جامعه پزشکی نباید خود را به موج فروپاشی اخلاق بسپارد

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سعید نمکی در نشست شورای عالی اخلاق پزشکی، اظهار داشت: اخلاق در پزشکی، منفک از اخلاق در جامعه نیست، نمی‌توان گفت که جامعه پزشکی، گروهی عاری از مشکل و خطای اخلاقی باشد ولی سایر بخش‌های جامعه را درگیر اپیدمی فروپاشی اخلاق درنظر گرفت. به قول سعدی، "اقوام روزگار به اخلاق، زنده‌اند، قومی که گشت فاقد اخلاق، مردنی است.          

وی در زمینه بروز فروپاشی اخلاقی در حوزه‌های مختلف هشدار داد و گفت: بزرگ‌ترین و خورنده‌ترین موریانه چارچوب اخلاق، ریا، سالوس و دنیاطلبی است که متأسفانه این روزها در کشور کم دیده نمی‌شود.

سرپرست وزارت بهداشت گفت: بنابراین تا اخلاق پزشکی با اخلاق اجتماعی در نیامیزد، دچار بیراهه شده‌ایم، لذا نباید این تصور وجود داشته باشد که در میان یک اقیانوس آلوده، جزیره پاکیزه‌ای می‌توان ساخت.

وی تصریح کرد: طبیبان ما در تشخیص بیماری‌ها و طبابت مهارت دارند، اما برخی ممکن است بیمار را به عنوان درآمد و کالا در نظر بگیرند و شاید دلیل این امر در کشور این است که در وادی‌های مختلف از شروع فروپاشی اخلاق رنج می‌بریم. اما چنانچه فساد اخلاقی در قشر طبیب و روحانی (که دو قشر مرجع جامعه هستند) بروز اجتماعی پیدا کرد، کشور دچار گرفتاری‌های بزرگ‌تری خواهد شد.  

نمکی بیان کرد: چنانچه با تشکیل کمیته اخلاق نیز موفقیت‌هایی حاصل نشود، نباید نگران شد، چرا که مشکل از ساختار کمیته نیست، بلکه شاید به این دلیل است که لزوما در یک مجموعه و اتمسفر اخلاقی زندگی نمی‌کنیم. 

سرپرست وزارت بهداشت با بیان اینکه جامعه پزشکی نباید خود را به موج فروپاشی اخلاق  بسپارد، عنوان کرد: جامعه پزشکی باید بتواند، هر لکه آلوده‌ای را به سمت پاکی سوق دهد، به طوری که هر مطبی در شهر، فانوس‌هایی در شب‌های تاریک و ملجا انسان‌ها تلقی شود. جامعه پزشکی نباید به موج فروپاشی اخلاق تن داده و این مسیر را ادامه دهد، چراکه در این حرفه پاکیزگانی داریم که هنوز هم سمبل انسانیت، اخلاص و بزرگ‌منشی هستند و نباید این سمبل‌ها را فدای افرادی کنیم که می‌خواهند حرمت این حرف را درهم بشکنند. 

 نمکی، روپوش سپید پزشکی را به لباس احرام تشبیه کرد و گفت: هر پزشکی از ابتدا با پوشیدن این لباس، قصد طواف عشق به دور مردم و نیازمندان به امر درمان را می‌کند، اما اینکه چگونه این امر کم رنگ شده، نیازمند تحلیل و واکاوی است.  

سرپرست وزارت بهداشت با بیان اینکه برای نهادینه سازی بحث اخلاق در پزشکی نباید به دنبال منابع خارجی بود، خاطرنشان کرد: با مسائل اخلاقی در سطح بین المللی آشنایی دارم، اما کشور ما مدل ملی می‌طلبد. این اقلیم، اقلیمی نیست که همانند کشورهایی که فرهنگ عظیم و دیرینه ایران را ندارند، یکسان پنداشته شود. 

سرپرست وزارت بهداشت، تأکید کرد: در طراحی مدل ملی اخلاق پزشکی، باید به سراغ احیای شخصیت‌های برجسته تاریخ طب ممکلت برویم. بسیاری از دانشجویان پزشکی، این شخصیت‌های بزرگ را نمی‌شناسند، به همین دلیل است که دچار بی‌خویشتنی شده‌ایم. نمی‌توانیم دانشجوی فارغ التحصیل را وقتی آراسته به اصول اخلاقی نیست، با متدهای پلیسی و قضایی به راه بیاوریم. می‌شود از این روش‌ها کمک گرفت، اما اصلاح‌گر جامعه نیست، اخلاق با سرنگ به انسان‌ها تزریق نمی‌شود، اخلاق با شلاق تحمیل نمی‌شود، بلکه اخلاق جزو لاینفک وجود انسان‌ها است. اگر فردی با اصول اخلاقی وارد این حرفه شد، اخلاق مدار رفتار خواهد کرد و چنانچه فردی جدا از اصول اخلاقی باشد، با زندان و پلیس نیز نهادینه سازی نمی‌شود. 

