نجات «بز مرخز» کردستان از انقراض/ 3 هزار قلمه انگور سیاه محلی جمع‌آوری و کشت شد
گروه استان‌های خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی در دهه ۸۰ بعد از حدود دو دهه فعالیت به این نتیجه رسید که اگر امور تحقیقاتی را به فعالیت‌های علمی خود اضافه نکند به برخی موفقیت‌ها نمی‌رسد و رسالت دانشگاه تحقق نمی‌یابد؛ بنابراین سال ۸۵ مجوز نخستین مرکز تحقیقاتی در زمینه آب به یکی از واحدهای دانشگاهی داده شد.
اکنون در مجموع بیش از ۲۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کنند. ۱۶۴ مرکز تحقیقاتی از این مراکز در زمینه‌های تحقیقاتی غیرپزشکی از جمله فنی، مهندسی، کشاورزی و ... و ۳۹ مرکز تحقیقاتی در زمینه پزشکی فعال هستند.
استان کردستان با توجه به طبیعتی که دارد، ذخایر زیستی گونه‌های متنوع گیاهان دارویی است که با این ویژگی، مرکزی پژوهشی با هدف نگهداری و مطالعه ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی از چند سال پیش در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج شکل گرفت و فعالیت‌های پژوهشی پراکنده‌ای در این زمینه انجام و با مجموعه این اقدامات تصمیم به راه‌اندازی مرکز تحقیقات ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی گرفته شد.
خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت و برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌های مرکز تحقیقاتی کشاورزی، دامپروری و گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج با اسعد رخزادی، رئیس این مرکز تحقیقات گفتگو کرده است که در ادامه می‌آید.
آنا: با توجه به فعالیت مرکز تحقیقاتی کشاورزی، دامپروری و گیاهان دارویی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج به عنوان مسئول مرکز بفرمایید که چگونه و چرا این مرکز تحقیقاتی در واحد متبوع شما ایجاد شد؟
رخزادی: با توجه به وجود ذخایر زیستی غنی به‌ویژه گونه‌های متنوع گیاهان دارویی در منطقه کردستان، ایده ایجاد مرکزی پژوهشی با هدف نگهداری و مطالعه ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی از چند سال پیش در دانشکده کشاورزی واحد سنندج شکل گرفت و تعدادی کار پژوهشی نیز در این زمینه توسط چند نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده انجام و سپس تصمیم به راه‌اندازی مرکز تحقیقات ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی گرفته شد.
پس از ارسال درخواست واحد سنندج به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و در بازدید محسن آقاجانی، رئیس اداره تحقیق، نوسازی و صدور مجوز مراکز تحقیقاتی سازمان، وی راه‌اندازی مرکزی با گستره وسیع‌تری از امور کشاورزی را با توجه به امکانات بسیار خوب موجود در دانشکده کشاورزی واحد سنندج با عنوان مرکز تحقیقات کشاورزی، دامپروری و گیاهان دارویی به همکاران پیشنهاد کرد و بر این اساس درخواست با این عنوان به سازمان مرکزی ارائه شد و با پیگیری‌های جهانشیر امینی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان کردستان و سنندح و توجه روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و همکاران‌شان، مجوز این مرکز تحقیقاتی و آغاز کار آن در مرداد 1399 صادر شد.
آنا: چه مأموریت یا مأموریت‌هایی برای این مرکز تعریف شده و آیا اکنون در انجام مأموریت‌ها فعال است.؟
رخزادی: هدف از ایجاد این مرکز، تعیین و تدوین فعالیت‌های پژوهشی در راستای اولویت‌ها و نیازهای بخش کشاورزی و ایجاد زمینه‌های تجاری‌سازی یافته‌های تحقیقاتی و کسب درآمدهای غیر‌شهریه‌ای است. برخی از وظایف و مأموریت‌های این مرکز شامل اجرای طرح‌های پژوهشی مصوب در قالب طرح‌های درون و برون‌دانشگاهی و پایان‌نامه‌های دانشجویی، اجرای پژوهش‌های مبتنی بر تجاری‌سازی، برگزاری دوره‌های آموزشی، تولید دانش فنی، برقراری ارتباط و تعامل علمی با سایر مراکز تحقیقاتی داخل و خارج کشور در برگزاری همایش‌های مشترک علمی و کارگاه‌های تخصصی در سطح ملی و بین‌المللی و شناسایی، نگهداری و حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهی و جانوری در سطح منطقه و کشور است.
