آیا دولت به 110 حزب کشور میدان داد؟ / ادامه برچسب‌زنی روحانی به منتقدان

گروه سیاسی خبرگزاری آنا، سعید امینی؛ دو سال از عمر دولت دوازدهم گذشته است، به همین دلیل خبرگزاری آنا در سلسله گزارش‌هایی با عنوان «راه طی‌شده پاستور» به عملکرد این دولت در دو سال اخیر می‌پردازد. یکی از حوزه‌هایی که باید واکاوی و تجزیه و تحلیل شود، میزان موفقیت یا عدم موفقیت دولت در تعامل دوسویه با احزاب سیاسی است.

دولت اعتدال یا دولت شعار؟

حسن روحانی عنوان اعتدال را برای دولت خود برگزیده و از همان ابتدا، شعار نگاه یکسان و مبتنی بر عدالت حزبی را در وعده‌های انتخاباتی‌اش گنجانده است. او در جایی مطرح کرده که می‌خواهد با تمامی احزاب همکاری و تعامل داشته باشد و هرگز وامدار گروه خاصی نیست بلکه یک دولت فراحزبی است.

در این دو سال که از عمر دولت دوازدهم می‌گذرد، احزاب چپ(اصلاح‌طلبان) و راست(اصولگرایان) نقدهای زیادی را به عملکرد رئیس‌جمهور در حوزه تعامل با جناح‌های سیاسی دارند. آنها به رویکرد دولت در مورد وضعیت احزاب ابراز رضایت نمی‌کنند و حتی این رویکرد را تبعیض‌آمیز و دور از شعارها و وعده‌های انتخاباتی می‌دانند.

گروه‌های سیاسی اعتقاد دارند که احزاب یکی از رکن‌های رکین در پویایی و شادابی فضای سیاسی کشور محسوب می‌شوند؛ بنابراین دولت برای اینکه بتواند به راحتی بر مشکلات فائق بیاید، نیازمند تعامل با احزاب، افزایش مشارکت سیاسی و اجتماعی و به صحنه آوردن آنها است.

دولت روحانی از طریق پلکان احزاب موفق به کسب رأی لازم شد، اما بعد احزاب را به دست فراموشی سپرد

اما بیشتر احزاب معتقدند که در این 6 سال به‌ویژه در دو سال اخیر از آن‌ها سوءاستفاده شده‌ و تعاملات دولت فقط به گروه‌های سیاسی همفکر و نزدیک او محدود شده است.

آیا دولت به احزاب نگاه ابزاری دارد؟

در همین رابطه، محمد حائری عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در گفتگو با خبرنگار آنا معتقد است که دولت تعامل مثبت و صادقانه‌ای با احزاب نداشته است.

او تأکید می‌کند: «دولت روحانی از طریق پلکان احزاب موفق به کسب رأی لازم شد، اما بعد احزاب را به دست فراموشی سپرد».

از همین رو، یکی از کارکردهای احزاب سیاسی تجمیع و تألیف خواسته‌های مردم و انتقال آن خواسته‌ها به دستگاه سیاسی و نمادهای تصمیم‌گیری است. همان‌طور که موریس دوورژه اندیشمند فرانسوی می‌گوید: «احزاب چون ترجمان نیروهای اجتماعی به شمار می‌روند و خواسته‌های گروه، طبقه و نیروی اجتماعی‌ را که از آن برآمده‌اند تأمین می‌کنند».

دولت با وجود اینکه به اهمیت احزاب اشراف کامل دارد و همانند موریس دوورژه آن را ترجمان نیروهای اجتماعی می‌داند، اما نگاه سیاسی صرف به  احزاب یک مانع جدی در تعامل دوسویه دولت و احزاب  مبدل شده است.

برخی از احزاب این نقد را به دولت دارند اگر از دولت انتقاد کنند از مزایای دولتی محروم می‌شوند یا اینکه این مزایا به درستی و عدالت میان آنها تقسیم نمی‌شود یا در توزیع امتیازات مانند یارانه احزاب و سایر کمک‌های دولتی، احزاب همفکر و متملق را بیشتر مورد مهر و محبت قرار خواهد داد؛ یعنی بیشتر آنها می‌گویند برای برخورداری از رانت دولت حتماً باید از انتقاد به تملق تغییر رویه دهند!

