آیا خودکفایی بنزین باز هم از بین خواهد رفت؟

به گزارش خبرنگار حوزه نفت و انرژی گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، در ساعت صفر روز ۲۴  آبان ۱۳۹۸ دولت به‌یک‌باره و با تصمیمی خلق‌الساعه به‌منظور جبران کاهش درآمدهای خود و کنترل مصرف شدید سوخت (افزایش مصرف روزانه بنزین به بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر) اقدام به سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین کرد. بر این اساس بنزین معمولی سهمیه‌ای با رشد ۵۰ درصدی قیمت از قرار هر لیتر ۱۵۰۰ تومان، بنزین معمولی غیر سهمیه‌ای با رشد ۲۰۰ درصدی قیمت از قرار هر لیتر ۳۰۰۰ تومان و قیمت بنزین سوپر از قرار هر لیتر ۳۵۰۰ تومان اعلام شد.

چند ماه از افزایش قیمت بنزین نگذشته بود که شیوع ویروس کرونا در جهان و آغاز قرنطینه و اعمال محدودیت سفر از و به استان‌های قرمز کرونایی با خودرو شخصی و حمل‌ونقل عمومی مصرف داخلی بنزین به‌شدت کاهش یافت به‌طوری‌که مصرف روزانه ۱۰۰ میلیون لیتری بنزین در کشور قبل از سهمیه‌بندی و رشد قیمت‌ها، بعد از قرنطینه‌های ناشی از کرونا در فروردین سال ۹۹ به روزانه حدود ۴۵ میلیون لیتر کاهش یافت اما سیر نزولی مصرف این محصول استراتژیک دوام نیاورد و با کاهش شدت قرنطینه و اتمام تعطیلات کرونایی متوسط مصرف داخلی بنزین روزانه کشور در سال ۹۹ به حدود ۷۵ میلیون لیتر افزایش یافت.

سیگنال‌هایی از رشد مصرف بنزین و آغاز واردات

تداوم رشد تدریجی مصرف بنزین باعث شد تا در ۲۸ اسفند ۹۹ مصرف بنزین داخلی با رسیدن به رقم ۱۰۴ میلیون لیتر در روز به‌رغم محدودیت‌های سفر از و به استان‌های قرمز کرونایی با خودرو رکوردزنی کند.

همچنین طبق آمار به‌دست‌آمده میانگین مصرف روزانه بنزین در فروردین ۱۴۰۰ به ۸۵ میلیون لیتر در روز رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ حدود ۲ برابر رشد داشته است.

اسدالله قلی‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی صاحبان اماکن فروش و عرضه فرآورده‌های نفتی کشور نیز درباره دیگر عامل نشان‌دهنده رشد بنزین می‌گوید: قبلاً سهم بنزین آزاد از بنزین مصرفی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد بود اما اکنون ۳۵ درصد بنزین مصرفی براساس نرخ آزاد است.

به نظر می‌رسد افزایش ۳۵ درصدی سهم بنزین آزاد از کل بنزین مصرفی ۲ دلیل دارد اول اینکه سهمیه‌بندی ۶۰ لیتری کفاف صاحبان خودرو را نمی‌دهد و دوم اینکه به دلیل مصون ماندن قیمت بنزین از تورم در قبال تورم افسارگسیخته سایر کالای اساسی و مصرفی مردم، سهم آن در سبد هزینه‌ها هضم شده است.

رشد ۵ برابری درآمدهای کشور از صادرات بنزین

در حالی نشانه‌هایی از رشد مصرف داخلی بنزین به چشم می‌خورد که در بازه زمانی آغاز سهمیه‌بندی بنزین و محدودیت ترددها به دلیل کرونا، بنزین مازاد مصرف داخلی در سبد صادراتی کشور قرار گرفته و برای دولت ارزآوری داشته است.

افزایش تولید داخلی بنزین به‌واسطه افتتاح فازهای جدید پالایشگاه ستاره خلیج فارس به ۱۱۰ میلیون لیتر در روز و کاهش مصرف داخلی بنزین به روزانه ۷۵ میلیون لیتر، نه‌تنها عمر قطع واردات بنزین کشور را به ۳ سال رساند بلکه نام کشور را به فهرست صادرکنندگان بنزین نیز افزود.

 با استناد به گزارش  دویچه‌وله فارسی، آمارهای گمرکی نشان می‌دهد که حجم صادرات بنزین در سال ۹۹،   ۷ میلیون و ۸۴۲ هزار تن و در سال ۹۸ حدود یک میلیون و ۹۱ هزار تن بوده است بنابراین حجم صادرات بنزین تقریباً ۸ برابر شده، اما به خاطر افت چشمگیر قیمت نفت و محصولات نفتی در بازارهای جهانی، درآمدهای حاصل از صادرات بنزین کشور به ۲ میلیارد و ۹۱۳ میلیون دلار رسیده که نسبت به سال ۹۸ تقریباً ۵ برابر شده است.

بیشتر بخوانید:

• لزوم جایگزینی CNG به جای بنزین در سوخت خودروها/ توسعه صادرات بنزین چگونه محقق می‌شود؟


• ایران پارسال ۳ میلیارد دلار بنزین صادر کرد

درباره درآمد دولت از محل فروش بنزین داخلی در سال گذشته نیز می‌توان گفت که به‌رغم آنچه در قانون بودجه سال ۹۹، پیش‌بینی فروش روزانه ۹۶ میلیون لیتر بنزین در بازار داخلی و کسب درآمدی حدود ۶۵ هزار میلیارد تومان لحاظ شده بود اما این موضوع محقق نشد چرا که متوسط مصرف بنزین کشور در سال گذشته به ۷۵ میلیون لیتر رسید که با احتساب متوسط قیمت دلار به ۲۵ هزار تومان کل درآمدهای دولتی از بابت فروش داخلی بنزین ۲ میلیارد دلار خواهد بود.

اکنون‌که زنگ رشد مصرف بنزین در کشور نواخته شده، امکان دارد ایران برای تأمین نیاز داخلی بنزین به ۳ سال گذشته برگشته و مجدداً واردکننده بنزین شود که در این صورت می‌تواند نقطه‌ضعفی به دست دشمنانش دهد که همچون سایر کالاهای وارداتی از ورودان به کشور ممانعت کند، همچنین در صورت رخداد این اتفاق نامیمون، نام ایران از فهرست صادرکنندگان بنزین حذف شده و درآمد ارزی حاصل از صادرات آن نیز منتفی خواهد شد.

انتهای پیام/پ