وقتی روستاها محور اشتغال می‌شوند/ شگردهای باورنکردنی برای رونق کسب‌وکار توسط دانشگاه‌ها +فیلم
گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، محمد صادق‌پور_ کارآفرینی و ایجاد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط به عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی و اجتماعی، نقش اساسی در فرایند توسعه جوامع دارند. از آنجا که نمی‌توان اثر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط را در رشد اقتصادی کشورها نادیده گرفت، برای پیشرو بودن در این امر، کشورها اقدام به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت کرده و مشوق‌ها و شرایطی را به وجود می‌آورند تا از پتانسیل سازنده کسب‌وکارهای کوچک و متوسط برای رسیدن به رشدی پایدار استفاده کنند.
توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، رمز توسعه اقتصادی دهه آینده است. این کسب‌وکارهای کوچک و متوسط از طریق چهار کانال کارآفرینی، نوآوری و تغییر فناوری، پویایی صنعت و در نهایت ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش درآمد بر اقتصاد جهانی تأثیرگذارند. در دو دهه اخیر تغییرات محتوایی و کیفی بسیار زیادی در بازارهای جهانی رخ داده است و ماهیت کسب‌وکارها تغییراتی اساسی کرده است؛ به موازات آن، دوره تولید محوری به انتهای حیات خود رسیده و دوره مشتری‌محوری در حال شکل‌گیری است. تولیدکنندگان صنعتی، با هدف استفاده بهینه از امکانات و جلوگیری از هدر رفتن منابع با ارزش، تمهیداتی اندیشیده‌اند که نتیجه آن تغییر در ساختار صنعتی خواهد بود. یکی از مشخصات بارز و اصلی این تغییر ساختار، رشد و ترویج بیش از پیش کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است.
در این باره با اصغر نوراللهزاده مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید ریاست جمهوری گفتگوی حضوری در محل خبرگزاری آنا انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
آنا: یکی از موضوعاتی که در دوره جدید مدیریت خبرگزاری آنا روی آن تمرکز شده است، تقویت ژورنالیسم علم است یعنی اطلاعات علمی و نظرات صاحب‌نظران را پیدا کرده و به زبان ساده به اطلاع عموم مردم برسانیم.
حال می‌خواهیم ببینیم با توجه به اینکه مطالعات و بررسی‌ها هم نشان می‌دهد، 70 تا 80 درصد عمده اشتغال کشورهای پیشرفته در حوزه کسب و کارهای خرد است، به‌لحاظ علمی پرداخت تسهیلات به کسب‌وکارهای خرد چقدر می‌تواند برای کشور مزیت داشته باشد و از طرفی بگویید به‌هرحال نقشی که مردم می‌توانند در این جریان بازی کنند، چیست؟
نوراللهزاده: الان یک واژه‌ای که در دنیا مرسوم است و مخصوصاً در یک دهه اخیر، موضوع رشد فراگیر است. رشد فراگیر الان در دنیا به چه رشدی اطلاق میشود؟ به رشدی که چندتا ویژگی داشته باشد. یکی از ویژگی‌های آن این است که بخش‌ها مختلفی را دربر بگیرد. یعنی فقط این رشد ناشی از یک بخش اقتصادی نباشد. به‌عنوان نمونه، مثلاً ممکن است ما رشدی در کشور ایجاد کنیم ناشی از صنایع وابسته به نفت فقط، یعنی سرمایه‌گذاری در بخش نفت رشد کند، پتروشیمی‌ها رشد کند و صنایع مرتبط با آن هم به همین ترتیب رشد کند. هم‌زمان ممکن است بخش‌های دیگر ما خیلی رشد آنچنانی نداشته باشد. خب طبیعتاً به این، رشد فراگیر اطلاق نمی‌کنیم. ممکن است اقتصاد کشور هم متأثر از این رشد شده باشد یا بشود. در بخش‌های صنایع دیگر هم ممکن است به همین ترتیب باشد. پس یکی اینکه اولاً رشد در بخش‌هایی و زیربخش‌هایی باشد که به‌صورت گسترده بتواند دربر بگیرد، فقط یک بخش یا یک زیربخش به‌تنهایی نباشد.