روحانی تعامل مثبت با رسانه‌ها و احزاب سیاسی نداشته و فقط دایره تعاملاتش را به تعدادی از احزاب همفکر و نزدیک خود محدود کرده و حتی از آنها حمایت مالی سنگین و قابل توجه‌ای می‌کند

با بررسی کارنامه دوساله دولت و تطبیق آن با شعارهایش، قرار بود که روحانی در کابینه خود نگاه حزبی نداشته باشد و نیرهای متخصص را از هر جناحی به کار بگیرد، ولو اینکه منتقد دولت باشند، اما ظاهراً بنابر اظهارات سران احزاب سیاسی همه اینها در حد شعار باقی مانده و با نیم‌نگاهی به کابینه و مدیران دولت، کمتر اسامی منتقدان به چشم می‌خورد.

روحانی دایره تعاملاتش محدود به تعدادی از احزاب همفکر و نزدیک است

درباره اینکه وعده‌های رئیس‌جمهور در تعامل سازنده با احزاب فقط یک شعار بوده یا خیر، به سراغ حجت‌الاسلام محمد زارع‌فومنی دبیرکل جبهه مردمی اصلاحات رفتیم. او به خبرنگار آنا می‌گوید که روحانی بیش از ۲۰۰ شعار مهم داده که به هیچ‌کدام از آنها عمل نکرده است.

وی بیان می‌کند: «روحانی تعامل مثبت با رسانه‌ها و احزاب سیاسی نداشته و فقط دایره تعاملاتش را محدود به تعدادی از احزاب همفکر و نزدیک خود کرده و حتی از آنها حمایت مالی سنگین و قابل توجه‌ای می‌کند».

آیا نشست‌ها میان دولت و احزاب تداوم دارد؟

یکی دیگر از دلخوری‌های احزاب نسبت به دولت این است که روحانی و تیم او با احزاب آن‌چنان دیداری ندارد. این انتقاد از زبان مصطفی کواکبیان نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی و دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم‌سالاری مطرح شد.

کواکبیان در سخنرانی خود در مجمع انتخاباتی خانه احزاب ضمن بااهمیت خواندن جایگاه تحزب، از حسن روحانی به‌خاطر نداشتن تعامل دوسویه با گروه‌های سیاسی قانونی انتقاد می‌کند و در یک جمله می‌گوید: «چرا رئیس‌جمهور با احزاب ملاقاتی ندارد!»

آقای رئیس‌جمهور یکی از افتخارات دولتش را بازگشایی دوباره خانه احزاب می‌داند، اما جناح‌های سیاسی از تبعیض در پرداخت یارانه و رویکرد تبعیض‌آمیز دولت با آنها گله‌مند هستند.

یارانه احزاب؛ ابزار فشار در دستان دولت

حسین کمالی دبیرکل حزب اسلامی کار از شیوه پرداخت یارانه دولت به احزاب دلگیر است و می‌گوید: «دولت برای سال ۹۷ حدود ۷۰۰ میلیون تومان یارانه به احزاب اختصاص داد که آن را نپذیرفتیم. به آنها گفتیم که این کمک محسوب نمی‌شود و نمی‌توانیم آن را بپذیریم».

در کنار اصلاح‌طلبان، اصولگرایان هم که نقدهای جدی‌ای به نگاه حزبی رئیس‌جمهور دارند، همیشه دولت را به خاطر نداشتن استراتژی مشخص در تعامل با احزاب مورد انتقاد قرار داده‌اند و حتی می‌گویند که دولت بر خلاف گفته‌هایش خود را وامدار احزاب خاص می‌داند.

دولت خود را وامدار گروهی خاص می‌داند

حبیب‌الله بوربور، رئیس فراکسیون اصولگرایان خانه احزاب در گفتگو با خبرنگار آنا از بی‌مهری دولت به احزاب اصولگرا می‌گوید و معتقد است که رئیس قوه مجریه بر خلاف شعارهایی که دولتش را دولت فراحزبی می‌نامد از ظرفیت احزاب اصولگرا به‌درستی استفاده نکرده و مهم‌ترین مسئولیت‌ها را به گروه‌ها و جناح‌های نزدیک به خود هدیه داده است.

