کانون‌های آلاینده و دلایل فرونشست زمین در جنوب غرب تهران شناسایی میشود
گروه استان‌های خبرگزاری آنا- داوود دهقانی محمودآباد، مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای سراسر کشور با مأموریت‌های مختلف و متنوع فعالیت دارند و بنا به مأموریت، موقعیت و اقلیم شهرها، پژوهش‌ها و تحقیقات مورد نظر در آنها انجام میشود.
مرکز تحقیقات پژوهش‌های کاربردی زیست محیطی یکی از این مراکز است که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر قرار گرفته و مأموریت آن در حوزه زیست‌محیطی و در زیرمجموعه‌های عمران، زمین‌شناسی، جغرافیا، کشاورزی و دیگر بخش‌های مرتبط با فعالیت‌های زیست‌محیطی است.
سحر دهیوری رئیس مرکز تحقیقات پژوهش‌های کاربردی زیست محیطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر عضو هیئت‌علمی این دانشگاه بوده و در رشته مهندسی کشاورزی تحصیل‌کرده و از سال 93 تا 97 در سازمان مرکزی مشغول خدمت بوده و پس از آن تاکنون مسئولیت این مرکز تحقیقاتی بر عهده اوست.
خبرنگار خبرگزاری آنا با رئیس مرکز تحقیقات پژوهش‌های کاربردی زیست محیطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر درباره مأموریت‌ها، فعالیت‌ها و دستاوردهای آن گفتگو کرده است که در ادامه می‌آید:
آنا: مرکز تحقیقات پژوهش‌های کاربردی زیست‌محیطی واحد اسلامشهر از چه سالی و در چه زمینه‌هایی فعالیت خود را آغاز کرده است؟
دهیوری: این مرکز تحقیقاتی سال 93 مجوز خود را از سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی دریافت و از سال 94 رسماً فعالیت خود را زیرمجموعه معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر آغاز کرد و مأموریت‌های آن به‌صورت کلان در حوزه زیست‌محیطی و در زیرمجموعه‌های عمران، زمین‌شناسی، جغرافیا، کشاورزی و دیگر بخش‌های مرتبط با فعالیت‌های زیست‌محیطی است.
آنا: منظور از زیست‌محیطی چیست؟
دهیوری: محیط‌زیست ترکیبی از دانش‌های متفاوت در علم است که شامل مجموعه‌ای از عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط زیستی و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) است که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر می‌گذارد و از آن تأثیر می‌پذیرد. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعالیت‌های او مرتبط میشود و می‌توان محیط‌زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کره زمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و... که انسان را احاطه می‌کنند، خلاصه کرد. به‌طورکلی پژوهش‌هایی که باعث ارتقا و بهبود شرایط زیست‌محیطی می‌شوند را نیز می‌توان ازجمله اهداف این حوزه به‌حساب آورد. درمجموع پژوهش‌های زیست‌محیطی را می‌توانیم مجموعه‌ای از عواملی در نظر بگیریم که یک اکوسیستم را شکل می‌دهد، حال این اکوسیستم می‌تواند انسانی یا طبیعی و یا انسان‌ساز مثل فرایندهای زیربنایی و زیرساختی باشد.
آنا: با این تعریف، پس مجموعه‌ای از رشته‌ها با شما سروکار دارند.
دهیوری: با توجه به تعریفی که شد، مجموعه‌ای از رشته‌های مختلف را می‌توان زیرمجموعه این مرکز تحقیقاتی قرار داد. این مرکز، ابتدا با فعالیت پژوهشگران گروههای زمین‌شناسی و عمران شکل‌گرفته و تحقیقات انجام‌شده در این بخش بر‌اساس تخصص‌هایی بود که زمینه‌ساز فعالیت‌های زیست‌محیطی است.
آنا: از چه زمانی مسئولیت این مرکز تحقیقاتی را پذیرفتید؟
دهیوری: از اواخر سال 97 مسئولیت این مرکز تحقیقاتی بر عهده بنده گذاشته شد.
آنا: درباره برنامه و روال کاری این مرکز تحقیقاتی توضیح دهید؟
دهیوری: حوزه فعالیت این مرکز در پژوهش‌های کاربردی زیست‌محیطی است. در فعالیت‌هایی ارائه‌شده، نخستین قدم برای فعالیت‌ها و پژوهش‌های کاربردی شناسایی نیازهای جامعه است. قبل از شناسایی نیازهای جامعه که فعالیت‌های کاربردی را می‌طلبد، باید بتوان ترسیمی از مفاهیم و جایگاه نیازهای جامعه و نقشی که محیط‌زیست و پژوهش‌های زیست‌محیطی در برطرف کردن آن دارد، ترسیم کرد. این اقدامات در چارچوب و ساختاری با تأکید بر المان‌ها، توانایی‌ها و امکانات موجود در مرکز برنامه‌ریزی و پایه‌گذاری میشود، وقتی مشکلات جامعه شناسایی شد، خلق ایده ایجاد میشود و در دیدگاه کلان به نوآوری در حوزه زیست‌محیطی پرداخته میشود.
