بخش قابل توجهی از تالاب‌های کشور در وضعیت بحرانی قرار دارند/ بی‌توجهی وزارت نیرو و جهاد کشاورزی به ارزش تالاب در مدیریت منابع آبی
علی ارواحی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا در ارتباط با اهمیت تالاب‌ها در محیط زیست اظهار کرد: تالاب‌ها همواره به‌عنوان یک راه حل مبتنی بر طبیعت در دنیا شناخته می‌شوند. این عرصه‌های طبیعی در مدیریت آب نقش مؤثری دارند و علاوه بر ذخیره‌سازی سیلاب‌ها، امکان تغذیه جریان آب‌های زیرزمینی را هم دارند.
وی با اشاره به این مطلب که تالاب‌ها دارای ویژگی خودپالایی هستند، افزود: تالاب‌ها بسته به این‌که در بالادست و یا پایین دست باشند در مدیریت منابع آب نقش متفاوتی دارند. اکثر تالاب‌های ما در کشور در پایین‌دست قرار دارند که این موضوع از چند جهت حائز اهمیت است که از مهمترین آنها می‌توان به نقش ذخیره‌گاه و کنترل سیلاب، کند کردن سیلاب و کاهش حجم آن اشاره کرد.
تالاب‌ها به‌عنوان گزینه روی میز در مدیریت منابع آبی مورد توجه قرار نمی‌گیرند
این مشاور مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی با بیان این‌که در کشور ما تالاب‌ها هیچگاه به‌عنوان گزینه روی میز برای مدیریت منابع آب مورد توجه قرار نگرفته‌اند، گفت: متأسفانه نگاه احداث سازه‌ها بیش از توجه به تالاب‌ها مورد توجه است و این دست از اقدامات تبعاتی همچون خشک شدن تالاب‌ها، به هم ریختن شکل طبیعی مسیل‌ها و مسیر رودها و همچنین عدم کنترل سیلاب‌ها و خسارات به جوامع انسانی و تأسیسات و زیرساخت‌ها را به دنبال دارد.
ارواحی ادامه داد: تالاب‌های کشور امروز حال خوبی ندارند و بیش از نیمی از آنها با بحران دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی با اشاره به این مطلب که بحران‌هایی که گریبانگیر تالاب‌های کشور هستند متفاوت است، بیان کرد: تالاب‌هایی همچون گاوخونی، بختگان و پریشان با کمبود منابع آب، تالاب‌هایی همچون هورالعظیم، میانکاله و زریوار با مشکل منابع آلاینده و همچنین تالاب‌هایی مانند شادگان، نئور و انزلی با مشکل گونه‌های غیر بومی مواجه هستند.
بخش قابل توجهی از تالاب‌های کشور در وضعیت ریسک قرار دارند
مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی تصریح کرد: اگر نگاه جامعی به وضعیت تالاب‌های کشور داشته باشیم باید بگوییم که قسمت قابل توجهی از تالاب‌های ما در وضعیت بحرانی هستند و شرایط پایدار و قابل اطمینانی ندارند. تعداد محدودی از آنها نیز که منابع آبی مناسبی در تابستان و بهار دارند در فصل کشت با کمبود منابع آب دست و پنجه نرم می‌کنند که این بدان معنی است که حتی آن بخش از تالاب‌های هم که از منابع آبی مناسبی برخوردارند، به سمت فصلی شدن پیش می‌روند.
ارواحی با اشاره به این مطلب که مدام شنیده می‌شود که اعتباری برای مدیریت برخی از تالاب‌ها تخصیص یافته است، افزود: مثلاً میانکاله برنامه و اعتبار دارد اما این نگرانی وجود دارد که آیا دولت جدید این اعتبارات را می‌پذیرد و یا این که مجدداً باید شاهد تبدیل شدن میانکاله به قتلگاه پرندگان برای سومین سال متوالی باشیم؛ ما علاوه بر برنامه و بودجه‌ریزی به اقدامات عملی نیاز داریم.
وی اذعان کرد: واقعیتی وجود دارد و آن این است که بودجه تالاب‌ها نسبت به قبل بیشتر شده است، به عنوان نمونه در ارومیه شاهد هستیم که با ورود دولت و هم‌افزایی و استفاده از پتانسیل‌های موجود تا چه حد توانستیم این دریاچه را احیا کنیم اما مسئأله این است که در این بازه زمانی که ما به دریاچه ارومیه پرداختیم تا چه اندازه سایر تالاب‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند.
این کارشناس حوزه تالاب‌ها خاطرنشان کرد: در همین دولت که ما دریاچه ارومیه را احیا می‌کردیم در تالاب گاوخونی با مشکل بارگذاری صنعت، کشاورزی و عدم تخصیص حقابه وزارت نیرو مواجه بودیم که این تالاب را به مرحله خشکی رساند.
تالاب‌ها می‌توانند در زمان احیا کارکردهایشان را بازیابی کنند
ارواحی در پاسخ به سوال خبرنگار آنا مبنی بر این‌که تداوم وضعیت بی‌توجهی به گاوخونی و تالاب‌های از این دست می‌تواند این عرصه‌های طبیعی را به مرحله غیرقابل بازگشت برساند نیز گفت: برخی از ویژگی‌های تالاب‌ها و جانداران موجود در بستر آن به واسطه طولانی شدن زمان خشکی از بین می‌روند اما تالاب‌ها این ویژگی و کارکرد را دارند که در صورت احیا، مجدداً کارکردهای گذشته خود را بازیابی کنند؛ حذف گونه شنگ در ده سال خشکی تالاب پریشان از جمله این موارد است.
این مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی در ادامه در خصوص تأثیر تالاب‌ها در سلامت عمومی جامعه سخن به میان آورد و گفت: بی‌توجهی به تالاب‌ها باعث می‌شود مناطق اطراف شهرهایی که روزی تالاب داشتند، به کانون گرد و غبار و ریزگردها تبدیل شوند که نتیجه آن افزایش بیماری‌های تنفسی در منطقه خواهد بود. این بی‌توجهی‌ها علاوه بر تخریب محیط زیست، هزینه‌هایی را نیز به نظام درمانی کشور تحمیل خواهد کرد؛ متأسفانه همچنان وزارت نیرو و جهاد کشاورزی به ارزش واقعی تأثیر تالاب‌ها توجهی نداشته و به بارگذاری‌های خود ادامه می‌دهد.
وی همچنین به بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول به تأمین حقابه تالاب‌ها اشاره و عنوان کرد: در گذشته حقابه‌ای برای تالاب‌ها در نظر گرفته نمی‌شد و تنها حدود ۱۰ سال است که این موضوع مورد توجه قرار گرفته و تبدیل به قانون شده است. نکته قابل توجه این‌که علی‌رغم تأکید قانون مبنی بر این‌که به تالاب‌ها پس از موضوع شرب اولویت داده شود؛ اما مشاهده می‌شود که در خشکسالی‌ها و همچنین آغاز فصل کشت، همچنان کشاورزی اولویت پیدا کرده و تنها در ترسالی‌ها و افزایش حجم آب، حقابه تالاب‌ها تأمین می‌شود.
انتهای پیام/۴۱۰۵/پ
انتهای پیام/