سرمایهگذاری در تولید؛ مأموریت جدید فرهنگستان علوم
به گزارش خبرگزاری آنا، در شرایطی که اقتصاد ایران با چالشهایی چون کاهش سرمایهگذاری، تعطیلی واحدهای تولیدی، بیکاری گسترده و رشد نابرابری روبروست، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران با هدف یافتن راهکارهای علمی و کاربردی برای بهبود وضعیت تولید در کشور، کارگروهی با عنوان سرمایهگذاری در تولید تشکیل داده است. این کارگروه، که ریاست آن را حسین راغفر، اقتصاددان و عضو پیوسته فرهنگستان، بر عهده دارد، مأموریت دارد ضمن تحلیل موانع و ظرفیتهای سرمایهگذاری در بخش تولید، پیشنهادی جامع برای ارتقای این حوزه راهبردی به نهادهای سیاستگذار ارائه کند.
راغفر در گفتوگویی درباره ضرورت تشکیل این کارگروه گفت: تشکیل این گروه، به پیشنهاد رئیس فرهنگستان، دکتر مخبردزفولی، انجام شد. این مأموریت دربرگیرنده دو هدف مشخص است: نخست، تهیه گزارشی علمی و مستند درباره وضعیت سرمایهگذاری در تولید و دوم، تدوین منشور اقتصادی جمهوری اسلامی ایران؛ سندی که بتواند جهتگیریهای بنیادین نظام را در عرصه اقتصاد تبیین و تثبیت کند.
چرا تولید مسئله اصلی است؟
به گفته این اقتصاددان، در حالی که در بیش از دوازده سال اخیر، شعار سال در کشور با محوریت تولید تعیین شده، اما دادههای رسمی از کاهش شدید سطح تولید در کشور حکایت دارند. او با اشاره به فاصله چشمگیر میان شعارها و عملکرد سیاستگذاران تصریح کرد:
ما با یک بحران در سیاستگذاری اقتصادی روبهرو هستیم. اگرچه در گفتار رسمی، تولید اولویت اعلام میشود، اما در عمل شاهد هستیم که سیاستهای ارزی، مالیاتی، بانکی و حتی گمرکی عملاً ضد تولید هستند. این تناقض، ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی فعلی کشور است.
راغفر افزود: ما باید صادقانه بررسی کنیم که چه کسانی از ادامه این وضعیت سود میبرند. چرا تولید داخلی باید تحت فشار باشد اما واردات گسترده با ارز ترجیحی یا رانتی ادامه پیدا کند؟ این پرسشها را نمیتوان با پاسخهای ساده رفع کرد. کارگروه ما تلاش میکند این مسائل را ریشهای، مستند و علمی بررسی کند.
کار گروهی میانرشتهای با حضور نخبگان
رئیس کارگروه سرمایهگذاری در تولید با اشاره به ساختار این گروه گفت: در حال حاضر، جلسات هفتگی کارگروه با حضور متخصصانی از حوزههای مختلف از جمله اقتصاد، مدیریت، روانشناسی، جامعهشناسی، حقوق و علوم تربیتی برگزار میشود. تلاش داریم تصویری چندبُعدی از مسئله سرمایهگذاری و تولید ترسیم کنیم، زیرا این مسئله فقط اقتصادی نیست؛ فرهنگی، حقوقی، نهادی و حتی روانشناختی هم هست.
وی ادامه داد: از نخبگان علمی سراسر کشور، بهویژه از دانشگاهها و مراکز پژوهشی در شهرستانها نیز دعوت به همکاری کردهایم. معتقدیم حل مسائل کشور نیازمند مشارکت همگانی و بهرسمیتشناختن تنوع دیدگاههاست. نسخه اولیه این گزارش تا پایان خرداد آماده خواهد شد.
نقش فرهنگستان؛ واسطهای بین علم و سیاست
راغفر با اشاره به موقعیت منحصربهفرد فرهنگستان علوم گفت: فرهنگستان یک نهاد علمی مستقل است که میتواند بدون وابستگی به جریانهای سیاسی یا منافع خاص، صدای منافع ملی و مردم باشد. این نهاد میتواند خلأهای تصمیمگیری در کشور را با اتکا به خرد جمعی و تحلیل علمی پر کند. ما پیش از این، در موضوعاتی مانند مصرف حاملهای انرژی، گزارشهای سیاستی تهیه کردهایم و قصد داریم این روند را گسترش دهیم.
وی افزود: البته لازمه تأثیرگذاری فرهنگستان، فراهم شدن فضای پذیرش علمی در بدنه حکومت است. متأسفانه در بسیاری از موارد، سیاستگذاریها نه بر اساس دانش و تجربه، بلکه تحت تأثیر منافع گروههای خاص انجام میشود. این مسئله یکی از موانع اصلی ارتباط مؤثر میان علم و حاکمیت در ایران است.
ضرورت تدوین منشور اقتصادی جمهوری اسلامی
یکی دیگر از مأموریتهای مهم محولشده به این کارگروه، تدوین منشور اقتصادی جمهوری اسلامی است. راغفر در اینباره گفت: برخلاف بسیاری از نظامهای سیاسی جهان، جمهوری اسلامی ایران تاکنون فاقد سندی جامع و منسجم برای جهتگیری اقتصادی بوده است. در نتیجه، با هر تغییر دولت، سیاستهای اقتصادی نیز دستخوش تغییرات گاه متضاد میشوند. ما تلاش داریم با تدوین این منشور، چارچوبی مبتنی بر عدالت، استقلال اقتصادی، تولیدمحوری و رفاه عمومی ارائه دهیم.
او تأکید کرد که چنین منشوری باید مبتنی بر اصول قانون اساسی، دستاوردهای انقلاب اسلامی و واقعیتهای اجتماعی ـ اقتصادی امروز ایران باشد.
در انتظار تصمیمگیرانی که علمپذیر باشند
راغفر در بخش پایانی گفتوگو، نسبت به روندهای نگرانکننده در سیاستگذاری هشدار داد و گفت: زمانی که سیاستها نه برای رفع مشکلات مردم، بلکه برای تأمین منافع گروههای ذینفوذ طراحی میشوند، نمیتوان انتظار بهبود واقعی داشت. ما باید به این سؤال پاسخ دهیم که چرا نهاد علم در ایران هنوز مرجع سیاستگذاری نشده است. برای این اتفاق، حاکمیت باید استقلال نهاد علم را به رسمیت بشناسد و تصمیمگیران باید شجاعت پذیرش نقد علمی را داشته باشند.
او افزود: فرهنگستان علوم میخواهد بستری برای پیوند میان دانش، منافع مردم و سیاستگذاری باشد. این مسیر دشوار است، اما گریزناپذیر. آینده کشور، به بازگشت به عقلانیت و علم بستگی دارد.
انتهای پیام/