 نمکی با بیان اینکه در مراکز تصمیم‌گیری تعارض منافع وجود دارد، تصریح کرد: "رطب خورده منع رطب کی کند؟" این ضرب‌المثل گویای آن است که چنانچه در مراکز تصمیم‌گیری اخلاق حرفه‌ای نهادینه نشود، نمی‌توان از جامعه این توقع را داشت. چگونه وقتی خودمان اخلاق را رعایت نمی‌کنیم، نباید به بقیه تاکید کنیم، بنابراین تا تصمیم‌گیران، درست رفتار نکنند، نمی‌توان از مردم و جامعه توقع رعایت بهینه اصول اخلاقی را داشت.   

سرپرست وزارت بهداشت با بیان اینکه در نهادینه سازی اصول اخلاق حرفه‌ای، تفکر جزیره‌ای، جواب نمی‌دهد، عنوان کرد: اصول اخلاقی باید در قالب یک مدل ملی و به صورت ادغام یافته طراحی و تدوین شده و در آن اصول اخلاق در حوزه آموزش، درمان، پژوهش و نظام پزشکی با نظم خاصی مطرح شوند.  

وی با بیان اینکه باید فراتر از حرفه، در رابطه با اعتلای اخلاق در  جامعه مطالبه‌گری کنیم، افزود: برای مثال، وقتی مجموعه درهم تنیده صنعت‌دارو که در اختیار چند نفر محدود است، حمایت می‌شوند؛ سخت است که به چند داروساز تازه کار که در تاسیس داروخانه‌ای مشارکت کرده‌اند، اخلاق مداری آموزش بدهید. اینها مسائل مغفول مانده‌ای است که همه ما را زیر آوار نابود خواهد کرد. 

سرپرست وزارت بهداشت گفت: اسطوره‌های اخلاقی بزرگ در کشور در حال ازبین رفتن هستند. دانشجویان و فارغ التحصیلان ما اسطوره‌های اخلاقی را گم کرده‌اند و آموزش اخلاق حرفه‌ای دچار تزلزل شده است. بنابراین یکی از گرفتاری‌های ما در این زمینه، این است که الگوها و اسطوره‌های اخلاق حرفه‌ای مان فروریخته‌اند. 

نمکی بیان کرد: در آموزش‌های پزشکی، باید دانشجوی جامعه محور تربیت شود. این دانشجویان از جامعه بریده‌اند و از وضعیت مردم خبر ندارند. باید در آموزش‌ها، ساختار صحیح طراحی شود، باید در آموزش‌های طب به دانشجویان یاد بدهیم که مردم ذی قیمت‌تر از برخی منافع مادی آنها هستند. مؤلفه‌های اجتماعی موثر بر سلامت را در آموزش‌ها دخیل نمی‌کنیم، بنابراین دانشجو در آموزش‌های علوم پزشکی، فقط یاد می‌گیرد که بیماری چیست و درمان و داروهای آن چیست. 

سرپرست وزارت بهداشت تأکید کرد: دانشجویان علوم پزشکی کشور تک بعدی تربیت می‌شوند، این دانشجویان دچار بی خویشتنی شده و به فرهنگ و اقلیم ایرانی وابستگی ندارند و به همین دلیل پا در رکاب هستند. دانشجویان ما با فرهنگ ایرانی پیوند نخورده‌اند و این موضوع نیز یکی از مشکلات بزرگ در آموزش پزشکی کشور تلقی می‌شود.  

نمکی در پایان با بیان اینکه انسان بی‌خویشتن به هر سمتی گرایش پیدا خواهد کرد، ادامه داد: فارغ التحصیلان علوم پزشکی ما با فرهنگ غنی کشور و سعدی، حافظ، مولانا و فردوسی بیگانه هستند و می‌توان گفت، زمانی که انسان تعلق خاطر نکند، به سمت بی‌خویشتنی رفته و انسان بی‌خویشتن نیز به سمت دنیاطلبی خواهد رفت. باید در آموزش‌ها و روش‌های مدیریتی تجدید‌نظر شود. باید سعی کنیم، انسان‌های پاک دست تری را برای اداره امور مملکت برگزینیم تا فروپاشی اخلاق صورت نگیرد، در نهایت اینکه به یکدیگر کمک کنیم تا یک ساختار ادغام یافته در نظام پزشکی کشور برای توسعه اخلاق پزشکی برگزینیم. موضوع اخلاق فقط یک موضوع حرفه‌ای و صنفی نیست، بلکه یک موضوع ملی است و چنانچه در تمام ارکان کشور اخلاق نهادینه نشود، فروپاشی اخلاق با شدت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد. همچنین، در حرفه پزشکی باید به یکدیگر کمک کنیم که همکاران پزشک ما مورد هجمه‌های بیرون حرفه قرار نگیرند و چنانچه لکه‌ای از بی‌اخلاقی در این حرفه مشاهده شد نیز، باید پیشقدم شده و خودمان این لکه را از دامن پاک کنیم.

انتهای پیام/4108/ 4122/