آنا: با مصداق می‌توانید این مفاهیم را ملموس‌تر کنید؟
دهیوری: به‌عنوان‌مثال در اکثر شهرستان‌های همجوار کلان‌شهرها، بحث‌های حاشیه‌نشینی، مشکلات زیرساختی، فنی، منابع انسانی و زیست‌محیطی فراوانی دارد که این مرکز با طرح ایده‌های نوآورانه در قالب شناسایی نیازها، درصدد برطرف کردن آنها برمی‌آید. اجرای این ایده‌ها می‌تواند در قالب امکان‌سنجی‌ها، شناسایی استراتژی‌ها، مطالعات موردی، ارائه راه‌حل و تولید دانش فنی باشد.
آنا: و در این فرایند است که با تیم‌های پژوهشی همکاری می‌کنید.
دهیوری: بله، در این مرکز سعی شده است که با فعالیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی و طرح‌های تحقیقاتی، و با استفاده از امکانات موجود برای برآورده کردن نیازهای جامعه، با تیم‌های پژوهشی همکاری داشته باشیم؛ که درنهایت سعی شده که به برطرف کردن آنها منتج شود؛ البته با توجه به مأموریتی که این مرکز دارد ابتدا باید طرح‌های پژوهشی صورت بگیرد و در صورت نیاز جامعه، در راستای تجاری‌سازی و فعالیت‌های اقتصادی در این حوزه اقدام شود.
آنا: آیا برای انجام این اقدام‌ها پیش‌نیازی لازم دارید؟
دهیوری: برای انجام این کارها، لازم است که امکانات زیرساختی دانشگاهی و تحقیقاتی داشته باشیم و نخستین بخش از این فعالیت‌ها به وجود آزمایشگاه در دانشگاه‌ها برمی‌گردد. در زیرمجموعه فعالیت‌هایی که این مرکز تحقیقات انجام می‌دهد، می‌توان به آزمایش‌های تحقیقاتی و گلخانه‌های بیولوژی خاک، تغذیه گیاه، آلودگی خاک و آب، شیمی خاک، هیدرولوژی، پژوهش‌های هواشناسی، اقلیم‌شناسی و آب‌شناسی اشاره کرد.
آنا: این مرکز تحقیقات برای مجوز‌های جدید چه اقدامی انجام داده است؟
دهیوری: به‌صورت خاص برای اخذ مجوز آزمایشگاه‌های زیست‌محیطی که به‌صورت آزمایشگاه همکار از سازمان محیط‌زیست کشور بوده، اقدام شده است.
آنا: درباره طرح‌های برون‌دانشگاهی این مرکز تحقیقاتی توضیح دهید؟
دهیوری: در این مرکز تحقیقات تاکنون چند طرح برون‌دانشگاهی در حوزه‌های آب، عمران و زمین‌شناسی انجام و پیشنهادهای تحقیقاتی نیز برای برطرف کردن مشکلات منطقه ارائه شده است. به عنوا مثال یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در جنوب غرب استان تهران و به‌ویژه در اسلامشهر احساس میشود، بوی بدی در منطقه است.
برای رفع این مشکل دو طرح به اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان تهران و سازمان محیط‌زیست کشور با عنوان شناسایی کانون‌های آلاینده بو و دیگری راهکارهای کاهش و برطرف کردن این بوی نامطبوع ارائه‌شده و در حال بررسی است.
یکی دیگر از مشکلات مطرح در جنوب غربی تهران، فرونشست زمین است. برای این مشکل طرحی برای آبفای تهران، تعریف، ارائه و انجام شد؛ در این طرح پژوهشگران مرکز میزان فرونشت زمین را در سال‌های 2017 و 2018 شناسایی کرده‌اند.
آنا: با این حجم از طرح تحقیقاتی، مرکز شما ازجمله مراکز پرکار است؟
دهیوری: این مرکز با پیگیری پژوهشگران و محققانش در همکاری مستمر و فعال با سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط است.
