توسل به بازیگران خارجی با هدف حاشیه‌سازی یا جذب سرمایه؟/ آن چه خود داریم ز بیگانه تمنا نکنیم!

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، چند روز پیش بود که خبر  حضور «ماهسون قرمزی‌گل» خواننده و بازیگر شهور ترکیه‌ای در یک سریال شبکه نمایش خانگی ایرانی در رسانه‌ها پیچید. آن گونه که در این اخبار غیرسمی آمده  بود، این ملودرام اجتماعی قرار است با بازیگران ایرانی و ترکیه‌ای ساخته شود و ماجرای آن نیز از ابتدای انقلاب آغاز شده و تا امروز ادامه پیدا می‌کند.

در همین راستا، گویا رایزنی‌هایی  نیز برای حضور این بازیگر کرُدتبار اهل ترکیه صورت گرفته است چراکه او بلافاصله در واکنش به انتشار این خبر گفت: فقط یک سناریو به دست من رسیده و تنها یک پیشنهاد است. اگر دوستش داشته باشم و درباره شرایط به توافق برسیم در این سریال بازی خواهم کرد. البته که رسانه‌ای کردن آن از سوی طرف ایرانی یک رفتار غیرحرفه‌ای بود.

ایران و ترکیه؛همکاری‌های سینمایی که در سال‌های اخیر رقم خورد

سال گذشته هم  خبر حضور احتمالی «کیوانچ تاتلیتوغ» در سریال «آقازاده» که این روزها در حال نمایش در شبکه نمایش خانگی است در رسانه‌ها منتشر شد. البته این اتفاق هیچ‌گاه رنگ واقعیت به خود نگرفت و آقازاده بدون حضور بازیگران خارجی تولید و پخش شد.

بایرام فضلی کارگردان فیلم «جن زیبا» هم در سال 1396 در کنار بازیگرانی همچون فرهاد اصلانی، لیلا زارع و محرم زینال‌زاده از «نورگل یشیلچای» ترکیه‌ای بهره برد. شاید جدیدترین نمونه از این گونه نقش‌آفرین‌ها به فیلم  سینمایی «مطرب» به کارگردانی مصطفی کیایی بازگردد که به اقتضای داستان خود از تعدادی از بازیگران ترکیه‌ای از جمله «عایشه گل‌جوشکن» بهره برد.

نمونه دیگر در این زمینه  فیلم سینمایی «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی است. در این فیلم هم که با یک سرمایه‌گذار ترکیه‌ای در این کشور ساخته شد، جمع زیادی از بازیگران ترک از جمله همچون ابراهیم چکلیکول، هانده ارچل، سلما ارگچ و بنسو سورال در کنار پارسا پیروزفر(در نقش مولانا) سید شهاب حسینی( شمس تبریزی) و حسام منظور( حسام‌الدین چلبی) ایفای نقش کرده اند. هرچند این فیلم در ماه‌های اخیر به خاطر اختلاف میان تهیه‌کننده ایرانی و سرمایه‌گذار ترکیه‌ای دچار حواشی زیادی شد و هنوز هم چگونگی نمایش آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

استفاده از بازیگران خارجی؛ اقتضای قصه یا بهانه‌ای برای جذب مخاطب

در دو دهه اخیر تجربه همکاری فیلمسازان ایرانی با هنرمندان کشورهایی نظیر لبنان و سوریه به خلق آثاری همچون فیلم‌های «بازمانده»، «کتاب قانون»، «سی و سه روز»، «شکارچی شنبه» و «به وقت شام» انجامیده است. به‌ویژه دو فیلم «بازمانده» ساخته زنده‌یاد سیف‌الله داد و «به وقت شام» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا که اولی با حضور عوامل و بازیگران درجه یک سینمای سوریه به اثری ماندگار در حوزه سینمای مقاومت و مسئله فلسطین تبدیل شد و دومی نیز اثری تأثیرگذار در افشای جنایات داعش و حامیان آن بود.

در حوزه سریال‌سازی هم سریال‌هایی همچون «مدار صفر درجه»، «وفا» و «پایتخت» در این دایره قرار می‌گیرند. مجموعه‌هایی که اتفاقاً هر سه در ژانرهای مختلف، موضوعاتی راهبردی همچون نحوه ایجاد رژیم صهیونیستی، فعالیت‌های تروریستی این رژیم در لبنان و ایران و پدیده داعش را محور داستان خود قرار دادند.

این نمونه‌ها هرچند اندک‌اند، اما به خوبی بیانگر ظرفیت بالای همکاری مشترک برای تولید آثار راهبردی در سینما و تلویزیون هستند.

با این وجود، همین آثار نیز از حاشیه به دور نبودند. حضور بازیگر زن لبنانی فیلم «کتاب قانون» در یک فیلم دارای صحنه‌های غیراخلاقی، نقش‌آفرینی یکی از عوامل شبکه‌های ماهواره‌ای در سریال «پایتخت»، انتشار تصاویر نامناسب «ماری سلامه» بازیگر لبنانی سریال «حوالی پاییز» در فضای مجازی و حتی حضور «سینتیا کرم» (بازیگر و خواننده لبنانی باسابقه حضور در فیلم‌های تبلیغاتی) در فیلم «به وقت شام» از جمله این حواشی هستند.

ظرایف حضور بازیگران خارجی در آثار ایرانی

هرچند بخشی از این حواشی ناشی از معیارهای متفاوت بازیگری تفاوت قوانین تولید آثار سینمایی است، اما این موضوع هم نمی‌تواند مجوزی برای استفاده از بازیگران چهره به منظور جذب مخاطب و تأثیرگذاری بیشتر باشد.

استفاده از بازیگران خارجی نیاز به دقت نظر و ظرایفی دارد که تنها از عهده تهیه‌کنندگان باتجربه که سابقه همکاری با تلویزیون دارند بر می‌آید. در این میان لازم است علاوه بر دقت در چگونگی استفاده از این بازیگران، فیلمنامه‌هایی مستحکم و پرمحتوا را به میدان آورد.

از سوی دیگر، استفاده از بازیگران خارجی نباید تنها در جذب مخاطب و پررنگ شدن ظواهر خلاصه شود. فراهم کردن زمینه همکاری برای تولیدات راهبردی سینمایی و تلویزیونی با همکاری کشورهای منطقه، هدف بلندمدت است؛ حرکتی که می‌تواند علاوه بر تقویت محورهای مشترک فرهنگی و سیاسی، جبهه‌ای جدید در مواجهه با هجمه سنگین فرهنگی غرب باشد.

حال این موضوع مطرح  است که حتی با درنظر گرفتن عنصر جذب مخاطب و سرمایه، با وجود جمع زیادی از ستارگان کاربلد ایرانی چرا باید به سلبریتی‌های ترکیه‌ای متوسل شویم. حضور این گونه بازیگران چهره معمولاً نه در قالب یک تولید مشترک سینمایی که بیشتر  به صورت استفاده موردی از ستاره‌ها یا شبه‌ستاره‌های خارجی است. به نظر می رسد  سازندگان این گونه آثار در پی جذب مخاطب و پوشاندن ضعف‌های احتمالی خود با استفاده از بازیگران خارجی به بهانه بین‌المللی‌شدن فیلم خود هستند.

انتهای پیام/4104/