چمبره قاچاق بر بازار لوازم خانگی

به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، با آغاز دور جدید تحریم‌ها علیه کشور در سال ۹۷، شرکت‌های خارجی فعال در ایران به تبعیت از این محدودیت‌ها، بازار ایران را ترک کردند، در این میان شرکت‌های خارجی لوازم‌خانگی که سود قابل‌توجهی از بازار ایران کسب می‌کردند با تغییر رویه و انتقال نمایندگی به خارج از مرزها اقدام به فروش غیررسمی و قاچاق کالا به بازار ایران کردند.

دولت دوازدهم در سال ۹۷ نیز به‌منظور مدیریت بازار و جلوگیری از خروج ارز، برای کالاهایی که نمونه مشابه آن در داخل تولید می‌شود، ‌ممنوعیت واردات وضع کرد. ممنوعیت واردات در کنار تحریم‌های بین‌المللی نیز ورود لوازم‌خانگی خارجی را به صفر نرساند و تنها لوازم‌خانگی خارجی را از ویترین به پستوی مغازه‌ها و فضای مجازی منتقل کرده است. ممنوعیت واردات کالاهای خارجی تأثیر چندانی در تعداد و موجودی بازار نداشته است اما قیمت‌ها را به‌شدت افزایش داده است به‌طوری‌که در برخی از برندها شاهد افزایش چند برابری هستیم.

قاچاق سالانه ۲ میلیارد دلار لوازم خانگی به کشور

در همین خصوص عباس هاشمی، دبیر انجمن صنایع لوازم‌خانگی «گردش مالی سالانه صنعت لوازم‌خانگی را ۶. ۵ تا ۷ میلیارد دلار اعلام و سهم لوازم‌خانگی قاچاق را از این میزان حدود ۲ میلیارد دلار عنوان کرد که با سرازیر شدن برخی سرمایه‌های سرگردان و قاچاق سازمان‌یافته وارد کشور می‌شود».

به گفته وی «قاچاق‌پذیر بودن برخی از کالاها، کفاف نکردن تولید داخلی برای تأمین نیاز و تقاضاهای موجود، سلیقه مشتری و انتفاع شبکه قاچاق ازجمله مهم‌ترین دلایل قاچاق لوازم‌خانگی است».

هاشمی در پاسخ به این سؤال که آیا قاچاق لوازم‌خانگی از طریق گمرک با ارسال قطعات صورت می‌گیرد یا خیر، می‌گوید «واردات قطعات لوازم‌خانگی برای مونتاژ در داخل بدون مشکل در جریان است اما واردات لوازم‌خانگی به‌صورت کامل ممنوع است و واردات قطعات نیز باید نیمه آماده باشد و با قطعات داخلی ترکیب شود، اگر برخی واردکنندگان با دور زدن گمرک، قطعات اس‌کی‌دی را با تعرفه پایین قطعات سی‌کی‌دی وارد و محصولات را پس از مونتاژ عرضه می‌کنند، باید به حال گمرک گریست».

دبیر انجمن صنایع لوازم‌خانگی همچنین «از داخلی‌سازی ۵۰ درصدی قطعات لوازم‌خانگی خبر داد و ممنوعیت واردات برای قطعاتی را که تیراژ تولید داخل کفاف نیاز بازار را می‌کند، ادامه‌دار خواند».

قاچاق کالا برای ضربه به تولید وارد میدان شده است

حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه صنعت آنا با اشاره به شکل‌گیری جریانی برای واردات لوازم‌خانگی به کشور می‌گوید: «اخیراً جریانی ایجادشده که لوازم‌خانگی را از مرز به‌صورت قانونی و به‌وفور وارد می‌کند و به همین دلیل بازار مملو از کالای قاچاق شده است. به عبارتی به نظر می‌رسد واردات برای مرزنشینان به‌صورت شبه‌قانونی انجام می‌شود».

