بروکراسی‌های اداری انگیزه را از پژوهشگران می‌گیرد
به گزارش خبرگزاری آنا، ایده‌پردازی، پژوهش، نوآوری و فناوری مبتنی بر آن، زمانی ارزشمند هستند که به خلق ثروت منجر شوند. به زبانی دیگر ایده‌ها برای تبدیل شدن به کسب‌وکاری موفق و سودآور باید تجاری شوند و تجاری‌سازی به عنوان یک فرایند غیرخطی و پیچیده، مستلزم ایفای نقش بازیگران و عوامل مختلف با توانمندی‌های متفاوت است.
در ساده‌ترین تعریف، تجاری‌سازی به انتقال فناوری بسیار نزدیک است؛ به عبارت دیگر، فرایند تجاری‌سازی همان فرایند انتقال دانش و فناوری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به صنایع موجود یا کسب‌وکار‌های جدید است.
طی سال‌های اخیر برخی از شرکت ها و موسسات تلاش کرده‌اند به عنوان یک میانجی در این موضوع عمل کنند و بتوانند بین میدان تحقیقاتی و پژوهشی کشور و صنعت و بازار پل بزنند. «سازمان بین المللی مطالعات دانشگاهی» یک موسسه تحقیقاتی است که در بخش‌های مختلف آموزشی و پژوهشی فعالیت می‌کند و در اهدافش این ایده را دنبال می‌کند. این مجموعه در کنار فعالیت‌های تحقیقاتی و برگزاری رویدادهای پژوهشی سعی کرده تا پروژه‌های مشترک تحقیقات دانشگاهی و رویدادهای علمی را با برخی از دانشگاه‌های خارج از کشور نیز به سرانجام برساند.
در این خصوص گفتگویی را با سهراب اسدالله زاده «مدیرعامل سازمان بین‌المللی مطالعات دانشگاهی» انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
برای ورود به بحث در ابتدا مقدمه‌ای در خصوص فعالیت‌های و رویداد‌هایی که توسط این مجموعه انجام شده است، توضیح دهید.
اسد الله زاده: در سال ۲۰۱۸ فعالیت ما استارت خورد و در ایران و کشور‌های مختلفی از جمله ارمنستان، ترکیه، امارات، لهستان و ... ایونت‌های مختلف آموزشی و پژوهشی را برگزار کردیم که مخاطبان ما اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی را در برمی‌گرفت. در این ۷ سالی که از فعالیت‌های ما گذشته است، توانستیم کارگاه‌های آموزشی، همایش‌ها و کنگره‌های مختلفی را در سطوح بین المللی برگزار کنیم که آثار خوبی هم به دبیرخانه ارسال شده است.
ما معتقد هستم که علم و فناوری هیچ مرزی ندارد و نمی‌توان برای آن مرز جغرافیایی قائل شد. در کشور گرجستان برنامه‌های مختلفی را در حال برگزاری داریم. در حدود ۱۵ رویداد در سال گذشته در کشور خودمان و در رشته‌های مختلف و همچنین ۱۰ ایونت را در کشور‌های اتحادیه اروپا برگزار کردیم که از جمله آنها کشور لهستان، اسپانیا، بلژیک و لهستان هستند همچنین در امارات و اقلیم کردستان نیز به صورت مشارکتی برنامه‌هایی را در سطح دانشگاه داریم
در اسفندماه امسال نیز یکی از همایش‌هایمان در حوزه مدیریت و تکنولوژی است. به طور متوسط در حدود ۳۰ الی ۴۰ ایونت را در طول سال داریم که فقط محدود به جغرافیای محل برگزاری آن نمی‌شود بلکه شرکت کنندگان، اساتید و داورانی را از اقصی نقاط دنیا به خود می‌بیند. به عنوان مثال وقتی در کشور گرجستان، ایونتی برگزار می‌کنم از اقصی نقاط دنیا، مخاطبانی در صدد ارسال آثار خودشان به این رویداد هستند. ما حتی از کشور همسایه افغانستان هم متقاضیان زیادی را برای شرکت در همایش‌هایی که در کشور گرجستان برگزار کردیم، داشتیم که به دلیل مشکل صدور روادید در خیلی از موارد سعی کردیم تا این مشکل حل شود و آنها بتوانند فرصت حضور در آن رویداد را داشته باشند.
یکی از اهداف این سازمان را انجام پروژه‌های مشترک معرفی کرده‌اید درباره این نوع فعالیت‌های تحقیقاتی تاکنون چه گام‌هایی برداشته‌اید؟
اسد الله زاده: رسالت ما از ابتدا این بود که بتوانیم ارتباطات بین دانشگاهی را حداقل در آسیا و کشور‌هایی که از نظر جفرافیایی به ما نزدیک‌تر هستند تقویت و تسهیل کنیم. ایجاد ارتباط میان دانشگاه‌های ایران با سرتاسر جهان فارغ از هر گونه سیاست‌های حاکم بر دولت‌ها را در دستور کار قرار دادیم. مشاوران و اعضایی که در سیستم ما در حال فعالیت هستند از کشور‌های مختلف هستند. از ایران، گرجستان، ارمنستان، ترکیه، بلژیک، لهستان و چند کشور اروپایی هم مشاورانی را در کنار تیم خودمان داریم که در انجام و اجرای برنامه‌ها ما را همراهی می‌کنند.
سعی داریم تا علاوه بر این ارتباطات در سایر دانشگاه‌های جهان هم ارتباط‌هایی را برقرار کنیم که از این منظر در حال رایزنی با دانشگاه‌های معتبر هستیم. در زمینه گردش علم و تبدیل شدن آن به دانش و سپس یک محصول، از جمله مواردی است که در برنامه‌ها به آنها توجه وافری داریم و سعی در اجرایی شدن آنها داریم.