در مورد بخش دوم پرسش، باید ذکر کرد که با وجود نوپابودن این مرکز که فعلاً چهار ماه از راه‌اندازی آن می‌گذرد با همفکری و تلاش همکاران مرکز، فعالیت‌های رضایت‌بخشی در راستای تحقق بخشی از مأموریت‌های تعریف‌شده در بازه زمانی کوتاه اخیر صورت گرفته است.
آنا: تاکنون چه فعالیت‌هایی در این مرکز تحقیقاتی صورت گرفته و دستاورد یا دستاوردهای ایجاد این مرکز از ابتدا تاکنون چه بوده است.؟
رخزادی: پس از صدور مجوز راه‌اندازی مرکز، هسته‌های پژوهشی تشکیل شد و در چند ماهی که از آغاز کار مرکز می‌گذرد، فعالیت‌های خوبی توسط هسته‌ها صورت گرفت؛ آماده‌سازی یک سایت دو و نیم هکتاری نگهداری ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی که در فاز نخست 500 کلون گل محمدی و 50 نهال گیاه دارویی زرشک کشت شد؛ احداث باغ مادری گردوهای اصلاح‌شده برای تهیه پیوندک؛ جمع‌آوری 3 هزار قلمه انگور سیاه محلی کردستان و کاشت به‌منظور حفظ و تکثیر آنها و احداث نهالستان انگور محلی؛ انعقاد تفاهم‌نامه با مرکز تحقیقات کشاورزی استان و انتقال 20 رأس از نژاد نایاب و در حال انقراض بز مرخز کردستان از آن اداره به سایت مرکز تحقیقات واحد سنندج برای نگهداری، تکثیر و مطالعات ژنتیکی؛ خرید 100 کندوی زنبور عسل و استقرار آنها در مراتع کوهستان‌های کوسالان مریوان و تولید و برداشت بیش از 900 کیلو عسل مرغوب و آغاز عملیات ایجاد باشگاه اسب‌دوانی و بخش تحقیقاتی تولید و تکثیر اسب نژاد کردی ازجمله فعالیت هسته‌های پژوهشی است.
آنا: تعامل نهادها و مراکز مربوط به این مرکز با شما چگونه بوده و آیا قرارداد و تفاهم‌نامه‌ای در زمینه‌های همکاری صورت گرفته است؟
رخزادی: در چند ماهی که از آغاز کار مرکز تحقیقاتی کشاورزی، دامپروری و گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج می‌گذرد، رایزنی‌های خوبی با ارگان‌های ذی‌ربط ازجمله سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان صورت گرفته و امیدواریم که تداوم داشته باشد.
آنا: جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان و اعضای هیئت علمی در این مرکز چگونه خواهد بود؟
رخزادی: یکی از مأموریت‌های این مرکز آمادگی برای همکاری در اجرای طرح‌های پژوهشی اعضای هیئت علمی و پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری است که به‌صورت تعریف و ارائه موضوع، کمک در اجرای میدانی طرح‌ها و ارائه خدمات پژوهشی و علمی در مراحل مختلف اجرای طرح‌ها خواهد بود.
آنا: فعالیت این مرکز را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا می تواند به فعالیت خود ادامه دهد تا دچار لغو مجوز نشود.
رخزادی: با توجه به آغاز کار رضایت‌بخش مرکز در چند ماه اولیه و ظرفیت‌های خوب مرکز از قبیل وجود قریب به 30 عضو هیئت علمی با مدرک دکتری تخصصی از رشته‌های متنوع کشاورزی، علوم دامی و منابع طبیعی، امکانات آزمایشگاهی مجهز، فارم‌های تحقیقاتی مانند زمین‌های زراعی، سایت گیاهان دارویی،گلخانه، گاوداری، مرغداری و استخر پرورش ماهی، امید می‌رود که با همکاری اعضای هسته‌های پژوهشی و توجه مسئولان، فعالیت‌های ثمربخش مرکز در راستای وظایف تعریف شده تداوم یابد.
انتهای پیام/4117/4062/پ
انتهای پیام/