ابن عِماد؛ فقیه دمشقی

به گزارش خبرنگار حوزه آیین و اندیشه گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ، روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب «تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

ابوالفلاح عبدالحیّ بن احمد بن محمد صالحی (1032-1089) معروف به «ابن عِماد»  تذکره‌نویس، ادیب و فقیه اهل دمشق است.

ابن عماد در رجب 1032 در صالحیه دمشق به دنیا آمد. در همان‌جا رشد کرد، قرآن آموخت و فراگیری دانش را آغاز کرد. ابن عماد فقه حنبلی را از محمد بدرالدین بلبانی صالحی، عبدالباقی حنبلی و ایوب بن احمد خلوتی صوفی آموخت و از آنان اجازه دریافت کرد. پس از آن به قاهره رفت و مدتی در آنجا اقامت کرد و نزد عالمانی چون سلطان مزّاحی، نورالدین شَبر امَلّسی، شمس‌الدین محمد بابلی و شهاب‌الدین احمد قلیوبی، که همه شافعی‌مذهب بودند، دانش اندوخت. سپس به دمشق برگشت و به تدریس پرداخت.

ابن عماد در طول زندگی خود شاگردانی را پرورش داد. از شاگردان وی می‌توان به این افراد اشاره کرد: محمدامین محبی، مؤلف خلاصة الأثر؛ مصطفی بن فتح‌الله حموی، عبدالقادر بن احمد بصری و عثمان بن احمد نجدی. ابن عماد شعر نیز می‌گفت. او در پایان عمر به حج رفت و در ذی‌الحجه 1089 در مکه درگذشت و همان‌جا به خاک سپرده شد.

ابن عماد تألیفاتی داشته است. تنها اثر چاپ شده وی شذرات الذهب فی اخبار من ذهب است که سرگذشت‌نامه‌ای است دربردارنده رویدادهای تاریخی جهان اسلام و زندگی‌نامه عالمان دینی، به‌ویژه عالمان حنبلی، که به‌صورت سال‌شمار گردآوری شده است و رویدادهای آغاز هجرت تا سال 1000 ق را شامل می‌شود. ابن عماد در تألیف این کتاب از منابع بسیاری سود برده و در سراسر آن از آنها نقل کرده است. شذرات الذهب دو بار در سال‌های 1332 و 1350-1351ق در قاهره چاپ شد.

انتهای پیام/4104/