«پدران»؛ روایتی ناقص از گسست نسلی

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا – امیرحسین سلیمیان: «پدران» نخستین تجربه سالم صلواتی در مقام کارگردان است كه در بخش نگاه نو سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به رقابت با ساير آثار پرداخته است.

صلواتی پيش از اين با فيلم «زمستان آخر» به شهرت بين‌المللی رسيد و اين فيلم جوايز متعددی در جشنواره‌های بين‌المللی از جمله جشنواره فيلم لبنان و بغداد را از آن خود كرد.

نخستين فيلم كوتاه او به نام «روياهای برفی» بود كه اين فيلم هم در ايران و هم به صورت بين‌المللی مورد تحسين واقع شد. در خلاصه داستان پدران چنين آمده : رويارويی دو نسل می‌تواند حادثه بيافريند و صلواتی در فيلم خود اين رويارويی را به تصوير كشيده است.

فيلمنامه پدران  نوشته محمد رضا گوهری از فيلم‌نامه نويسان مطرح سينمای ايران است كه سابقه كار با فيلم‌سازان مطرحی چون سيدرضا ميركريمی و محمدمهدی عسگرپور و نگارش فيلمنامه‌هایی نظير «خيلی دور خيلی نزديك» و «قدمگاه» را در كارنامه دارد. در «پدران» هدايت هاشمی، علی‌رضا ثانی‌فر و گلاره عباسی ايفای نقش کرده‌اند.

فيلم چنان‌كه در خلاصه آن هم آورده شده و ادعاي آن را دارد در باره اختلاف يا گسست نسل هاست اما اين ادعا فقط در سطح باقی می‌ماند و به سينما تبديل نمی‌شود. داستان يك‌خطی فيلم منطق روايی مشخصی ندارد. پدری كه معلم است ودر انتهای فيلم اين طور القا می‌شود كه نتوانسته مانند دانش آموزانش به فرزند خود رسيدگی نمايد و در اثر اين غفلت و سهل‌گيری در تربيت فرزند زندگی‌شان به خطر می‌افتد.قصه نه تنها به لحاظ سينمايی شكل نمی‌گيرد بلكه در عمل به يك دادگاه يك طرفه در محكوميت نسل گذشته تبديل می‌شود.

دادگاهی كه هر چيزی داشته باشد قطعاً انصاف ندارد. فيلم‌هايی با مضامين تقابل پدران و پسران در سينمای جهان و ايران كم نيست اما آن دسته فيلم‌هايی که مانا و البته خوب از كار درآمده است در درجه اول توانسته در روايت موفق عمل کند.در پدران ما هيچ تصويری كه نشان‌دهنده عمق رابطه دقيق از روابط ميان آدم‌ها و كنش ميان آن‌ها باشد نمی‌بينيم.

از نمونه‌های ماندگار در تقابل پدران و پسران در سينمای ايران تقابل حاج كاظم با فرزندش در فیلم آژانس شيشه‌ای است. رابطه‌ای كه اگرچه اساس فيلم نيست اما به شدت اثرگذار است. خواباندن مچ دست حاج كاظم توسط فرزندش به ادامه راه وی تعبير می‌شود نه شكست يك نسل در مقابل نسل ديگر. 

پدر/ معلم فيلم با وجود  تمام تلاش‌هايی كه برای فرزندش و از آن مهم‌تر حفظ خانواده‌اش انجام می‌دهد باز در انتها به كم‌كاری در مقابل خانواده محكوم می‌شود!

پدران می‌توانست به فيلمی بهتر و مناسب‌تر تبديل شود اگر داستانش بر مبنايی منطقی استوار می‌كرد. به‌نظر می‌رسد از امروز تا زمانی كه سينمای ايران نتواند جنبه‌های مختلف يك داستان را روايت نمايد بهتر است به سراغ موضوعاتی نظير تقابل نسل‌ها كه چند وجهی و پيچيده است نرود.

 انتهای پیام/4104/