وی علت افزایش کالاهای قاچاق در بازار را تلاش خارجی برای مقابله با تولید داخل دانست و در این خصوص عنوان می‌کند «با توجه به افزایش بیش از ۷۰ درصدی تولید در سال گذشته و همچنین در دو ماه ابتدایی سال جاری به نظر می‌رسد خارجی‌ها از این موضوع ناراحت هستند و به بازار حمله کرده‌اند».

نباید از واردات غول درست کرد

اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی، ساختار صنعت تولید لوازم‌خانگی را بدون برنامه خواند و گره زدن مشکلات اقتصادی به واردات لوازم‌خانگی را اشتباه عنوان کرد.

به گفته وی «نباید از واردات غول درست کرد و گفت، اگر واردات انجام شود ما بدبخت می‌شویم. قبل از سال ۱۳۹۶ نیز واردات انجام می‌شد و همه به‌صورت موازی فعالیت می‌کردند، اما شکایت از خدمات پس از فروش کمتر بود. باید به این نکته توجه کرد که شرکت‌های خارجی روی سلیقه و فکر مردم کار کرده‌اند».

وی ممنوعیت واردات بدون توجه به تأمین نیاز بازار را عامل افزایش قیمت‌ها خواند و می‌گوید «با وجود افزایش نرخ ارز و هزینه قاچاق، قیمت لوازم‌خانگی داخلی از نمونه‌های مشابه خارجی بیشتر شده است برای اجرای این طرح باید هم برای تولید، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی صورت می‌گرفت و بعد از چهار سال واردات قطع می‌شد».

بیشتر بخوانید:

طرح ملی لوازم خانگی انحصارگرایی یا حمایت از تولید

به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی چند نکته دیگر هم باید موردتوجه قرار گیرد: «اول اینکه قبل از سال ۱۳۹۶ تولیدکنندگان به دنبال ارتقای کیفیت خود نرفتند. نکته دوم اینکه عموماً کشورها یک شرکت معروف در یک حوزه مشخص دارند. برای مثال در آلمان شرکت بوش لوازم‌خانگی تولید می‌کند، اما در ایران در حال حاضر ۲۲ کارخانه تولید یخچال و فریزر، ۲۲۰ تولیدکننده اجاق‌گاز و تعداد زیادی انجمن تولیدکننده فعال است اما هنوز کولرگازی و مایکروفر در کشور تولید نمی‌شود».

پازوکی همچنین به طرح سامانه جامع تجارت نیز اشاره کرد: «در سال ۱۳۹۲ مطرح شد و قرار بود در سال ۱۳۹۵ اجرا شود، در این طرح با در نظر گرفتن دو منبع ورودی تولید و واردات برای لوازم‌خانگی، مقررشده هر کالایی که می‌خواهد از گمرک ترخیص یا از کارخانه خارج و وارد چرخه توزیع شود، باید کد شناسه و کد رهگیری داشته باشد. اگر این قانون اجراشده بود، در سال ۱۳۹۶ و بعد از ممنوعیت واردات، کالای قاچاق در بازار پیدا نمی‌شد».

تعرفه گذاری جایگزین ممنوعیت واردات

باید اذعان کرد که پس از ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی و افزایش قیمت‌ها بازار قاچاق در این حوزه داغ شده است و همسایگان ایران که با وضعیت ناامنی و ضعف دستگاه‌های نظارتی مواجه هستند به پایگاهی برای تجمع و ارسال کالاهای قاچاق تبدیل‌ شده‌اند. برای مقابله با قاچاق علاوه بر توسعه زیرساخت و نظارت بر مبادی رسمی و غیررسمی باید جذابیت و انتفاع مالی از کالای قاچاق را از بین برد. این جذابیت را می‌توان با تعیین تعرفه واردات به میزانی که دیگر قاچاق کالا صرفه اقتصادی نداشته باشد، مشخص کرد. از سوی دیگر طرح‌های ممنوعیت واردات تنها به بازار سیاه منجر خواهد شد، دولت می‌تواند با برداشتن ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی به کشور و وضع تعرفه علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی بخشی از نیاز بازار را تأمین کند.

انتهای پیام/پ