مسئولین فنی کارخانه‌های تولید مواد غذایی قدرت لازم برای ایفای نقش ندارند/ وزارت بهداشت کوتاهی می‌کند
علیرضا حاتمی دبیر سابق شورای صنفی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار حوزه صنفی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا در خصوص مشکلات رشته کارشناسی صنایع غذایی و مسئولین فنی کارخانجات تولید مواد غذایی گفت: این دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیل شدن به نسبت دروسی که در طی دوران تحصیل فرا می‌گیرند، موقعیت‌های شغلی در کارخانه‌های صنایع غذایی، سازمان غذا و دارو و ادارات تابعه را برعهدهدار می‌شوند و وظیفه اصلی آنها کنترل ایمنی، سلامت و کیفیت غذای مردم و مصرف‌کنندگان است.
آنا: با معرفی مختصری از رشته صنایع غذایی لطفا بفرمایید این رشته چه اهمیتی برای زندگی کنونی ما دارد؟
حاتمی: یکی از موقعیت‌های شغلی که دانشجویان رشته صنایع غذایی در کارخانه‌ها دارند، تحت عنوان مسئول فنی و کنترل کیفیت کارخانه‌ها است. در ساختار قانونی، وظیفه‌ای که مسئول فنی به عهده دارد، ناظر و نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در همان کارخانه مواد غذایی است. اگر بخواهیم اهمیت این قضیه را موشکافی کنیم، صنعت غذا یکی از معدود صنایع کشور است که وابستگی بسیار کمی به واردات دارد و مردم اکثراً از تولیدات داخلی استفاده می‌کنند. با توجه به حجم انبوهی از غذا و محصولات غذایی که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد، تقریباً بالای 70 تا 80 درصد سبد غذایی مردم را محصولات تولید انبوه، یعنی محصولاتی که در کارخانه‌های داخلی تولید شده تشکیل می‌دهند و سهم محصولاتی که به طریقه سنتی و ارگانیک تهیه می‌شود خیلی کم شده است.
با توجه به حجم عظیم کارخانجات صنایع غذایی بالغ بر 20 تا 30 هزار کارخانه و کارگاه صنایع غذایی در کشور داریم که در حدود 22 هزار مسئول فنی وظیفه نظارت بر تولید این مواد غذایی را برعهده دارند که این اهمیت کار را نشان می‌دهد. بسیاری از بیماری‌های غیر واگیردار از طریق غذا، هوا، خاک، آب منتقل می‌شوند که با وجود این حجم از آلودگی هوا در شهر‌های بزرگ و همچنین وضعیت آب‌های زیرزمینی و منابع آبی که مردم استفاده می‌کنند، غذا نیز امروزه با توجه به برخی بی‌توجهی‌ها وضعیت بحرانی دارد.
آنا: شرایط جذب مسئولیت فنی به چه شکل است و چه اختیاراتی دارند؟
حاتمی: مسئول فنی یا ناظر وزارت بهداشت در کارخانه تولید مواد غذایی برای اینکه کار خود را به نحو احسنت انجام بدهد، باید قدرتی داشته باشد که بتواند از تولید محصول معیوب جلوگیری کند، برای اینکه بتواند در مقابل اقداماتی که باعث بروز مشکلات و بیماری مردم می‌شود باید استقلال لازم را داشته و نباید به هیچ‌کس در داخل کارخانه وابسته باشد. اما متأسفانه طبق آیین‌نامه‌ها و روال رایج وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همه مسئولان فنی که درکارخانجات صنایع غذایی کار می‌کنند، به استخدام کارخانه‌دار در می‌آیند و حقوق آنها را مالک کارخانه پرداخت می‌کند.
