«کوه راستین»؛ مستندی کوتاه از جنگ ۱۲روزه با نگاه کودکانه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، نوزدهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت از امروز (چهارشنبه نوزدهم آذر ۱۴۰۴) آغاز می‌شود. در جشنواره امسال بخش ویژه‌ای تحت عنوان «ایران» طراحی شده است که بخش عمده آثار آن در ارتباط با مستند‌های مرتبط با جنگ ۱۲روزه است.

مستند کوتاه «کوه راستین» یکی از این آثار است که به کارگردانی حدیث جان‌بزرگی در این بخش روی پرده خواهدرفت. در همین ارتباط، کارگردان این اثر در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا عنوان کرد: من کار خودم را با ساختن فیلم کوتاه داستانی شروع کردم و از سال ۱۳۹۸ وارد فضای مستند شدم. البته از نظر موضوعی، «کوه راستین» اولین کاری است که جنگ در آن محوریت دارد. شخصاً به فیلم‌های جنگی چه در قالب سینمای داستانی و چه مستند علاقه دارم و آثاری که درباره جنگ و پیامد‌های آن بود را در سینمای ایران و جهان دنبال می‌کنم، اما تاکنون خودم در این فضا کاری را تولید نکرده بودم.

نگاه کودکان روستایی به جنگ

جان‌بزرگی اظهار کرد: این مستند کوتاه درباره کودکانی است که در یک روستا در استان لرستان و در مجاورت یک منطقه نظامی و قرارگاه موشکی زندگی می‌کنند. منطقه‌ای که در ایام جنگ ۱۲روزه مورد حمله صهیونیست‌ها قرار گرفت. این بچه‌ها خیلی درگیر این اتفاق بودند. آنها برخلاف متولدان دهه پنجاه و شصت که جنگ هشت‌ساله و حملات موشکی به شهر‌ها را در سطوح مختلف لمس کرده بودند، تجربه‌ای در این زمینه نداشتند. نگاه آنها به این موضوع و دل مشغولی‌هایی که داشتند برایم جالب بود. زمانی که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی فراخوانی برای حمایت از این گونه سوژه‌ها منتشر کرد، مصمم شدم که دراین باره کاری را تولید کنم.

وی افزود: تولید این مستند حدود یک ماه بعد وقوع جنگ آغاز شد، اما این بچه‌های پنج تا هفت‌ساله هنوز ذهنشان درگیر این واقعه بود. سعی کردم تا به فضای ذهنی و حسی آنها نزدیک شوم و از زاویه دید آنها به این حمله و دفاع متقابل نگاه کنم. «کوه راستین» در گونه سینمای جنگ قرار می‌گیرد، اما موضوع آن درباره کودکان است.

جرقه اولیه برای تولید یک مستند و ممشکلات پیش‌رو

این فیلمساز عنوان کرد: من پیش از وقوع جنگ ۱۲ روزه برای ساختن یک اثر دیگر با تعدادی از مردم بومی و عشایر منطقه در ارتباط بودم. بعد از شروع جنگ یکی از خانم‌های ساکن همان منطقه در گفتگویی که با هم داشتیم از صحبت‌ها و حس و حال فرزندان خردسال و اقوامش نسبت به جنگ و حملات موشکی گفت و همین موضوع جرقه اولیه را در ذهن من زد؛ متوجه شدم که همانقدر که بچه‌ها در تهران درگیر پیامد‌های جنگ هستند و فضای جدیدی را تجربه کردند، این کودکان روستایی دامنه زاگرس هم با این موضوع و اضطراب ناشی از جنگ درگیر شده‌اند.

جان بزرگی افزود: از سوی دیگر علاقه من به دنیای ذهنی کودکان باعث شد سوژه برایم جدی‌تر شود و این کار را به مرکز گسترش پیشنهاد بدهم که پس از بررسی مورد قبول قرار گرفت. در مجموع پیش‌تولید، فیلمبرداری و کار‌های پس تولید این مستند حدود سه ماه طول کشید. از این مدت، حدود یک هفته به حضور در منطقه و تصویربرداری اختصاص داشت.

این مستندساز با شاره به مشکلات تولید این اثر گفت: با وجود این که ما همه مجوز‌های لازم از طرف وزارت ارشاد و مرکز گسترش را داشتیم و هماهنگی‌های مقدماتی انجام شده بود، اما همچنان برای تصویربرداری از این منطقه مشکلات زیادی داشتیم و همین موضوع انرژی بیشتری از ما گرفت با این حال سعی کردم از همان فرصت چندروزه به خوبی استفاده کنیم و تصاویر لازم از سوژه‌ها و منطقه‌ای که در آن هستند را ضبط  کنیم.

مستندی که می‌توانست بلندتر باشد

جان‌بزرگی افزود: فکرمی‌کنم «کوه راستین» این ظرفیت را داشت که در قالب یک مستند نیمه‌بلند هم ساخته شود، اما به خاطر توافق اولیه با مرکز گسترش در همان قالب کوتاه کار شد. اما هم سوژه ظرفیت را داشت که در قالب یک اثر بلند آماده شود و هم من این توانایی را در خودم می‌دیدم که کار را در این بازه زمانی ارائه بدهم.

وی گفت: امیدوارم «کوه راستین» و سوژه آن در جشنواره سینما حقیقت دیده شود؛ معمولاً در مستند‌های جنگی و خبری، کودکان صرفاً به عنوان قربانیان بی‌گناه جنگ معرفی می‌شوند. کودکانی که به شهادت رسیده‌اند، زخمی شده‌اند و یا با ترومای پس از جنگ درگیر هستند. در «کوه راستین» کودکان خودشان روایتگر جنگ هستند و از زاویه دید آنهاست که وجوه دیگری از جنگ ۱۲ روزه را می‌بینیم. این زاویه دید با نگاه کودکان ساکن شهر‌های بزرگ متفاوت است و می‌تواند برای مخاطب جذابیت داشته باشد.

لازم به یادآوری است، نوزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم از نوزدهم تا بیست و پنجم آذر ۱۴۰۴ در پردیس سینمای ملت برگزار می‌شود. مستند «کوهستان راستین» از آثار بخش «ایران» نوزدهمین جشنواره سینما حقیقت  است  که در روز‌های پنجشنبه بیستم آذر ساعت ۱۹ و دوشنبه بیست و چهارم آذرماه ساعت ۱۵ در جشنواره سینما حقیقت روی پرده خواهد رفت.