لبنان چند مانع تا آتش‌بس فاصله دارد؟
خبرگزاری آنا – مریم خرمائی: «اسرائیل در جنگ با لبنان، در مسیر آتش‌بس حرکت می‌کند حال‌آنکه برخی مسائل همچنان لاینحل مانده است»؛ این تازه‌ترین موضع‌گیری رسمی تل‌آویو درباره حل‌وفصل بحران لبنان در یک روند سیاسی است.
یک روز بعدازآنکه «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جامعه جهانی را به اعمال فشار بر اسرائیل و حزب‌الله فراخواند تا در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، برای ترک خصومت‌ها به توافق برسند، منابع صهیونیست اعلام کردند که تل‌آویو به این پیشنهاد چراغ سبز نشان داده است.
در میانه تلاش واشنگتن برای احیای آبروی حزب دموکرات و به‌رغم چراغ سبز تل‌آویو برای پایان دادن به جنگ، ارتش اسرائیل شعله تنش را بالا کشیده و به تاکتیک «آتش‌بس زیر آتش» متوسل شده است
درحالی‌که به‌رغم اخبار درزکرده به خبرگزاری‌ها، تل‌آیو همچنان با رعایت جوانب احتیاط، حصول آتش‌بس را به حل‌وفصل پاره‌ای از اختلافات گره می‌زند، کسانی مانند «مایکل هرتزوگ» سفیر اسرائیل در واشنگتن، این اختلافات را ناچیز می‌بیند تا آنجا که او انتظار دارد «توافق ظرف چند روز حاصل شود.»
کمتر از دو ماه مانده به واگذاری سکان کاخ سفید، «جو بایدن» دموکرات همه تلاش خود را می‌کند تا دست‌کم با خاموش کردن شعله کوچکی از آتش بزرگ خاورمیانه، از خود میراثی هرچند کوچک به جا بگذارد.
تلاش او طی هفته گذشته که «آموس هوکشتاین» را در مقام فرستاده ویژه آمریکا به بیروت و بعد تل‌آویو فرستاد شدت بیشتری به خود گرفت و تا آنجا پیش رفت که هوکشتاین تهدید کرد اگر این بار نتیجه‌ای حاصل نشود، به نیابت از واشنگتن میز مذاکره را ترک می‌کند.
بااین‌حال، حتی در میانه تلاش واشنگتن برای احیای آبروی حزب دموکرات و به‌رغم چراغ سبز تل‌آویو برای پایان دادن به جنگی که خاتمه آن به‌منزله بازگشت دست‌کم ۶۰ هزار شهرک‌نشین صهیونیست به شمال سرزمین‌های اشغالی است، ارتش اسرائیل شعله تنش را بالا کشیده و به تاکتیک «آتش‌بس زیر آتش» متوسل شده است تا آنجا که طی پایان هفته میلادی شاهد حملات هوایی بودیم که یکی از آنها (حمله روز شنبه) دست‌کم ۲۹ کشته درپی داشت و حتی صبح امروز سه‌شنبه درحالی‌که کابینه امنیتی اسرائیل در تدارک برگزاری نشست برای موافقت احتمالی با آتش‌بس است، توپخانه ارتش با بمب‌های فسفری حومه شهرک «الماری» در جنوب لبنان را گلوله‌باران کرد.
حتی حملات رژیم از منطقه شیعه‌نشین ضاحیه در جنوب بیروت فراتر رفته و به مرکز شهر کشیده شده- حملاتی که معمولاً به دو شیوه و به دو منظور انجام می‌شود:
حزب‌الله نشان داده که ابایی از ادامه درگیری ندارد و می‌تواند در دایره حملات، معادله ضاحیه به حیفا را به معادله بیروت به تل‌آویو تغییر دهد
*در شیوه اول، به فاصله ۱۵ دقیقه قبل از حمله به مردم محلی برای ترک محل هشدار داده می‌شود. هدف از چنین حمله‌ای ایجاد ارعاب و تخریب محل به‌منظور افزایش مانور نیرو‌های زمینی ارتش اسرائیل است.
*در شیوه دوم، حمله بدون هشدار قبلی و کاملاً هدفمند، به‌منظور ترور سران مقاومت یا نیرو‌های اصلی حزب‌الله لبنان انجام می‌شود.
در شرایط فعلی، اینکه هر دو نوع حمله به‌شدت افزایش یافته دو دلیل دارد:
*اسرائیل می‌خواهد تا لحظه حصول توافق و ترک مخاصمه، از حزب‌الله تلفات بگیرد.
*اسرائیل از ابزار بالا بردن تنش برای افزایش قدرت چانه‌زنی و تحمیل شروط خود به میز مذاکره استفاده می‌کند.
بااین‌حال، حزب‌الله هم نشان داده که ابایی از ادامه درگیری ندارد و می‌تواند در دایره حملات، معادله ضاحیه به حیفا را به معادله بیروت به تل‌آویو تغییر دهد.