آنا: یعنی درواقع آن موضوع توسعه‌ای متوازنی که همیشه مد نظر هست؟
نوراللهزاده: حالا توسعه متوازن هم جدیداً تفسیر بر رشد فراگیر، توسعه متوازن و فراگیر شاید اگر ادامه‌اش این واژه را اطلاق کنیم، آن‌وقت دقیقاً این، یک زمانی می‌گفتند توسعه با لحاظ استانداردهای محیط زیستی باشد، به خاطر همین به آن می‌گفتند توسعه پایدار. بعداً از سال 2000 به بعد همین که شما می‌گویید توسعه پایدار متوازن نام‌گذاری کردند. مثلاً بخش‌های مرتبط با سازمان ملل این واژه را اصلاح کردند و توسعه متوازن پایدار. حالا آن بخش متوازنش به این ویژگی دومی که من می‌گویم برمی‌گردد. بخش اول به رشد بخش‌ها بود که ما باید همه بخش‌ها متأثر شود، حالا اینها را می‌خواهم بگویم که برسیم به آن نکته‌ای که شما اشاره کردید، ویژگی دوم همان بخش توسعه پایدار متوازن است، آن بخش متوازنش، یعنی چی؟ یعنی نه‌تنها بخش‌های مختلف در اقتصاد تأثیر بپذیرد و رشد کند بلکه مناطق مختلف کشور هم متأثر شده و رشد کند به صورت پایدار. یعنی شما یک تفکیک بخشی دارید، یک تفکیک منطقه‌ای دارید، هم بخش‌ها متأثر شود، هم مناطق مختلف.
آنا: به‌صورت یک زنجیره‌ای بتوانیم کسب‌وکارها رو به یکدیگر متصل کنیم تا آن رشد فراگیر محقق شود؟ به عنوان مثال بخش مسکن؟
نوراللهزاده: بله، تا پایین‌ترین بخش که روستاها هست، متأثر شوند. اگر این اتفاق بیفتد، به آن واژه رشد فراگیر که شامل پایدار و متوازن هم هست، گفته میشود. پس در این دو مؤلفه ویژگی‌های رشد فراگیر هست که باید فراگیری‌اش در بخش‌های مختلف در مناطق مختلف به‌صورت پایدار اتفاق بیفتد. طبیعتاً با چنین استراتژی‌ای اگر بخواهید کشور رشد کند، حتماً نیازمند توجه به کسب‌وکارهای خرد و کوچک هستید، چون تنها ویژگی که می‌تواند این را ایجاد کند، کسب‌وکارهای خرد و کوچک است. به چه دلیل؟ مثلاً فرض کنید همان بخش مسکن را می‌خواهید متأثر کنید، رشد کند، حداقل 200 تا 300 رسته فعالیت کوچک به بخش مسکن مرتبط است. کلید، پریز، در، نجاری، ... اینها همه کسب‌وکارهای کوچک است. پس شما یک بخشی را متأثر کردید، تمام کسب‌وکارهای کوچک مرتبط با آن که خیلی هم زیاد است.
از روستا می‌تواند ساخت‌وساز مسکن شروع شود تا مرکز کشور که تهران است. پس توسعه متوازن را ایجاد کرده‌اید. به خاطر اینکه کاملاً امکان‌پذیر است. مثلاً این گیره‌های کمد به‌راحتی امکان‌پذیر است که در روستا تولیدش را داخل خانه‌ها انجام دهید. ما این را الان سامان داده‌ایم. مثلاً الان در یک روستایی در استان مرکزی به نام روستای بِزری مثلاً تمام این جارختی‌ها، آویزها... را می‌سازد.
آنا: با دستگاه تزریق پلاستیک انجام می‌دهند؟
نوراللهزاده: نه، بیشتر فلزی است. مثلاً تمام این سبدهای آبچکان کابینت‌ها، در آن روستا لحیم شده و آبکاری میشود. همین دقیقاً چوب لباسی که اینجا می‌بینید آنجا تولید میشود.
آنا: بازار بسیار خوبی هم دارد.
