قرابت فرهنگی ایران و کشورهای عربی، فرصتی برای صدور محصولات ادبی/ حسین‌جانی: ادبیات ما آنقدر غنی هست که سیاست بر آن اثرگذار نباشد

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، در کنار تولید آثار هر زبان و هر کشوری، ترجمه کتاب از زبان‌های دیگر یکی از نیازهای اساسی جامعه ادبی و علمی امروزی است. از طریق ترجمه کتاب‌های مختلف، فرهنگ‌ها بیشتر با یکدیگر آشنا شده و همچنین علم و آموخته‌های جدید آن با سرعت بیشتری بین ملت‌ها می‌چرخد. 

کتاب‌های ارزشمند بسیاری در جهان توسط نویسندگان بزرگ نوشته می‌شود. امروزه ترجمه کتاب واسطه‌ای بین نویسنده و مردم جهان شده و به همین دلیل کتاب‌ها به زبان‌های مختلفی بازنویسی می‌شوند. این موضوع باعث شده تا کتاب‌های ارزشمند در اختیار افرادی که زبان آن‌ها با زبان اصلی کتاب متفاوت است، قرار گرفته و از آن بهره‌مند شوند و همچنین کمک بزرگی به نشر آثار نویسندگان می‌کند.

راه‌هایی که باید با ترجمه طی شود

ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های دیگر و حضور در عرصه جهانی ادبیات راهی برای معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی و گسترش ادبیات فارسی در کشورهای مختلف است. این مبادله فرهنگی در قالب ترجمه آثار مختلف و برجسته زبان فارسی، سبب حضور کتاب ایرانی در بازارهای جهانی و در نتیجه شناخت، معرفی و اشاعه فرهنگ ایران - اسلامی در بین مردم دیگر می‌شود.

برای همین ترجمه آثار ایرانی و ارائه آن‌ها به کشورهای همسایه به دلیل قرابت و نزدیکی فرهنگی و اجتماعی باید در اولویت قرار گیرند. در این راستا گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا قصد دارد در قالب یک پرونده به این موضوع بپردازد و با فعالان عرصه کتاب و ترجمه به گفتگو بنشیند.

گام اول در ترجمه موفق شناخت از فرهنگ و ذائقه زبان مقصد

سعیده حسین‌جانی مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره وضعیت و جایگاه ادبیات فارسی در کشورهای عربی گفت: پیوندهای فرهنگی و تاریخی که بین ما و کشورهای دوستِ منطقه هست بیشتر از سایر فرهنگ‌هاست و ظرفیت‌های زیادی برای انتقال ادبیات‌مان وجود دارد. کشورهای عربی چه از جهت ذائقه و چه از جهت سلیقه ادبی به ما نزدیک هستند و از آثار ما استقبال می‌کنند. ادبیات ما نیز این ظرفیت را دارد که بخواهیم آن را در زمینه‌های مختلف به مخاطبان‌مان در این کشورها انتقال دهیم.

با وجود روابط سیاسی نامناسب با برخی کشورهای منطقه، ادبیات ایران آنقدر غنی و اصیل هست که ریشه‌های این درخت در جای خودش بماند و باز هم خودش را نشان دهد.

وی درباره روند تولید آثار در مرکز ترجمه حوزه هنری بیان کرد: به فراخور امکاناتی که داریم تا الان سعی کردیم که مجموعه‌های مستقلی هم تولید کنیم. گزیده‌های جمع‌آوری شده به شکل آنتولوژی (گلچین ادبی) در بخش شعر و هم در بخش داستان کوتاه در ژانرهای مختلف و هم گزیده‌های مجموعه اشعار شاعران زن معاصر کار کرده‌ایم. یعنی فقط این‌طور نبوده که از کتاب‌های آماده استفاده کنیم و تولید محتوا هم به فراخور سلیقه‌های که در زبان مقصد شناسایی کردیم، داشته‌ایم. این گزیده‌ها توانسته جای خود را باز کند و مورد استقبال قرار بگیرد. به هر صورت این‌طور نبوده که فقط به انتشار کتاب‌های آماده اکتفا کنیم، ولی وقتی که قرار بود کتاب‌هایی را به صورت آماده استفاده کنیم فقط از آثار انتشارات سوره مهر بود.

مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری بیان کرد: قدم اول این است که فرهنگ‌هایی که می‌خواهیم کتاب را برای آنها ترجمه و ارائه کنیم، رصد شوند. آن رصد اولیه روی فرهنگ و ذائقه ادبی مخاطب، برای اینکه کتاب به مرحله چاپ برسد و از جهت اقتصادی بخواهد سودآور و اثر شاخصی باشد، صددرصد تأثیرگذار است. اگر این کار درست انجام شود، شانس انجام شدن باقی کارهای مثل ارتباط با ناشر، متقاعد کردن وی برای خریدن مجوز کتاب یا همان کپی‌رایت و معرفی اثر به مخاطبان، بیشتر است.

کشورهای عربی چه از جهت ذائقه و چه از جهت سلیقه ادبی به ما نزدیک هستند و از آثار ما استقبال می‌کنند. ادبیات ما نیز این ظرفیت را دارد که بخواهیم آن را در زمینه‌های مختلف به مخاطبان‌مان در این کشورها انتقال دهیم.

حسین‌جانی درباره تأثیر روابط سیاسی ایران با کشورهای عربی همسایه بر حضور و ترجمه آثار فارسی عنوان کرد: اعتقاد دارم که هر چقدر هم مسائل سیاسی بخواهد برای این بستر یا شرایط در یک برهه زمانی مشکل‌ساز شود، باز هم ادبیات ما این‌قدر قوی هست و این‌قدر فرهنگ و ادبیات ما می‌تواند در دل افراد رخنه کند، که این موج‌های گذرا بیاید و برود ولی ادبیات  مان کماکان جایگاه خودش را داشته باشد.

وی با بیان اینکه باغ پربار ادبیات فارسی تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار نمی‌گیرد، اظهار کرد: در طول تاریخ هم مشخص شده که اگر یک موج‌هایی آمده و رفته و مشکلاتی در این بین ایجاد کرده، به هر دلیلی صحبت‌هایی که بین کشورهای مختلف ایجاد می‌شود و دشمنی‌هایی که در این میان صورت می‌گیرد، ادبیات ما آن بستر اولیه و جایگاه خودش را دارد. ادبیات ایرانی این‌قدر غنی و اصیل هست که ریشه‌های این درخت در جای خودش بماند و باز هم خودش را نشان دهد. هر چند که در این برهه تاریخی که در آن قرار داریم، مشکلاتی به وجود آمده است، ولی امید ما این است که اصالت و غنای فرهنگی ما بتواند خیلی از این مسائل زودگذر را جبران کند.

انتهای پیام/4028/