در بالا بودن دست برتر حزب‌الله، ملاحظه این نکات ضروری است:
پیش‌شرط تل‌آویو مبنی بر خلع سلاح حزب‌الله از روی میز مذاکره برداشته شده است
*اینکه مقاومت روز یکشنبه در واکنش به حمله هوایی روز شنبه اسرائیل به بیروت، حمله موشکی سنگینی (۲۵۰ فروند) علیه تل‌آویو انجام داد، شاهدی بر این ادعاست. به گفته حزب‌الله این موشک‌های نقطه‌زن به سمت دو پایگاه نظامی در تل‌آویو و اطراف آن شلیک شد.
*این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که حزب‌الله نه یک ارتش متمرکز که یک نیروی چریکی کارآزموده است تا آنجا که توانست پروژه تخریب مناطق جنوبی لبنان به دست نیرو‌های صهیونیست را به نفع خود تغییر دهد. به این معنا که در جنگ نامتقارن، حزب‌الله از زمین خود به‌عنوان تله برای زمین‌گیر کردن ارتش اسرائیل استفاده می‌کند.
*برخلاف باور القاشده از سوی تل‌آویو، حزب‌الله به‌رغم تلفات در سطوح فرماندهی و نظامی (عملیات پیجر و حوادث بعد از آن) هنوز به‌قدری قدرتمند است که اسرائیل ترجیح می‌دهد مسئله را به‌جای میدان، پای میز مذاکره حل کند.
*نکته دیگر که در هیاهوی خبر قریب‌الوقوع بودن آتش‌بس گم شده، این است که پیش‌شرط تل‌آویو مبنی بر خلع سلاح حزب‌الله از روی میز مذاکره برداشته شده و اسرائیل مجبور است در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱، با تداوم حیات سیاسی-نظامی حزب‌الله در شمال رودخانه لیطانی کنار بیاید.
با این اوصاف، در توافق آتش‌بسی که فعلاً برای یک دوره ۶۰ روزه تدارک دیده شده، این بند که «حزب‌الله سلاح‌های سنگین خود را به شمال رودخانه لیطانی منتقل می‌کند» بسیار ارزشمند است و از باز شدن چشم غرب به روی واقعیت وجودی مقاومت لبنان حکایت دارد.
همانگونه که از گزارش‌ها برمی‌آید، ساعت‌های پیش رو (به روایتی) ۳۶ ساعت، برای نهایی شدن توافق بسیار حیاتی است.
انتظار داریم که دست‌کم تا ظهر امروز سه‌شنبه (۶ آذر)، کابینه رژیم این طرح را به رأی بگذارد و باوجود مخالفت اعضای تندرو مانند «ایتامار بن گویر» وزیر امنیت داخلی، آن را تأیید کند.
اما در شرایطی که طبق اعلام منابع آگاه، بر سر «کلیات» طرح توافق شده است، «جزئیات» می‌تواند نهایی شدن آتش‌بس را به تأخیر بیندازد؛ یا به قول «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی کاخ سفید «تا زمانی که در مورد همه مسائل مذاکره نشود، هیچ توافقی انجام نشده است.»
تا این لحظه، برخی از مهم‌ترین جزئیاتی که درباره آن اختلاف‌نظر وجود دارد؛ ازاین‌قرار است:
*اسرائیل می‌خواهد به بهانه احتمال نقض توافق، از تعهدی که به اجتناب از ترور رهبران حزب‌الله منجر می‌شود، سرباز بزند. این پیش‌شرط ازآنجاکه به‌منزله نقض حق حاکمیت لبنان است، به‌شدت چالش‌برانگیز تلقی می‌شود.
*اسرائیل تمایلی به بازگرداندن اعضای حزب‌الله که در بازداشت هستند ندارد.
*اسرائیل می‌گوید این آتش‌بس آزمایشی است حال‌آنکه «شیخ نعیم قاسم» دبیرکل حزب‌الله تأکید کرده با توافقی که به‌طور جامع و کامل به پایان درگیری منجر نشود، موافقت نخواهد کرد.
*درباره کشور‌های ناظر بر آتش‌بس هم اختلاف‌نظر وجود دارد حال‌آنکه ادعا می‌شود اسرائیل از موضع خود مبنی بر مخالفت با حضور فرانسه کوتاه آمده، اما هنوز مشخص نیست که آیا حزب‌الله با حضور انگلیس موافقت می‌کند یا خیر.
در این میان، برخی جزئیات موردتوافق ازاین‌قرار است:
*عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان
*عقب‌نشینی حزب‌الله به پشت رود لیطانی (بدون شرط خلع سلاح)
*استقرار ارتش لبنان و نیرو‌های سازمان ملل (یونیفل) در امتداد مرز لبنان و اسرائیل
*تشکیل یک کمیته بین‌المللی برای نظارت بر اجرای آتش‌بس در چارچوب قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت
انتهای پیام/