نوراللهزاده: بله. تمام این آویزهای کابینت‌ها، قفل‌ها، لذا این ویژگی کسب‌وکارهای خرد و کوچک است که اگر می‌خواهیم رشد فراگیر اتفاق بیفتد حتماً باید محور توجه ما به کسب‌وکارهای خرد و کوچک باشد چون از روستا می‌تواند شروع شود تا مرکز کشور و همه بخش‌های اقتصادی. به‌عنوان نمونه، شما اگر گردشگری، بوم‌گردی و صنایع دستی را محور توسعه قرار دهید که یک بخشی از روستا می‌تواند این گردشگری، اقامتگاهش، خوراکش، پذیرایی‌اش، غذا، اغذیه و ... همه اینها شکل می‌گیرد تا هتل داخل شهر. یعنی هم شما بخش را متأثر کرده‌اید، هم منطقه را متأثر کرده‌اید. ولی کسب‌وکارهای بزرگ ممکن است این‌جوری نباشد. به‌عنوان نمونه باز تحلیل کنیم کسب‌وکارهای بزرگ را. شما صنعت فولاد را سرمایه‌گذاری می‌کنید. الان می‌بینید که برای یک کارخانه فولاد حداقل 4 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری مورد نیاز است. از 3 تا 4 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شروع میشود به بالا. حداکثر اشتغالی که ایجاد می‌کند 200 تا 300 نفر نهایتاً 500 نفر است. جدای از آن یک منطقه بسیار کوچکی را فقط متأثر می‌کند و تأثیر مثبت می‌گذارد.
ولی ما سال گذشته در کشور یک هزار و 750 میلیارد تومان سرمایه دادیم، نصف یک کارخانه فولاد تسهیلات دادیم در کشور، به چند هزار طرح؟ به 33 هزار طرح، چقدر اشتغال درست کردیم؟ 65 هزار اشتغال درست کردیم. از روستای کوچک تسهیلات دادیم تا منطقه‌ای در شهر. یعنی 33 هزار طرحی که شما خیلی از نمونه‌های زیادی از آنها را رفتید از نزدیک بازدید کردید. لذا اگر می‌خواهید این اتفاق بیفتد، رشد فراگیری که عرض کردم که الان یک موضوع و مفهومی است در دنیا که خیلی به آن توجه و توصیه میشود، حتماً باید به کسب‌وکارهای خرد و کوچک بیش از آن چیزی که الان دارد توجه میشود، توجه کنیم. چون آن فقط یک چنین مؤلفه‌ای را می‌تواند ایجاد کند. این دلیل این واقعاً ضرورت است که چرا ضرورت دارد واقعاً به آن توجه کنیم. همان‌جور که شما به درستی اشاره کردید، عمده کشورهای دنیا بیش از 80 درصد اشتغال‌شان، ارزش افزوده‌شان، همه اینها در کسب‌وکارهای خرد و کوچک است و حالا حداکثر تا مقیاس شاید متوسط.
آنا: آقای دکتر چند وقت پیش رادیو روشن بود، گوش می‌کردم، دولت چین اعلام کرد که اگر کسب‌وکارها، 30 درصد از کسب‌وکارشان را به سمت دیجیتال مارکتینگ نبرند، لغو مجوز می‌شوند. یعنی یک الزام است. خیلی وقت‌ها افرادی که در ایران در کسب‌وکارهای متعدد فعالند، سوال می‌پرسم که چقدر از فضای تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنید؟ به طور عمده می‌گویند خیلی کم! این افراد می‌گویم، خیلی‌ها این کسب‌وکار تو را دارند، جای تو را هم ندارند، 10 برابر شما درآمد دارند؛ بنابراین اگر در این زمینه الزام جدی داشته باشیم، می‌توانیم خیلی موفق‌تر باشیم.
یک بحثی که ما داریم، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما هستند. خیلی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ما هستند که ایده دارند اما نمی‌دانند برای تجاری‌سازی‌اش چه کار باید بکنند؟ خیلی‌ها فکر می‌کنند از همان اول که می‌خواهند شروع کنند باید یک کار بزرگ انجام دهد، در حالی که نمی‌دانند که آن کار باید در یک فاز خیلی کم و از یک کار خرد شروع شود.
نوراللهزاده: این نکته جالبی است که شما گفتید، من یک تحلیلی برای این کار دارم که اگر روی این کار کنید، من فکر می‌کنم خیلی بیش از هر چیز دیگری موثر است.
