بازار نشر در انتظار طرح‌های فصلی جدید یا تغییر دولت؟/ شبح موج پنجم کرونا کتابفروشیها را تهدید می‌کند
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۹۴ برای هدفمند کردن یارانه نشر، طرح‌های فصلی فروش کتاب را برگزار می‌کند. در این طرح‌ها که با نام طرح‌های فروش فصلی مشهور شده‌اند، کتابفروشی‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند پس از ثبت‌نام، می‌توانند روی فروش کتاب به خریداران تخفیف بدهند و مبلغ تخفیف داده شده را از وزارتخانه دریافت کنند.
مشکلات بازار کتاب ایران از روزهای آغازین شیوع کرونا در اسفند ۹۸ شدت گرفت. در سال ۹۹ با تعطیلی کتابفروشیها، تردد محدود مردم و در نهایت تعطیلی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که به لحاظ اقتصادی برای ناشران اهمیت ویژه‌ای دارد سالی سخت در انتظار ناشران و فروشندگان کتاب رقم خورد. این وضعیت در سه ماهه اول سال ۱۴۰۰ هم با شدت و ضعف ادامه داشت. این طرح‌ها از جمله مزیت‌هایی است که کتابفروشان حضور آن را در ایام رکود فروش کتاب در همه‌گیری کووید-۱۹ ضروری می‌دانند.
بعد از اینکه سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب به خاطر اپیدمی کرونا لغو شد، صاحبان مشاغل صنعت کتاب در دی ۱۳۹۹ تجربه اولین نمایشگاه مجازی در روزهای کرونایی را داشتند. این تجربه بدیع، فرصت خوبی برای کتابفروشیها ایجاد کرد؛ از طرفی برگزاری این طرح مفید بود و از طرفی دیگر نیز برخی نقص زیادی در برگزاری این نمایشگاه می‌دیدند.
سال گذشته نیز با وجود شیوع ویروس کرونا، این طرح در هر چهار فصل سال اجرا و با استقبال مخاطبان مواجه شد. این طرح‌ها در کنار برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران در بهمن ماه باعث شد که کتابفروشان در سال عجیب کرونایی، مجالی هر چند اندک برای تنفس و کورسویی برای ادامه فعالیت داشته باشند. طرح‌های فصلی فروش کتاب اگرچه جانی دوباره به بازار نشر کتاب در شرایط کرونایی می‌دهد اما نباید فراموش کرد که از لحاظ تعداد مخاطب و جریان‌سازی نمی‌تواند جایگزین نمایشگاه کتاب تهران شود.
راهکاری برای رونق کتابفروشیها
طرح‌های فصلی با تمام فراز و فرودها از جمله طرح‌هایی است که کتابفروشیها از آن استقبال می‌کنند. هر چند به گفته برخی اهالی صنعت نشر و کتابفروشان در دوره‌های اخیر این طرح‌ها کمی کارآیی لازم را نداشتند؛ اما طرح‌های اجراشده در سال ۹۹ با توجه به شرایط کرونایی به بازار کتاب رونق نسبی داد. وزارت ارشاد در تلاش است با اجرای طرح‌های فصلی به رونق کتابفروشیها و ترغیب مردم به تهیه کتاب‌های با صرف هزینه کمتر کمک کند.
بیشتر بخوانید:
«بهارانه کتاب» فرصت خوبی برای سر زدن به کتابفروشیها است
آخرین نمونه از چنین طرح‌هایی، طرح فروش فصلی «بهارانه کتاب ١٤٠٠» بود. این طرح قرار بود یک هفته ادامه داشته باشد، اما با توجه به استقبال عمومی از طرح و مطالبه کتابفروشان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر افزایش اعتبار و مدت زمان، اجرای آن تا ۲۵خردادماه ادامه پیدا کرد.
در بهارانه کتاب ۱۴۰۰ چه گذشت؟
میزان یارانه خرید برای کتاب‌ها ۲۰ درصد و سقف مجاز خرید برای خریدار حداکثر ۲ میلیون ریال (۲۰۰هزار تومان) بود. در نتیجه، سقف یارانه خرید برای هر خریدار ۴۰ هزار تومان درنظر گرفته شده بود. خریداران می‌توانستند با مراجعه به کتابفروشی‌های عضو طرح و ارائه کد ملی کتاب‌های عمومی، کودک و نوجوان و دانشگاهی را با یارانه ٢٠درصدی خریداری کنند.
در بهارانه کتاب ۱۴۰۰ در مجموع ۵۶۱ هزار و ۸۹۳ نسخه کتاب به ارزش ۲۲۰ میلیارد و ۸۳۶میلیون و ۵۴۳ هزار و ۵۴۹ ریال به فروش رفت.
ایوب دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات درباره یارانه اختصاص یافته به استانها در طرح بهارانه کتاب ۱۴۰۰ گفته بود که مجموع کل یارانه اختصاص یافته به بهارانه کتاب ۱۴۰۰، ۴۲میلیارد و ۲۲ میلیون ریال بود که از این مبلغ، ۷میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۶۰۰هزار ریال به استان تهران و ۳۴میلیارد و ۷۵۱ میلیون و ۴۰۰هزار ریال به سایر استانها تعلق گرفت.
تابستانی با طعم تغییر دولت
طرح فصلی فروش کتاب نیز از جمله عوامل پویایی نسبی بازار کتاب در سال‌های اخیر بود. طرح‌هایی که کتابفروشیها هم از آن استقبال می‌کنند. هر چند به گفته برخی اهالی صنعت نشر و کتابفروشان در دوره‌های اخیر این طرح‌ها کمی کارآیی لازم را نداشتند اما وزارت ارشاد در تلاش است با اجرای طرح‌های فصلی به رونق کتابفروشیها و ترغیب مردم به تهیه کتاب‌هایی با صرف هزینه کمتر کمک کند.
حال و در شرایطی که شبح موج پنجم کرونا تهران و شهرهای بزرگ را تهدید می‌کند و به تعبیر برخی کارشناسان این موج از چند روز پیش آغاز شده است باید دید بازار کتاب در روزهای آینده چه وضعیتی خواهد داشت. این در حالی است که هنوز زمان اجرای طرح تابستان کتاب ۱۴۰۰ مشخص نیست. با توجه به این که کمتر از یک ماه دیگر عمر دولت دوازدهم به پایان خواهد رسید،بعید است که در این مدت اندک مدیران فرهنگی دولت به دنبال اجرای این طرح باشند. به این ترتیب حداقل تا روزهای پایانی شهریور نباید منتظر اجرای طرح فروش تخفیف‌دار کتاب بود.
انتهای پیام/۴۱۰۴/پ
انتهای پیام/