان معماری شبکه ملی اطلاعات محقق گردد.
انتهای پیام/۴۱۴۴/پ
انتهای پیام/