ببینید، کسب‌وکار مثل بچه است. یعنی چی؟ یعنی همین‌جوری که بچه از دوران بارداری شروع میشود، به دنیا که می‌آید طفل است، میشود دوران طفولیت، میشود نوزاد، همین‌جور سلسله‌مراتب را می‌رود به سمت نوجوانی، جوان میشود، مسیر رشد را طی می‌کند، منحنی رشد کسب‌وکار را اگر ترسیم کنیم، دقیقاً این‌جوری از صفر شروع میشود، می‌آید، می‌آید، یواش یواش می‌رود به صورت محدب برمی‌گردد پایین. طول عمر محصول این‌جوری است. لذا کسب‌وکار دقیقاً مثل انسان است. حالا دقیقاً رفتارش را تحلیل می‌کنم. این نظریه من است، به‌عنوان خلاصه ...
آنا: چرا شیب نزولی انتهایش این‌قدر تند است؟
نوراللهزاده: بله، چون اگر اینجا شما نوآوری در محصول نکنید به محض اینکه مسیر رشد طی میشود، اینجا پایدار میشود، نوآوری دوباره نکنید، تنوع محصول نکنید، به‌شدت می‌افتد پایین. به خاطر اینکه باید تنوع محصول ایجاد کنید.
وقتی تنوع محصول می‌دهید، دوباره حرکت منحنی به بالا می‌رود، شما هر سال به خاطر همین اگر نگاه کنید، نیوکالکشن‌ها را دیده‌اید در مدلینگ، یک فروشگاه ممکن است نیوکالکشن بگذارد بگوید این کالکشن جدید ما است، الان شما همه برندها را نگاه کنید، فصل تغییر که میشود، مدل‌ها تغییر می‌کند، طراحی جدید میشود، فصل قبل را حتی زیر قیمت هم شده می‌دهد می‌رود، برای اینکه این دوباره برود روی منحنی یک محصول جدید، طول عمر جدید. اگر این کار را نکند در رقابت با سایر محصولات دیگر به‌شدت بازارش را از دست می‌دهد. چون آنهایی که بالاخره با یک برندی عادت می‌کنند و عمده پول هم توی اینهاست، اینها دارند پول‌های بیشتری در دنیا می‌برند اگر تحلیل کنید، مثلاً فرض کنیم نزدیک به 20 درصد پوشاک دنیا فقط در دست برند «زارا» باشد، نزدیک به 128 هزار شعبه دارد در دنیا. 2 میلیون کارمند دارد فقط در دنیا، لذا دقیقاً کسب‌وکار و محصول مثل بچه انسان است.
آنا: چقدر از این کارهای موفق در ایران داریم؟
نوراللهزاده: خب تازه شروع شده. ایران تازه این کار شروع شده، بالاخره این کار شروع شده امیدواریم با این مقیاس کم که شروع شده بتوان توسعه‌اش بدهیم در سال‌های آتی. خب طبیعتاً آنها خیلی زودتر شروع کردند این کارها را. ما یک مقدار دیر شروع کردیم، امیدواریم که بتوانیم زود جایگزین آن کارها بکنیم. لذا تمام رفتارهای کسب‌وکار مشابه رفتار انسان است. پس هر کسی که می‌خواهد یک کار بزرگ اجرا کند، باید از یک کار بسیار کوچک شروع کند، همان کار کوچک را توسعه دهد.
آنا: توصیه‌تان آقای دکتر؟
نوراللهزاده: توصیه‌ام این است که جامعه دانشگاهی بیایند در کار نوآوری و خلاقیت. یعنی همین الان به‌صورت سنتی یک سری محصولات دارد تولید میشود، خب بخش دانشگاهی باید وارد این شود که یا همان محصولات را با یک خلاقیتی تولیدش را تغییر دهد وارد بازار کند یا اصلاً نوآوری کند. به عنوان یک نمونه، من دو سه محصول را می‌گویم که شاید در کشور تا حالا هیچ‌کس تولید نکرده است، هر کس تولید کند مطمئنم خیلی بازار خوبی دارد، اینی که شما آوردید الان می‌خواهم از همین الگو بگیرم. مثلاً فرض کنید که شما آب انار طبیعی خوردید؟
آنا: همان لحظه آب انار را می‌گیرند!
نوراللهزاده: نه، همان لحظه نه. با یک شیوه دیگری. آب سرد را می‌ریزند درون لیوان، یک چیزی هم به شما بدهند مثل تی‌بک، توی آن بزنید، میشود آب انار طبیعی. بدون هیچ‌گونه افزودنی. حالا اگر کسی انار خشک کرد، تی‌بک کرد، آب خنک برای شما آورد، شما تی‌بک را زدید توی این، شد آب انار طبیعی، خوردید، جذابیت دارد برای‌تان یا ندارد؟
آنا: خیلی زیاد!