این سوال مطرح می‌شود، چنین فردی که تمام مراحل استخدام و پرداخت حقوق آن توسط کارخانه‌دار انجام می‌شود، چطور می‌تواند در صورت تولید محصول بی کیفیت در قبال سود کارخانه‌دار بایستد و این را وارد بازار نکند. در حالی که وزارت بهداشت به او قدرت داده است که با یک امضا بتواند جلوی خط تولید را بگیرد، با یک امضا اجازه ندهد چند تن محصول وارد بازار شود، ولی عملاً این قدرت به کار نمی‌آید، چراکه این شخص از لحاظ مالی وابسته به کارخانه‌دار است، بنابراین عملاً این قدرت هیچ معنا و مفهومی ندارد، موارد بسیاری پیش آمده است که مسئولان فنی بین دوراهی قرار گرفته‌اند که یا به آینده شغلی‌شان فکر کنند یا به سلامت غذای مردم. تهدید به اخراج، تهدیدات ناموسی، جانی، مالی و بسیاری تهدیدات دیگر در این باره به گوش رسیده است.
آنا: آیا مسئولین فنی تنها زیر نظر وزارت بهداشت هستند؟ آمار دقیقی از بیماری‌های غذایی وجود دارد؟
حاتمی: رشته صنایع غذایی گرایش مختلفی دارد، که یک گرایش آن در وزارت بهداشت تدریس می‌شود و آن گرایش کنترل کیفیت است و دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز، کرمانشاه و شهید بهشتی که جدیداً در نظر دارند یکی دو واحد به آنها اضافه کنند. اما به غیر از وزارت بهداشت در وزارت علوم نیز در رشته مهندسی کشاورزی، گرایش صنایع غذایی وجود دارد که عملاً بیس آن مهندسی کشاورزی است. در رشته دیگری به نام مهندسی شیمی گرایش صنایع غذایی هم تدریس می‌شود که متأسفانه در آنها افزایش بی‌رویه جذب دانشجو داشته‌ایم. با توجه به انبوه فارغ‌التحصیلانی که از این دانشگاه‌ها خارج می‌شوند، بازار کار هم خراب می‌شود، امروزه این فارغ التحصیلان با مشکل پیدا کردن شغل روبه رو هستند. با ورود این حجم از فارغ التحصیلان به بازار کار اهمیت به حفظ شغل که به سختی می‌توانند پیدا کنند مهم‌تر از امنیت غذایی و تولیدات کارخانجات است.
وزارت بهداشت بهتر است با ارائه آمار دقیقی از بیماری‌های غیر واگیردار در سه چهار دهه اخیر راه را برای محققان و پژوهشگران حوزه تولید غذا هموار کند. بیماری‌هایی که از طریق آب و هوا و خاک منتقل می‌شوند در این چند دهه به چه میزان افزایش داشته است، که بی شک آمار وحشناکی خواهد بود. بیماری هایی مثل چاقی، دیابت یا انواع سرطان‌ها و... را باید به نسبت 10 سال گذشته مقایسه کرد که این ها تماما به دلیل عدم توجه به تولید مواد غذایی در کشور است. یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها که به‌صورت گسترده سلامت مردم را درگیر می‌کند و همه مردم با آن سروکار دارند، غذا و مصرف فرآورده‌های غذایی است. آیا این آمار، نشان‌گر این نیست که آیین نامه جذب مسئواین فنی وزارت بهداشت در کاخانه‌ای تولید مواد غذای نیاز شدید به اصلاح دارد؟
آنا: مشکلات اصلی مسئولین فنی و کارخانه های تولید مواد غذایی چیست؟
حاتمی: ما مستندات بسیار زیادی از مسئولان فنی که در سراسر کشور مشغول به کار هستند در اختیار داریم، محصولات مختلفی در شرایط بسیار اسفناکی تولید می‌شود. برای مثال قوطی‌های سس را به‌جای اینکه استریل کنند، با وایتکس می‌شورند و بعد از این که خشک می‌شوند با بیل آنها را از سس پر می‌کنند در حالی که وایتکس فوقش بتواند میکروارگانیسم آن را بکشد از لحاظ علمی اسپورها باقی می‌ماند. این مسائل نشان‌دهنده این است که آیین‌نامه‌ها غلط است. یکی از علل دیگری این است که در صنعت غذایی ما هر شخصی با اندکی شرمایه می‌تواند مواد غذایی تولید کند بدون آنکه دوره و یا کلاس‌های آموزشی مناسبی برای آن گذرانده باشد تا از ابتدایی‌ترین ملزومات برای رعایت بهداشت در تولید مواد غذایی آگاهی داشته باشد.
انتهای پیام/4108/
انتهای پیام/