تعامل حوزه و دانشگاه باید به تعالی جامعه بیانجامد

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه و کرسی‌های آزاداندیشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه در نشست تخصصی وحدت حوزه و دانشگاه که به همت مؤسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، گفت: منظور از وحدت حوزه و دانشگاه ادغام این دو نهاد نیست، بلکه هدف و چشم‌انداز این وحدت تعامل سازنده علمی و کاربردی در تعالی جامعه است.

وی افزود: باید توجه داشت که نهاد تعلیم و تربیت در اسلام یکی است و دانشگاه و حوزه دو ساختار نهاد تعلیم و تربیت اسلامی هستند.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: در گذشته ساختار آموزشی ایران یکسان بود و در حوزه‌های علمیه علوم جدید نیز تدریس می‌شد اما اکنون دو ساختار متفاوت در حوزه آموزش داریم که یکی از آن‌ها حوزه‌های علمیه و دیگری دانشگاه‌ها هستند؛ وقتی صحبت از وحدت حوزه و دانشگاه می‌شود بنا نیست که به گذشته برگردیم و یا این دو نهاد را با یکدیگر ادغام کنیم.

خسروپناه خاطرنشان کرد: دانشگاه در ایران از سال 1313 شکل نگرفته است؛ شاید به شکل مدرن، دانشگاه تهران در این سال تأسیس شده باشد اما نهاد حوزه در گذشته‌ای نزدیک، دانشگاه جندی‌شاپور پیش از اسلام و در گذشته دور وجود داشت؛ بعد از آن نیز آموزش و پژوهش در ایران به اشکال مختلف وجود داشت؛ بنابراین باید ایران را مهد علم و حکمت دانست و نباید ایران را به‌گونه‌ای نشان دهیم که آموزش در آن پدیده جدیدی است.

این استاد دانشگاه افزود: کشورهای خارجی سعی می‌کنند وضعیت دانشگاه‌ها و آموزش‌عالی خود را خوب جلوه دهند مثل دانشگاه آکسفورد که تأسیس خود را به قرون وسطی نسبت می‌دهد درحالی‌که شکل جدید و نوین آن در 100 سال‌ اخیر شکل گرفته است. 

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی مطرح کرد: در کشور با چالش‌های جدی مواجه هستیم که جز با وحدت حوزه و دانشگاه حل نمی‌شوند، باید به‌خاطر داشته باشیم که هیچ‌وقت توطئه خارجی، کشور را دچار مشکل اساسی نمی‌کند و ازلحاظ منابع مادی و انسانی نیز کمبودی نداریم بلکه مشکل اصلی در کشور ضعف مدیریت است.

وی در تشریح سخنان خود گفت: مسئولان کشور و مدیران که در هر سه قوه آن‌ها را مورد خطاب قرار می‌دهیم به این بلوغ نرسیده‌اند که مدیریت کشور را با دانش انجام دهند؛ اداره کشور با حرکات پوپولیستی میسر نمی‌شود و این فارغ از جریان‌های سیاسی است و تأکید می‌کنم که در هر دو جناح سیاسی کشور بلوغ لازم برای مدیریت کشور با دانش وجود ندارد.

خسروپناه با بیان اینکه حوزه و دانشگاه هر دو بر هم تأثیر گذاشته‌اند، تأکید کرد: یک نمونه تأثیر دانشگاه بر حوزه اضافه شدن موضوع‌های جدید به دروس حوزوی است؛ حوزه‌های علمیه در گذشته تنها در دو رشته فقه و اصول فعالیت می‌کردند اما الان در تمام زمینه‌ها به‌صورت عمیق‌تر آموزش داده می‌شود، به‌عنوان مثال فلسفه بخشی از دروس جدیدی است که به حوزه علمیه اضافه شده و اکنون در بیش از 200 رشته کلاس‌های فلسفه برگزار می‌شود.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرد: این تغییرات حوزه‌های علمیه به برکت انقلاب اسلامی شکل گرفت و با ورود اساتید متعهد دانشگاه به حوزه، علوم حوزوی ارتقا پیدا کردند؛ علوم انسانی اسلامی از دستاوردهای دیگر انقلاب اسلامی است؛ در موضوع علوم انسانی اسلامی تنها چهار مؤسسه در قم بیش از 700 عنوان مقاله و کتاب چاپ کرده‌اند و اگر اساتید ارزشی و متعهد از دانشگاه به کمک حوزه نمی‌آمدند، این تحول شکل نمی‌گرفت.

این استاد حوزه افزود: از سوی دیگر اساتید حوزوی نیز با ورود به دانشگاه‌ها معارف دینی و اسلامی را در دانشگاه گسترش دادند، اینکه بگوییم وحدتی بین حوزه و دانشگاه وجود ندارد یا حوزه و دانشگاه با کمک یکدیگر فعالیت‌هایی انجام نداده‌اند، حرف صحیحی نیست بلکه اتفاقات شگرفی رخ داده است اما یکی از مشکلات وحدت حوزه و دانشگاه استفاده نکردن مدیران و سیاسیون از دانش حوزه و دانشگاه در حل مسائل است.

وی ادامه داد: اگر از سوی دیگری به موضوع وحدت حوزه و دانشگاه نگاه کنیم با سنجش وضعیت فعلی و مقایسه آن با وضعیت مطلوب به این نتیجه خواهیم رسید که باید این تعامل گسترش یابد و ساختارمندتر شود؛ این ساختارمندی به این خاطر مهم است که تفاوت‌هایی بین حوزه و دانشگاه وجود دارد و این تفاوت‌ها می‌تواند باعث جدایی بیشتر این دو نهاد شود و یا اینکه با استفاده صحیح از این تفاوت‌ها می‌توان تعامل بیشتری ایجاد کرد.

خسروپناه تصریح کرد: یکی از تفاوت‌های سیستم‌های آموزشی حوزه‌علمیه و دانشگاه مبنای یادگیری و پژوهش علم است که در حوزه برمبنای روش وحیانی با استفاده از منابع اجماع، کتاب و عقل، علوم آموزش داده می‌شود اما در دانشگاه فقط روش تجربه قابل قبول است؛ باید توجه داشته باشیم که با هر زاویه‌ای نگاه کنیم، بخشی از واقعیت را خواهیم یافت اما برای دریافت آگاهی بیشتر از واقعیت بهتر است از چندین روش استفاده کنیم و ترکیب نگاه‌های حوزه علمیه و دانشگاه به علوم، می‌تواند بسیار مفید باشد.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در تکمیل سخنان خود اشاره کرد: یکی دیگر از تفاوت‌های مبنایی حوزه و دانشگاه موضوعات مورد پژوهش و بحث است که در حوزه علمیه به علم نقل، علوم وحیانی پرداخته می‌شود اما در دانشگاه به طبیعت و انسان می‌پردازند؛ اگر علوم را از نگاه وحیانی از جانب خداوند فرض کنیم، نقل حرف خداوند و طبیعت و انسان فعل خداوند خواهد بود؛ بنابراین تعامل حوزه و دانشگاه سبب خواهد شد در این دو بخش به علم و آگاهی بیشتر برسیم.

دبیر هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ابراز کرد: وحدت حوزه و دانشگاه نه‌تنها ممکن بلکه یک ضرورت است و این ضرورت نه یک ضرورت استراتژیک بلکه ضرورت معرفت‌شناسانه دارد که به شناخت‌مان از هستی کمک می‌کند.

انتهای پیام/4060/4115/