نوراللهزاده: این یک خلاقیت است. حالا ویژگی بخش دانشگاه این است که وارد این کسب‌وکارها و این بخش از تولید محصول شود. حتماً خلاقیت ایجاد کند یا نه، نوآوری ایجاد کند در یک محصول. اگر غیر از این باشد، به‌صورت سنتی که همه چیز دارد اتفاق می‌افتد. این چیزی که گفتم خیلی چیز ساده‌ای است و می‌توانید به راحتی این را انجام دهید. یا مثلاً فرض کنید... مثلاً یک چیزی در رابطه با همین بحث نوآوری به شما بگویم. دکمه‌های روی کت شما چه ویژگی دارد؟ روی آستین، سرآستین، چندتا دکمه است؟ - چه ویژگی دارد؟
آنا: چهارتا! تعدادش بالاست!
نوراللهزاده: انگلیسی‌ها اولین کارخانه تولید دکمه را راه اندازی کردند! چه کار کردند؟ اولین بار که کارخانه تولید دکمه را زدند، دیدند که چه کار کنند تا برایش بازار ایجاد کنند؟ آمدند گفتند که خب ما می‌آییم دکمه می‌گذاریم روی کت، هر کدام از اینها چهار تا دکمه، دو سه تا هم اینجا می‌گذارند، کلی بازار برای دکمه ایجاد کردند.
حالا بخش دانشگاه باید این‌جوری فکر کند. یقه را فکر می‌کنید چرا الان این یقه این‌جوری شده، ما هم می‌پوشیم خیلی هم لذت می‌بریم؟ اولین بار چگونه یقه کت ایجاد شد اصلاً؟ اولین بار باز انگلیسی‌ها، چون پارچه، پارچه انگلیسی‌ها بوده و برای مصرف بیشتر این کار انجام شد.
بخش دانشگاه انتظار است که این‌جور چیزها را در طراحی بیاید خلاقیت ایجاد کند. یک چیزی طراحی کند که اتفاقاً مبتنی بر خیلی از وضعیت‌های بومی باشد، مردم هم استفاده کنند، خوششان بیاید مصرف کنند.
نیاز به مطالعه و تحقیق دارد.
- این انتظار است که دانشگاه بتواند در یک چنین حوزه‌ای ورود کند.
آنا: یعنی به‌لحاظ علمی بیاید بگوید آقایان کسب‌وکارها، شما در کسب‌وکارتان چه‌کار کنید که بازارتان سکه شود.
نوراللهزاده: یک چیز دیگر به شما بگویم که خیلی جالب است. دستگاه‌هایی که قبلاً وارد می‌شد، اکنون تولید میشود. الان خوشبختانه در ایران در این زمینه کار شروع شده دارد پیش هم می‌رود. هفته گذشته من سبزوار بودم. یک تیم از فارغ‌التحصیلان خیلی خوبی آمدند سبزوار، ما هم تقریباً یک میلیارد تومان کمک‌شان کردیم. دارند ماشین‌آلاتی تولید می‌کنند که تکنولوژی آن را به دست آورده‌اند.
ماشین سی‌ان‌سی تولید می‌کند. یعنی بخش الکترونیک با بخش مکانیک، دو تا برادر بودند. یکی مکانیک بود، یکی الکترونیک بود. اینها با هم ترکیب شده بودند، یک کارگاه زده بودند، یک میلیارد تومان ما کمک کرده بودیم، داشتند ابزار تولید می‌کردند. فوق‌العاده بود.
آنا: اینها احتمال زیاد قیمت‌شان هم پایین‌تر است.
نوراللهزاده: بله. اصلاً قیمت در دنیا ندارند. به خاطر اینکه ارزش افزوده‌اش بسیار بالا هست. دانشگاه به نظرم باید در این حوزه‌ها ورود کند، دانشجوها به این بخش بیشتر ورود کنند. در ساخت هم ورود کند. ساخت را ببرند به سمت تولید دانش. ماشین‌آلات تولید کند، ابزار تولید کند، خط‌تولید تولید کند، اینها ارزش افزوده بالا تولید می‌کند ولی این بخشش ارزش افزوده پایین تولید می‌کند ولی ما همه چی را با هم نیاز داریم. این نیست که بگوییم این را نمی‌خواهیم، آن را نمی‌خواهیم، نه، حتماً باید محصول تولید کنیم، مثلاً میوه را خشک کنیم، خب کار خوبی است، خشک کردن است دیگر.
