نگارش دانشنامه فردوسی با همکاری پژوهشگران تاجیک

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از اداره‌کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، صدوچهلمین محفل علمی و ادبی «گنج سخن» با حضور مسعود احمدوند، وابسته فرهنگی ایران و جمعی از اساتید دانشگاه‌ها و اهل فرهنگ و ادب ولایت سغد در شهر خجند برگزار شد.

در این محفل علمی و ادبی که 26 خردادماه در محل تالار «قصر فرهنگ» شهر خجند برگزار شد، اسلام رحیم‌اف، استاد دانشگاه دولتی حقوق، تجارت و سیاست تاجیکستان در خصوص رویدادهای علمی و فرهنگی یک ماه اخیر شامل برگزاری همایش‌ها، محافل ادبی و نشر مقالات در مجلات علمی و کتاب‌های تازه منتشره به ایراد سخنرانی پرداخت.

نگارش دانشنامه فردوسی با همکاری پژوهشگران تاجیکی

میرزا ملا احمد، عضو وابسته آکادمی علوم تاجیکستان و از پژوهشگران برجسته این کشور درباره «دانشنامه رودکی و اسلوب دانشنامه‌نویسی» سخن گفت و با تأکید بر اهمیت و ارزش دانشنامه‌نویسی در عصر اطلاعات گفت: سال 2006 میلادی در شعبه تاریخ ادبیات پژوهشگاه زبان و ادبیات آکادمی علوم تاجیکستان تصمیم گرفته شد تا «دانشنامه رودکی» با 5 هزار مدخل تألیف شود.

وی ادامه داد: «دانشنامه رودکی» نخستین اقدام جدی علمی در کل حوزه ادبیات فارسی در زمینه دانشنامه‌نویسی با تمرکز بر یک شخصیت و شناخت بیشتر بنیان‌گذار ادبیات کلاسیک فارسی محسوب می‌شود.

میرزا ملا احمد همچنین، افزود: دانشنامه رودکی بسیار جامع و پرمحتوا است و تمامی آنچه درباره احوال، آثار و روزگار این شاعر بزرگ وجود دارد در آن شرح داده خواهد شد و همچنین، دربردارنده همه آن چیزهایی است که درباره رودکی در کتاب‌ها و نشریات مختلف چاپ شده است.

وی در سخنان خود، یادآور شد: علاوه‌ بر شرح کلمات سغدی، تمامی واژه‌های مورد استفاده رودکی در اشعارش نیز که گاهی با معنای امروزی آن متفاوت است، توضیح داده می‌شود.

عضو وابسته آکادمی علوم تاجیکستان ضمن اشاره به اینکه جلد سوم و چهارم این دانشنامه نیز تا چند ماه دیگر منتشر خواهد شد، از پیشنهاد خود به یاحقی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد برای نگارش دانشنامه فردوسی با همکاری پژوهشگران تاجیکی خبر داد.

ترجمه آثار سعدی به زبان تاتاری در قرن 14 میلادی

مرتضی زین‌الدین‌اف، مدیر کرسی ادبیات معاصر دانشگاه ملی تاجیکستان طی سخنانی، با اشاره به «رابطه‌های ادبی خلق تاجیک و تاتار»، تاریخ روابط ادبی این دو ملت را تشریح کرد. وی افزود: مردم تاتار در طول تاریخ یا با زبان اصلی یا به صورت ترجمه آثار بزرگان ادبیات ما را مورد مطالعه قرار می‌دادند و با وجود چنین پیوندی ادبیات تاتاری غنای بیشتری پیدا می‌کرد.

مدیر کرسی ادبیات معاصر دانشگاه ملی تاجیکستان بیان کرد: آثار بزرگانی چون رودکی، فردوسی، خاقانی، نظامی، خیام نیشابوری و سعدی به زبان تاتاری ترجمه شد؛ در این میان آثار سعدی بیش از دیگران مورد توجه مردم تاتار قرار گرفت و در قرن 14 میلادی هفت باب گلستان توسط سیف سرایی به زبان تاتاری ترجمه شد.

وی ضمن اشاره به اینکه در دوران معاصر ابتدا در سال 1908 میلادی مقاله‌ای درباره رودکی در شماره اول مجله معتبر «شورا» منتشر شد، گفت: انتشار قسمت‌های مختلف گلستان در مجله «شورا» به مدت سه سال و نیم ادامه همان توجه تاریخی مردم تاتار نسبت به ادبیات فارسی است. درباره بیدل دهلوی نیز در بسیار بحث‌های مفصل میان پژوهشگران در همین مجله انجام شد که نهایتاً مدیران مجله از استاد صدرالدین عینی درخواست کردند مقاله‌ای درباره بیدل تحریر کند و با انتشار این مقاله در سال 1912 بحث درباره بیدل خاتمه یافت.

سرفراز یونس‌اف، رئیس حزب خلق دموکراتیک تاجیکستان در ولایت سغد در خصوص کتاب تازه منتشر شده رئیس جمهور این کشور با عنوان «تاجیکان در آینه تاریخ؛ از آریان تا سامان» و پس از آن، جوره‌بیک عصام‌الدین‌اف، استاد دانشگاه دولتی حقوق، تجارت و سیاست تاجیکستان درباره «نقش و نگارهای ملّی در قالی‌های قیرقوم» سخن گفتند.

بنابر اعلام این خبر، در بخش پایانی این محفل، گلناز طاهریان و ادبیه خجندی اشعار تازه خود را با موضوع «وحدت» و حسین موسی‌زاده، رئیس شورای علمای ولایت سغد، اشعاری با مضامین تربیتی قرائت کردند.