آنا: در حوزه درآمدزابودن این مرکز تحقیقاتی چه اقدامی انجام داده‌اید؟
دهیوری: مانند تلاش‌هایی که سال‌های گذشته همکاران توانمندم در این مرکز انجام داده‌اند، ما نیز در این مسیر قدم گذاشته‌ایم و طرح‌هایی مانند «طراحی اطلس آسیب‌های اجتماعی» و «مانیتورینگ واحدهای تولیدی مشکل‌دار» به فرمانداری اسلامشهر پیشنهاد شده است.
هزینه‌های پیش‌بینی‌شده در این طرح‌ها، متناسب با فعالیت‌هایی است که ارائه میشود. طرحی که قبلاً به آن اشاره شد؛ طرح تخمین میزان فرونشست شهرستان اسلامشهر که بخشی از آن توسط همکاران گروه عمران برای آبفای تهران اجراشده و در صورت ارائه اطلاعات تکمیلی از طرف آنها، باقی طرح نیز اجرایی میشود.
طرح‌های بررسی کانون‌های آلاینده بوی بد منطقه جنوب غرب استان تهران و ارائه راهکارهای برطرف شدن آن نیز از دیگر طرح‌های درآمدزای این مرکز بوده‌اند. در کنار ارائه طرح‌های پژوهشی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های زیست‌محیطی در سطح ملی و منطقه‌ای نیز از دیگر راهکارهای درآمدزای این مرکز است.
آنا: راهکار شما برای افزایش درآمد مرکز تحقیقات چیست؟
دهیوری: در صورت سرمایه‌گذاری‌های دانشگاهی و غیردانشگاهی، می‌توانیم ایده‌های خلق‌شده را اجرایی کنیم و به طبع افزایش درآمد داشته باشیم؛ اما در شرایط فعلی، پیگیری برای سرمایه‌گذاری غیردانشگاهی در اولویت مرکز است؛ هرچند رشته‌هایی مرتبط با صنعت راهکارهای بهتری برای ایجاد درآمد دارند.
به‌دلیل شرایط تحریم، نیاز به مراکز تحقیقاتی برای برطرف کردن نیازهای کشور، احساس میشود که می‌توانند با انجام تحقیقات درراستای ایجاد درآمدزایی حرکت کنند. صنایع، ابزار و تجهیزاتی که سال‌ها واردات برایشان انجام می‌شد، می‌تواند توسط پژوهشگران، محققان و صنعتگران داخلی ساخته شود و یا با به‌روزرسانی و خدمات پس از فروش می‌توان به ایجاد درآمد کمک کرد؛ البته راهکارهای درآمدزایی در رشته با رشته دیگر متفاوت است و راهکارهای مختلفی می‌تواند داشته باشد.
آنا: با توجه به اقداماتی که در حال انجام است و دانشگاه آزاد اسلامی وارد نسل چهارم دانشگاه‌ها شده، آیا این اقدامات در بهادادن به استادان دانشگاه آزاد اسلامی مؤثر است؟
دهیوری: قطعاً تأثیرگذار است. دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین عضو هیئت‌علمی را دارد. ازآنجایی که تحریم وجود دارد و نمی‌توانیم وارداتی داشته باشیم و تأمین بازار صنایع بر عهده خود کشور است، فکر می‌کنم اعضای هیئت‌علمی دانشگاه سراسری به‌تنهایی نتوانند نیازهای پژوهشی داخل را پاسخگو باشند و قطعاً فرصت خوبی برای اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی است که توانایی‌های خود را نشان دهد.
آنا: و در این جایگاه وضعیت را چگونه می‌بینید؟
دهیوری: اکنون، همکاران در این مرکز به‌طور پیوسته در حال بررسی نیازهای صنعت و جامعه بوده و در مسیر حل این نیازها در حال ارائه راهکارهای پایه‌ای، اساسی و پژوهشی هستند.
آنا: اقبال دانشجویان کارشناسی ارشد و یا دکتری به مراکز تحقیقاتی چگونه است؟
دهیوری: در این راستا جلسه‌هایی در واحد دانشگاهی با رئیس، معاون پژوهش و فناوری و حضور رؤسای مراکز تحقیقاتی، مدیران گروههای تخصصی و دانشجویان دکتری مرتبط برگزار میشود. در این جلسات به بررسی نظر و ارائه راهکارهای مشارکت بیشتر پرداخته میشود به‌منظور مشارکت و فعالیت بیشتر دانشجویان تحصیلات تکمیلی برنامه‌هایی مانند ارائه خدمات آزمایشگاهی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی و تعریف موضوعات رساله‌ها در راستای برطرف کردن نیازهای جامعه و صنعت در نظر گرفته‌شده است.
انتهای پیام/4117/4062/
انتهای پیام/