آنا: نمونه‌های موفقی از کسب‌وکارهایی که تاکنون دیده‌اید را معرفی می‌کنید؟
نوراللهزاده: خیلی زیاد هستند، هر هفته تقریباً با تعداد زیادی از اینها در استان‌های مختلف که الان دارم می‌روم. یکی‌اش هم همان برند «هاشمی‌نسب» است دیگر، در این مصاحبه هم اسمش را بیاوریم، اشکال ندارد.
- بله، مثلاً برند هاشمی‌نسب یکی از کسب‌وکارهای خیلی خوبی بود که در سفری چهار پنج سال پیش در مازندران بودم، بعد دیدم که خیلی ایده خوبی دارد. یعنی واقعاً از جمله آن کارهای خوبی بود که گفت من در خانه دارم جعبه‌سازی می‌کنم، گفتم برای کجا؟ گفت برای طلافروش‌ها، بخش‌های مختلف، گفتم چه‌جوری کار می‌کنی؟ گفت با یک خط کش! تمام سرمایه‌اش یک خط کش بود با چسب!
مثلاً برند آقای هاشمی‌نسب یکی از کسب‌وکارهای خیلی خوبی بود که در سفری چهار پنج سال پیش در مازندران بودم، دیدم که خیلی ایده خوبی دارد. یعنی واقعاً از جمله آن کارهای خوبی بود که گفت من در خانه دارم جعبه‌سازی می‌کنم، گفتم برای کجا؟ گفت برای طلافروش‌ها، بخش‌های مختلف، گفتم چه‌جوری کار می‌کنی؟ گفت با یک خط کش! تمام سرمایه‌اش یک خط کش بود با چسب!
خلاصه دیدم که خیلی ایده خوبی است. تولید کارتن‌های تزئینی و بیشترین مشکل‌مان در حوزه بسته‌بندی و اینها بود، به‌هرحال حمایت کردیم، شکل گرفت و الان بسیار کارآفرین موفقی است.
نمونه بعدی را بگویم خیلی جالب است. در پاوه روستای زردویی، یک آقایی به‌نام عزیزی که اتفاقاً فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی است، رشته فوق‌لیسانس صنایع الان دکتری صنایع می‌خواند، زمان مرحوم آقای هاشمی یک دستور گرفت چون از بچه‌های تحت پوشش کمیته امداد هم بوده و قبول شده بود شهریه نداشت، ثبت‌نامش کرده بودند برای دکتری. چندین ثبت اختراع دارد، یکی از ثبت اختراعاتش این بود که همین نان سنتی که به‌طور معمول در کرمانشاه پخت میشود، این آمده بود یک موتوری درست کرده بود و این ساج‌ها را به‌جای اینکه خانم‌ها بنشینند زانوهای‌شان همه از بین برود، بیماری آرتروز و ... اصلاً تقریبا این نوع پخت نان در آن منطقه منسوخ شده بود به خاطر این مشکلات پزشکی که ایجاد کرده بود و خصوصاً تعداد زیادی از دختران آن روستا رفته بودند تحصیل کرده بودند، یکی از آنها مثلاً دکتری صنایع غذایی داشت و به‌لحاظ قومیتی اینها هیچ‌جور اجازه نمی‌دهند دختر از آنجا بیرون برود و جایی کار کند. این آمده بود نان ساج سنتی منطقه پاوه که در آن روستای زردویی بود، این دستگاه را اختراع کرده بود، اولاً که زن‌ها می‌نشستند، دیگر این‌دفعه این ساج می‌چرخید، زیر هر کدام از اینها یک اجاق بود که با کپسول گاز، یک شلنگ کپسول وصل می‌شد به این و به کل اینها شعله داشت، مثل اجاق فر پنج شعله، ولی پنج شعله‌اش سیار و دورانی بود. خانم‌ها می‌نشینند آنجا و نان‌ها را می‌پزند. کاری که کرده، نان با تنوع محصول درست کرده. یعنی یک‌سری نان‌ها با زیره است، یک‌سری نان‌ها با ... یعنی انواع نان‌ها، بعد اینها را بسته‌بندی می‌کنند، یک نفر که معلول است که ما یک خودرو هم به او دادیم، آن معلول کارش این است که توزیع اینها را انجام می‌دهد. صبح به صبح نان را از روستا بارگیری می‌کند، می‌برد به سوپرمارکت‌های استان توزیع می‌کند. حالا یک استان را این توزیع می‌کند، یک شبکه توزیع دارند که در دو سه استان دیگر هم آنها توزیع می‌کند. این یکی از کارهای خلاقانه‌ای بود که این آقای عزیزی انجام داده بود که این یک سرمنشأ شد که کل آن روستا الان واقعاً بیش از چندین کسب‌وکار دارد انجام می‌دهد.