وی با بیان اینکه دولت فرمان اقتصاد کشور را به دست اصلاح‌طلبانی سپرده که ناکارآمدی‌شان اثبات شده است،‌ می‌گوید: «این تیم اقتصادی به دولت اصلاحات و ستادهای انتخاباتی موسوی و کروبی وابستگی دارد و به‌جای پاسخگویی در جایگاه طلبکار قرار گرفته‌ است».

پاسخ به انتقادها؛ دولت رویکرد مثبت به توسعه تحزب دارد

اما حمید ملانوری مدیرکل سیاسی وزارت کشور با رد تمامی این انتقادها، نظر مثبتی نسبت به عملکرد دولت در حوزه تعامل با احزاب دارد.

او در گفتگو با خبرنگار آنا تأکید می‌کند: «رویکرد دولت و وزارت کشور در حوزه توسعه سیاسی، تعامل با احزاب و توسعه تحزب در کشور بسیار جدی است».

دولت مرتباً با احزاب مستقل، اصولگرا و اصلاح‌طلب تعامل دارد و این تعامل را با برگزاری نشست‌های مداوم فرمانداران، استانداران و بخشداران با احزاب مشاهده می‌کنیم.

همچنین ملانوری در پاسخ به یک سری انتقادات نسبت به توزیع ناعادلانه یارانه و نیز برخورداری برخی احزاب نزدیک دولت از رانت‌های دولتی می‌گوید: «حدود 12 سال یارانه احزاب قطع شده بود،‌ اما در این دولت یعنی در سال 96 و 97 حدود دو میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبار به خانه احزاب تعلق گرفت و میان احزابی که خود را با قانون جدید تطبیق داده‌اند، توزیع شد و برای سال 98 هم درصدد این هستیم تا اعتبار دیگری را در اختیار خانه احزاب بگذاریم؛ لذا موضوعاتی مانند رانت و سلیقه‌ای رفتار کردن اصلاً صحت ندارد».

وی از تداوم جلسات دولت با احزاب می‌گوید و با نفی ادعاهایی درباره عدم برگزاری این جلسات می‌افزاید: «دولت مرتباً با احزاب مستقل، اصولگرا و اصلاح‌طلب تعامل دارد و این تعامل را با برگزاری نشست‌های مداوم فرمانداران، استانداران و بخشداران با احزاب مشاهده می‌کنیم و حتی این جلسات به سمت مباحث تخصصی هم رفته است».

بر اساس این گزارش؛ روحانی به خوبی به اهمیت احزاب و جایگاهشان در توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و نیز در حل‌وفصل اختلافات آگاه است و در کلام آن را نفی نکرده، اما در عمل مسئله دیگری رقم خورده است.

هر چند رئیس‌جمهور نباید به احزاب وابسته باشد و اگر هم عضو حزبی بوده باید از آن استعفا دهد و ملزم به همکاری و تعامل با تمامی جناح‌های قانونی است، ولی شواهد و عملکرد روحانی و نقدها و برچسب‌هایی که به جناح‌های منتقد می‌زند، گواه این حقیقت است که روحانی دل خوشی از احزاب منتقد ندارد خواه چه اصولگرا باشد یا اصلاح‌طلب. 110 حزب وجود دارد که روحانی می‌تواند از آنها استفاده کند.

اما باید منتظر بود و دید که روحانی در دو سال پایانی دولتش آیا تغییر رویه می‌دهد؟ و آغوش خود را بر روی منتقدان باز می‌کند؟ یا جامه عمل بر شعارهای انتخاباتی خود می‌پوشاند؟ به حق اگر دولت مسیر تعامل با احزاب را در پیش بگیرد به‌راحتی سکان هدایت کشور را به دولت بعدی تحویل خواهد داد و با سهولت بیشتری بخش قابل توجهی از مشکلات را رفع خواهد کرد یا اینکه در تاریخ از او به عنوان رئیس‌جمهور تمام ملت و تمام گروه‌ها یاد خواهد شد.

انتهای پیام/4079/4082/پ