یک سد رسوب در بند فریمان!

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، سد فریمان در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر فریمان در موقعیتی عالی روی رودخانه فریمان احداث شده است و در دوران ترسالی دریاچه‌ای حدود ۲ کیلومتر طول با میزان ۱۴ میلیون متر مکعب ذخیره آب ایجاد می کند و علاوه بر این که آب بخش وسیعی از زمین‌های کشاورزی و شرب فریمان و چند روستا را تأمین می‌کند، یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهرستان محسوب می‌شود اما این روزها کاهش بارندگی، گرمای زود هنگام و خشکسالی موجب شده است تا شاهد خشک شدن آب ذخیره شده سد فریمان باشیم و حدود ۱۰ هزار کشاورز، باغدار و... که این سد نقش به سزایی در تأمین اقلام مختلف کشاورزی در شهرستان فریمان و حتی استان خراسان رضوی دارد با کاهش قابل توجه محصولات کشاورزی روبه رو شوند.

دبیر اجرایی نظام صنفی و کشاورزی فریمان می گوید:سد فریمان در سال ۷۶ با ۳ متر ارتفاع ارتقا یافت و پس از آن مدیریت سد فریمان از کنترل کشاورزان خارج شد و هم اکنون آب منطقه ای خراسان بر آب سد مدیریت می کند.

علی مظهر فریمانی با اشاره به این که تا قبل از ارتقای سد فریمان لایروبی آن هر سال توسط خود کشاورزان انجام می شد، می گوید: هم اکنون سد ۱۴ متر رسوبات انباشته دارد و این یعنی آب به جای این که در موقع سیلاب و باران ذخیره شود، رهاسازی و بدون استفاده روانه رودخانه ها می شود و بنابراین با این که هر سال چندین جلسه برای لایروبی بند فریمان با سازمان آب منطقه ای استان داشته ایم ولی هیچ نتیجه ای در بر نداشته است و امروز شاهد این حجم از رسوبات در سد فریمان هستیم.

وی با اشاره به این که سال گذشته یکی از پرباران ترین سال های زراعی بود و باید بیشترین آب را ذخیره می کردیم، خاطر نشان می کند: متأسفانه رسوبات مانع ذخیره سازی آب شد و اکنون به دلیل نبود آب شاهد وضعیت نابسامان کشاورزان شهرستان فریمان هستیم.

۵۴۰ هکتار از اراضی زراعی و گلخانه ای با آب سد آبیاری می شد

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان فریمان هم با بیان این که ۵۴۰ هکتار از اراضی زراعی و گلخانه ای و... شهرستان فریمان با دبی خروجی ۴۹۸ لیتر بر ثانیه از آب سد فریمان سیراب می شد، تصریح می کند:کشاورزان در سال زراعی جاری با کاهش۵۰ درصدی میزان آب ورودی آب سد فریمان مواجه شده اند و خروجی آب سد در حالت خوش بینانه ۲۵۰ لیتر بر ثانیه است که حدود ۲۵۰ هکتار اراضی را سیراب می کرد.

علی کاظمی می گوید:کاهش میزان نزولات سالیانه باعث کاهش بازدهی آبیاری شده و دوره رشد گیاه شده و در نتیجه تناژ را به صورت چشم گیری پایین آورده بنابراین در نهایت سطح زیر کشت اراضی پایاب سد فریمان نسبت به سال های گذشته حداقل ۵۰ درصد کاهش یافته است.

کاظمی با اشاره به این که در این مدت علاوه بر کاهش میزان بارندگی ها، وزش بادهای گرم همراه با گردوغبار نیز باعث افزایش سطح تبخیر در مزارع شهرستان شده و میزان بازدهی آبیاری را در مزارع کاهش داده است، می افزاید:میزان افزایش میانگین درجه حرارت سالیانه حداقل۳ درجه نسبت به میانگین بلند مدت افزایش یافته و این موضوع نیز باعث کاهش بازدهی آبیاری و کاهش عملکرد محصولات کشاورزان شده و حتی امسال میزان عملکرد مزارع و گلخانه ها نیز حداقل ۳۰ درصد کاهش یافته است.

مخزن سد خالی است

مدیر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی هم در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به این که گنجایش سدها و مخازن استان با احتساب سد دوستی یک میلیارد و ۵۰۰ متر مکعب است، خاطر نشان می کند:هم اکنون ذخیره کل سدهای استان با ۵۱۰میلیون متر مکعب، یعنی ۳۹درصد ذخیره آب دارد.

ادریس قائمی با اشاره به این که ظرفیت و گنجایش سد فریمان۳.۸میلیون متر مکعب و ظرفیت قابل تنظیم سالیانه آن به لحاظ قابلیت ورود و خروج آب در سد فریمان در موقعیت های مختلف ۶ میلیون متر مکعب است، می گوید:با وجود این مخزن سد تقریبا خالی است و هم اکنون حدود۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار مترمکعب رسوب در مخزن داریم که این رسوب ها نتیجه آوردها و سیلاب ها و عوامل دیگری است که در سال های مختلف ایجاد شده است.

لایروبی به صرفه نیست

وی با بیان این که انجام لایروبی به نوعی به صرفه و اقتصادی نیست و در مواردی احداث یک سد جدید به صرفه تر از لایروبی آن است، می افزاید:ما تاکنون در مواقع سیلابی مانورهای مختلفی برای جلوگیری از مسدود شدن دریچه ها و مجراهای خروجی سد فریمان با رهاسازی بخشی از آب سد انجام داده ایم ولی واقعیت این است که هر چه پوشش گیاهی در بالا دست سد بیشتر باشد از ورود رسوبات به سد جلوگیری می شود و بنابراین طرح های آبخیزداری هر چه سریع تر و مطلوب تر انجام شود رسوب در بالا دست به تله می افتد و وارد سد نمی شود.

وی در پاسخ به این سوال که در گذشته مدیریت سد بر عهده کشاورزان فریمانی بود، چرا اکنون مدیریت سد را به آنان واگذار نمی کنید، اظهار می کند:ما برای واگذاری سد فریمان به شهرستان آماده هستیم، اما نکته مهم این است که برای واگذاری سد سازوکار، چارچوب و الزاماتی وجود دارد که متأسفانه با این که حتی از برخی شرایط واگذاری آن کاسته ایم، اما تاکنون کشاورزان فریمان برای واگذاری آن به توافق نرسیده و در مواردی بخشی از کشاورزان راضی به واگذاری و بخشی راضی به مدیریت آن توسط آب منطقه ای بوده اند و از طرفی اگر هم سد واگذار شود مدیریت آن فقط باز کردن دریچه ها نیست بلکه باید یک سری هزینه های بهره برداری شامل مطالعات رفتارنگاری، کنترل پایداری، سرویس ادواری تجهیزات هیدرولیکی برقی و مکانیکی و شیرآلات و... با نظارت عالی سازمان آب انجام شود.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/