حالا در آن روستا همه یاد گرفتند که چگونه میشود کسب‌وکار جدید شکل داد!
نوراللهزاده: تازه همه یاد گرفتند از چه چیزی میشود پول درآورد اتفاقاً. یک تولیدی کفش را حمایت کردیم. بهترین گیوه در آن منطقه دارد تولید و صادر میشود. الان یک شبکه اجتماعی دارد که تمام تنوع گیوه‌ها را در آن می‌گذارند و آنجا دارند تولید می‌کنند و می‌فروشند.
یک محصولی هم هست، بد نیست که شما تبلیغش کنید. آقای محمدی تولید می‌کند که نمونه‌اش را دوباره چند روز پیش آورده بود، خیلی تغییر و ارتقا داده محصول را. یعنی شما تخته نرد را حساب کنید، بازی‌اش چه‌جوری است در دنیا؛ اولاً نژادپرستی است، سفید و سیاه! بعد یا سفید باید سیاه را بزند یا سیاه باید سفید را بزند. شطرنج هم همین‌جوری است. باز سفید سیاه را می‌زند، سیاه سفید را می‌زند، باز سرباز و ... همه هم‌دیگر را می‌زنند؛ در این بازی همه از شاه مراقبت می‌کنند که برای شاه و وزیر اتفاقی نیفتد. یک بازی از قدیم در ایران بوده که مخصوص این منطقه است. این بازی را آوردند، ما حمایت کردیم، توسعه پیدا کرده، بسیار بازی خوبی است، اصلاً زدن در آن نیست، دقیقاً تخته‌ای است که برد و باخت ندارد.
برعکس تمام بازی‌های غربی است. اسمش هم کردینه است. ثبت شده الان. ثبت مالکیت معنوی شده. الان ما توزیع انبوهش، فروش و تولید انبوهش سامان پیدا کرده، در مقیاس‌های مختلف دارد با چوب تولید میشود. مثل تخته است. بیشتر مخصوص بچه‌هاست. بعد مهره‌اش یک‌جوری است که رویش فلش دارد. مثلاً فلش بالا می‌آید شما باید رو به راست بگردید. آن یکی می‌آید باید به چپ بگردید. مکعبش کامل است، بر اساس آن فلش‌هایی که رویش طراحی شده، بعد هر کدامش یک داستان دارد؛ تماما با مضامین ملی همخوانی دارد. یعنی می‌خواهم بگویم این از جمله کارهایی است که شما می‌گویید، اینها هر دو اتفاقاً از فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی هستند. اینها را تولید کردند. تازه بچه‌های آنها فهمیدند که چقدر محصول میشود اتفاقاً از همین چیزهای عادی که دارند در روستا که اینها هیچ نمی‌دانستند اینها ارزش تجاری‌سازی دارد. ما کمک کردیم محصول‌شان تجاری‌سازی شده فقط و الان به‌شدت تقاضا دارد.
آنا: آقای دکتر آیا از مزیت‌های منطقه‌ای برای تولید محصولات استفاده می‌کنید، مثلاً انگور تاکستان، دوغ آبعلی یا مثلاً گز اصفهان یا سوهان قم. کارهایی که به‌هرحال خلاقانه است. مثل همان نان‌پزی.
نوراللهزاده: اتفاقاً ما از همان ابتدا دو واحد این‌جوری ایجاد کردیم. یکی واحد توانمندسازی بود که آقای همتی زحمت آن را می‌کشیدند و کارش همین بود که در روستاها آن مزیت‌های رقابتی که شناخته میشود، تلاش کنیم اینها را به تجاری‌سازی تبدیل کنیم. یکی هم حوزه تحقیقات بازار ماست که آقای یوسفیان که ایشان بالاخره آن بخشی از محصولاتی که بازار دارد، تلاش می‌کنیم که تولیدش را سامان دهیم که در مقیاس کوچک امکان‌پذیر هست. این واحدها را داریم، داریم تلاش می‌کنیم ولی خب طبیعتاً این با مقیاس کشور خیلی، در همین حد محدود میشود کار کرد و بیش از این نمی‌شود انتظار داشت.
