موج‌سواری کودک‌همسری در جو رسانه‌ای

به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، موافقان طرح افزایش حداقل سنی ازدواج بدون ارائه آمارهای صحیح سعی در تلقین این طرح دارند. بر اساس آمارها 2 درصد ازدواج‌های کل در نه‌ماهه سال 97 مربوط به ازدواج دختران زیر 13 سال است. پراکندگی این ازدواج‌ها در استان‌های مختلف نشان می‌دهد، عوامل توسعه‌نیافتگی، مذهبی و قومی عامل اصلی نیستند.

در ادامه این متن یادداشت زهره حسنی‌سعدی از اعضای انجمن اسلامی مستقل دانشگاه تهران پیرامون موضوع کودک همسری آورده شده است:

در سال 1395 طرح افزایش حداقل سنی ازدواج توسط فراکسیون زنان مجلس و با پشتیبانی معاونت زنان مطرح شد. این طرح با عنوان کردن کلیدواژه کودک همسری افکار عمومی را به‌شدت تحت تأثیر قرارداده است. هدف  طرح  تغییر ماده 1041 قانون مدنی است. طبق این ماده نکاح قبل از بلوغ، ممنوع و ازدواج برای دختران زیر 13 سال و پسران زیر 15 سال منوط به اذن ولی و هم‌چنین به‌شرط مصلحت و تشخیص دادگاه صالح خواهد بود.

 بر اساس آمارها از مجموع ازدواج‌های ثبت‌شده دختران در نه‌ماهه اول سال هزاروسیصدونود هفت، 667 مورد ازدواج دختران زیر 13 سال است. به‌عبارت‌دیگر ازدواج در این محدوده سن حدود دو دهم ازدواج‌ها را شامل می‌شود. در مورد این ازدواج‌ها به پراکندگی آن‌ها در استان‌های کشور باید توجه کرد. دو استان در سطح کشور( البرز، سمنان) در این گروه سنی ازدواجی رخ نداده است. بیشترین این ازدواج‌ها در 7 استان رخ‌داده که بین 45 تا 120 مورد بوده است.

این 7 استان عبارت‌اند از: خراسان رضوی با 120 مورد، سیستان 82 مورد، آذربایجان شرقی 73 مورد، همدان 67 مورد، کرمانشاه 49 مورد، خوزستان 48 مورد، زنجان 47 مورد. بر اساس آمارهای دیگر، ازدواج‌های زیر 13 سال دختران نسبت به‌کل ازدواج‌های دختران استان‌های زنجان با 1/1 درصد، همدان 1 درصد، سیستان 7 دهم درصد رتبه‌های نخست را در کشور دارند.

در ادامه این یادداشت آمده است: با توجه به این آمارها می‌توان دریافت که عامل توسعه‌نیافتگی یا محرومیت نمی‌تواند، عامل مشترکی در میان این استان‌ها باشد. درواقع نمی‌توان گفت در استان‌هایی که توسعه‌نیافته‌اند، ازدواج در این گروه سنی بیشتر است. هم‌چنین آمار ازدواج زیر 13 سال در ایلام یک مورد، چهارمحال و بختیاری سه مورد، کهگیلویه و بویراحمد چهار مورد و در استان لرستان دو مورد است.

بر اساس این آمار می‌‌توان دریافت که نظام قومی و قبیله‌ای و جمعیت روستایی و عشایری هم در این موضوع، قدرت تبیین‌گری ندارد. عامل مذهبی هم نمی‌تواند، به‌عنوان وجه مشترکی به‌حساب آید، زیرا استان‌های کرمانشاه و همدان که نسبت بیشتری ازدواج زیر 13 سال در دختران بیشتر است، ویژگی مذهبی خاصی را ندارند. درحالی‌که در این میان جای استانی مانند قم که ویژگی مذهبی دارد، خالی است. بنابراین بر اساس این آمارها نمی‌توان عوامل قومیتی و مذهبی را دلیل این ازدواج‌ها دانست.

آمارهای دیگری که باید موردتوجه قرار گیرد، فاصله سنی زوج و زوجه در این گروه سنی است. موافقان این طرح ادعا می‌کنند، ازدواج‌های زیر 13 سال دختران اغلب با مردان میان‌سال و با اختلاف سنی زیاد اتفاق می‌افتد. بر اساس آمارهای منتشرشده در سال 1395 بیشترین ازدواج‌ دختران زیر 15 سال با مردان 20 تا 24 ساله بوده است، یعنی با فاصله سنی حداکثر 10 سال که حدوداً 21 هزار ازدواج را شامل می‌شود. این در حالی است که ازدواج با مردان 60 تا 64 ساله تنها دو مورد بوده است!

 مرجع نظریات موافقان نیز مورد تأمل است.مرجع نظریات موافقان طرح عمدتاً اسناد و قوانین بین‌المللی است. سند 2030  یکی از اسناد مهم است که مورد ارجاع قرار می‌گیرد. ایران جزو حاضرین تصویب این سند و عضو کمیته سیاسی سطح اول توسعه پایدار محسوب می‌شود. آرمان پنجم این سند در مورد برابری جنسیتی و توانمندی زنان ‌است. در هدف خرد 5،3 نیز بر عدم انجام تمام‌های رفتارهای مضر مانند ازدواج در سنین کم تأکید کرده است.

مولاوردی معاون سابق رئیس‌جمهور در امور زنان به‌صراحت اظهار داشت که مسئولیت اجرای این آرمان معاونت زنان است. از دیگر اسنادی که به آن ارجاع می‎‌دهند، کنوانسیون حقوق کودک است. بند یک این کنوانسیون هر انسان زیر 18 سال را کودک اطلاق می‌کند. موافقان به استناد این بند، ازدواج‌های زیر 18 سال را کودک همسری می‌دانند. مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری خراسان رضوی، خانم سلجوقی، با اشاره به بند اول کنوانسیون حقوق کودک گفته است: «هیئت‌وزیران وقت در سال 91 سن کودکی را 18 سال اعلام کرده، فلذا نباید ازدواج زیر 14 سال اتفاق بیافتد.» این درحالی‌ است که باید به تفاوت فرهنگی کشور ایران و دیگر کشورها توجه کرد.

در این یادداشت با اشاره به این‌که در ایران بر اساس دین اسلام دختران در 9 سالگی و پسران در 15 سالگی به سن بلوغ می‌رسند آمده است: کودک به کسی اطلاق می‌شود که زیر سن بلوغ باشد و همچنین سن رضایت جنسی در دیگر کشورها با سن  ازدواج متفاوت است، در حالی‌ که در کشور ایران رابطه جنسی تنها در چارچوب ازدواج ممکن می‌باشد.

بنابراین، در رابطه با این طرح باید گفت که آمارهای داده‌شده توسط موافقان بی‌اساس است. موافقان با جو رسانه‌ای سعی دارند که القا کنند تمام ازدواج‌های دختران زیر 15 سال با اختلاف سنی زیاد اتفاق می‌افتد. هم‌چنین معتقدند که، عوامل توسعه‌نیافتگی و قومی در این ازدواج‌ها عامل اصلی‌اند. درحالی‌که بر اساس آمارهای ذکرشده، خلاف این ادعاها ثابت می‌شود.

انتهای پیام/4108/ 4122/