گره ساختار اقتصاد ایران، اهرم دشمن شد/ ۸۰ درصد وابستگی به واردات، علت بحران ارزی !
به گزارش خبرگزاری آنا؛ افزایش شدید قیمت ارز در هفتههای اخیر تأثیر قابلتوجهی بر اقتصاد کشور گذاشته است. این روند باعث رشد قیمت کالاهای وارداتی، افزایش هزینههای تولید و کاهش قدرت خرید مردم شده است. نوسانات بازار ارز همچنین موجب بیثباتی در بازارهای مالی و نگرانی فعالان اقتصادی شده و برنامهریزی بلندمدت را دشوارتر کرده است.
افزایش بیسابقه نرخ ارز در هفتههای اخیر به یکی از مهمترین دغدغههای اقتصادی کشور تبدیل شده و آثار گستردهای بر تمامی بخشهای جامعه برجای گذاشته است. این جهش ناگهانی، نهتنها قیمت کالاهای وارداتی را به شکل قابلتوجهی بالا برده، بلکه زنجیره تولید داخلی را نیز تحت فشار قرار داده است؛ چرا که بسیاری از تولیدکنندگان برای تأمین مواد اولیه وابسته به واردات هستند و بالا رفتن هزینهها به طور مستقیم بر قیمت نهایی کالاها اثر گذاشته است. در نتیجه، قدرت خرید خانوارها کاهش یافته و حجم تقاضا برای کالاهای مصرفی افت چشمگیری پیدا کرده است.
باید سیاستهای کنترلی و ثباتبخش بهسرعت اجرا شوند
از سوی دیگر، نوسانات پیدرپی بازار ارز موجب بیاعتمادی و نگرانی میان فعالان اقتصادی شده و تصمیمگیریهای سرمایهگذاری و برنامهریزیهای بلندمدت را با اختلال مواجه کرده است. کارشناسان اقتصادی معتقدند تداوم این وضعیت میتواند به افزایش تورم و فشار بیشتر بر اقشار متوسط و ضعیف جامعه منجر شود، مگر آنکه سیاستهای کنترلی و ثباتبخش بهسرعت اجرا شوند. در چنین فضایی، چشمها به تصمیمات دولت و بانک مرکزی دوخته شده تا با اتخاذ تدابیر مؤثر، از شدت تلاطمهای ارزی کاسته و زمینه بازگشت اعتماد به بازار پول و سرمایه را فراهم کنند.اما مقصر این اتفاق کیست؟
افزایش شدید نرخ ارز در هفتههای اخیر که به رشد قیمت کالاها، افزایش هزینه تولید و کاهش قدرت خرید مردم انجامید، به گفته یک استاد اقتصاد، نتیجه مستقیم وابستگی ساختاری اقتصاد ایران به واردات و صادرات نفتی، کاهش ذخایر ارزی و تشدید فشارهای خارجی است؛ بحرانی که از مدتها قبل قابل پیشبینی بوده است. مرتضی افقه، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی، در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی آنا با اشاره به تشدید بحران ارزی در کشور، ریشه اصلی این وضعیت را در ساختار وابسته اقتصاد ایران به تجارت خارجی دانست و تأکید کرد:چنین بحرانی از مدتها قبل قابل پیشبینی بود و بارها در این زمینه هشدارها داده شده اما دولت ها یا باور نداشتند و یا نمی خواستند که به باور برسند.
وابستگی شدید تولید و مصرف به واردات
افقه با بیان اینکه اقتصاد ایران بهشدت به تجارت خارجی وابسته است، اظهار کرد: حدود ۸۰ درصد نیازهای سرمایهای و واسطهای بخش تولید از طریق واردات تأمین میشود و بخش مصرف نیز وابستگی بالایی به کالاهای وارداتی دارد. از سوی دیگر، برای تأمین این واردات، کشور ناچار به صادرات است که بخش عمده آن را نفت تشکیل میدهد.
وی افزود: هرگونه اختلال در سیاست پویای خارجی برای شکست تلاشهای دشمن به منظور ضربه به اقتصاد ایران، بهطور مستقیم بر صادرات، تولید داخلی و قیمت کالاهای وارداتی اثر میگذارد و از زمان تشدید تنشهای منطقهای، این اختلال بهصورت جدی در اقتصاد کشور نمایان شد. در سالهای ابتدایی، این انتظار وجود داشت که با پایان دولت ترامپ، بخشی از مشکلات برطرف شود، اما به هر جهت شاهد هستیم که دشمن به شدت برای ضربه به کشور تلاش میکند و نباید از هیچ اقدامی برای پس زدن تلاشهای دشمن دریغ کرد و لازم است که اتحاد سیاسی و واقع نگری در جهت منافع عمومی نیز حاکم شود.
کاهش ذخایر ارزی و محدودیت فروش نفت
افقه ادامه داد: با بازگشت مجدد ترامپ، فشارهای خارجی تشدید شد و همزمان، ذخایر ارزی کشور نیز بهتدریج کاهش یافت. همچنین محدودیتهای جدید، فروش نفت با قیمت پایین را نیز دشوارتر کرده است؛ موضوعی که کاهش درآمدهای ارزی را به دنبال داشته به طوری که ساختار اقتصاد ایران بر پایه فروش نفت به اهرم دشمن برای فشار به کشورمان تبدیل شده است.
دلیل جهش ناگهانی نرخ ارز چیست؟
وی درباره دفعتی بودن نوسانات اخیر بازار ارز گفت: در شرایط خاص کشور و فضای پرتنش منطقهای، بخشی از منابع ارزی ممکن است صرف هزینههای پیشبینینشده شود که این موضوع میتواند در تشدید ناگهانی بحران مؤثر باشد.
این کارشناس اقتصادی درباره نقش سوداگران در بازار ارز تأکید کرد: تا زمانی که کمبود و بحران وجود نداشته باشد، سوداگران نمیتوانند نقش تعیینکنندهای ایفا کنند. امروز به دلیل ضعف ساختاری اقتصاد و کمبود ارز، گروهی از ابرثروتمندان قادر شدهاند بر بازار اثر بگذارند؛ اما منشأ این اثرگذاری، قدرت آنها نیست، بلکه ضعف اقتصاد و سیاستگذاری است.
انتهای پیام/