اما میشود در آن بحث توسعه ساخت ابزار و ماشین‌آلات و کارهایی از این دست که به‌هرحال یک کارهای علمی این‌جوری انجام شود، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ورود کنند.
آنا: و اینکه از کارهای پژوهش‌محور چقدر حمایت می‌کنید و حمایت‌‌های‌تان از کارهای پژوهشی چگونه است؟ یعنی مؤسسه‌ای بیاید کارهای پژوهشی یا کارهایی از این دست انجام دهد حمایت می‌کنید؟
نوراللهزاده: ما یک کمیته‌ای داریم که هر هفته تشکیل جلسه می‌دهد، پژوهش‌هایی که کاملاً خلاقانه باشد از آنها حمایت میشود ولی مشروط بر اینکه یک شاخص‌هایی داریم برایش که چگونه از آن حمایت کنیم. اینکه پژوهش، مثل پژوهش‌های مرسوم کتابخانه‌ای نباشد، کاملاً کاربردی باشد، منتج به نتیجه محصول باشد، یک مشکلی از صنعت رفع کند یا نه، یک خلاقیت و نوآوری حتماً داشته باشد. معمولاً اوایل هر سال یک فراخوانی داریم، اطلاع‌رسانی می‌کنیم، دانشگاه‌ها را هم حتی بعضاً یعنی اگر کسی پایان‌نامه‌ها در این حوزه‌ها بگیرد ما حاضریم حمایت کنیم. اما در این فراخوان‌ها به‌ندرت طرح‌هایی آمده است. در مورد آن بخش یک‌مقدار دانشجوها هم خیلی علاقه ندارند. فقط یک کار خیلی خوبی است که با دانشگاه تهران می‌کنیم، سه سال است اجرا کردیم فوق‌العاده کار موفقی بوده و شاید قابل الگوبرداری باشد به بقیه جاهای دیگر، با آنها سه سال است که داریم جشنواره برپا می‌کنیم. با دانشکده مدیریت پردیس بین‌المللی قم کاری را شروع کردیم یعنی از ابتدای سال که مهر ماه است فراخوان داده میشود، دانشجویان ایده‌ها و طرح‌ها را با مشاوره اساتید می‌دهند، آن ایده‌ها و طرح‌هایی که وارد مرحله تجاری‌سازی میشود و می‌خواهد تولید محصول کند، اسفند ماه هر سال جشنواره برگزار میشود، ما به 10 ایده برتر جایزه می‌دهیم، جایزه‌اش این است که وام می‌دهیم آن محصول تولید شود. این‌جوری آنها را انتخاب می‌کنیم این کار، کار موفقی بوده با دانشگاه تهران و هر سال آنها خیلی علاقه‌مند هستند که ما این را توسعه دهیم، حمایت‌های‌مان را بیشتر کنیم. سال گذشته که سال دوم یا سوم بود، حمایت‌هایی که کرده بودیم، آمدند پرزنت کردند محصولات و تولیدشان را. خب بسیار فوق‌العاده بود. مثلاً اگر ما از طرحی حمایت مالی کردیم، بعد از اینکه یک سال گذشته، به کجا رسیده است؟
آنها آمدند برای بقیه ارائه کردند. گفتند ما سال گذشته طرح برتر شدیم، این‌قدر هم حمایت مالی شدیم، این هم خروجی‌مان است. یکی از آنها که خیلی جالب بود برخی گفتند به اروپا محصول صادر می‌کنیم و آن هم ظرف یک سال!
آنا: چه محصولی؟
نوراللهزاده: محصول فرهنگی بود. اتفاقاً با زبان لاتین داشت محصولات فرهنگی تولید می‌کرد. انواع محصولات فرهنگی مثل کتاب، فیلم، می‌آورد تبدیل می‌کرد، عرضه می‌کرد.
آنا: از وقتی که برای این گفتگوی صمیمانه گذاشتید سپاسگزارم.
نوراللهزاده: خواهش می‌کنم.
انتهای پیام/4083/پ
انتهای پیام/