در اجرای طرح‌های مشترک پژوهشی چقدر توانسته‌اید از موضوعات روز و مورد نیاز جامعه استفاده کنید؟
اسدالله زاده: معمولا وقتی می‌خواهیم رویدادی را طراحی کنیم، طبیعتا از اساتید تخصصی مشاوره می‌گیریم و بر اساس آن محور تعریف می‌کنیم. بر مبنای محور‌های تعریف شده، داور می‌گذاریم و بر مبنای تعاریفی که از ارزیابی آثار وجود دارد نسبت به پذیرش مقالات اقدام می‌کنیم.
به عنوان مثال در ایران وقتی می‌خواهیم رویدادی را برگزار کنیم ابتدا باید در کارگروه تمام جوانب و زوایای آن بررسی شود. شاید یک زمانی مسئله انرژی، دغدغه جامعه باشد و یا در کشور گرجستان به عنوان مثال در حوزه تولیدات گیاهان دارویی وقتی ایونتی برگزار می‌کنیم ابتدا باید پتانسیل و نیاز آن جا را شناسایی و بررسی کرد. به عنوان مثال نمی‌توان در حوزه انرژی هسته‌ای در آن کشور ایونت برگزار کرد در حالیکه نیاز آنها چنین موضوعی نیست. یا نوع نگاه در جشنواره گیاهان دارویی در ایران با گرجستان تفاوت دارد.
چه برنامه‌ای برای پیاده سازی و اجرای طرح‌ها ومقالات علمی دارید؟ آیا صرفا همایشی برگزار می‌کنید که دانشجویان و اساتید تحقیقات علمی خود را ارائه دهند یا ایده و برنامه دیگری مد نظر دارید؟ و در نهایت درباره سختی راه پیش روی پژوهشگران و کار علمی در ایران چه نظری دارید؟
اسدالله زاده: در ایران سالیانه همایش‌های علمی و پژوهشی بسیاری برگزار می‌شود که خیلی از آنها تقریبا جز یک نامه تائید مقاله، هیچ خروجی دیگری برای دانشجویان و میدان علمی کشور ندارند. ما در قدم اول با بررسی وضع موجود و مشکلات و آسیب‌های آن تلاش کردیم به سمتی برویم که همایش‌های علمی را تبدیل به یک امر تزئینی و بی‌مصرف نکنیم. در واقع در ایدئال‌ترین حالت ممکن هر همایش قرار است گره‌ای از کار جامعه باز کند. همچنین بسیار مهم بود که همایش‌های مبتنی بر پژوهش و تحقیقات بتوانند خروجی محور شوند یعنی به سمت عینیت یافتن گام بردارند. عینیت یافتن به این معنا که خروجی‌ها صرفا در حد یک کار کتابخانه‌ای نمانند و بتوانند گره‌ای از کار جامعه باز کنند.
از منظری دیگر استفاده از اساتید مطرح و متخصص هر حوزه می‌توانست به ما کمک شایانی کند و راه را برایمان هموار سازد. اینکه ما بتوانیم به عنوان یک میانجی بین فضای علمی و پژوهشی و میدان صنعت و بازار پل بزنیم از اهداف اصلی است که ما همچنان آن را دنبال می‌کنیم.
درباره مشکلات پیش روی پژوهشگران و به طور کلی کار علمی در ایران نیز به واسطه تجربیاتی که در چند کشور داشتم در هر کدام از آنها و اختصاصا در کشور خودمان ایران مشکلات متفاوت‌تری را شاهد بودم.
مشکلی که در کشورمان داشتیم یک سری بروکراسی و موانع وجود داشت که برخی از مقالات در رشته‌های مهندسی و علوم نو ظهور مثل هوش مصنوعی یا مباحث مربوط به هوافضا یا ماشین لرنینگ که مباحث به روزی هستند زمانی که می‌خواهند ایده را بعد از پردازش وایرال کنند و همچنین زمانی که می‌خواهد به سمت محصول شدن حرکت کند، بروکراسی‌هایی وجود دارد که انگیزه را از محققان می‌گیرد.
علاوه بر این موضوع، بحث حمایت‌های مالی است که این مشکلات باعث شده تا خیلی از دوستان که راهکار‌ها را بلد نیستند نتوانند این طرح‌ها را به مرحله پیاده سازی برسانند. ما بواسطه رویداد‌هایی که برگزار کردیم و ارتباط‌هایی که داشتیم فرایندی را ایجاد کردیم که در آن از زمانی که ایده شکل می‌گیرد تا زمانی که ایده تبدیل به پیپر می‌شود و همچنین تا زمان اجرا و در تمامی رشته‌های مختلف در کنار محققان و پژوهشگران باشیم. این گسترش ارتباط‌ها با همکاری با مراکز دانشگاهی معتبر و همچنین با استاد‌های درجه یک در حال روی دادن است و زمانی که پژوهشگران مقالاتی را در حوزه نوآوری نوشتند، سعی می‌کنیم تا آن ایده را به یک پیپر تبدیل کنیم و فرایندی را برای تجاری سازی آن ایجاد کنیم.
در حوزه فناوری و علم‌های روز دنیا؛ نوآوری در محصولات ماشین آلات کشاورزی که در اقتصاد این حوزه تاثیر گذار است یا نوآوری انرژی‌های تجدید پذیر یا در حوزه هوش مصنوعی و آی تی سعی کردیم تا به صورت مشاوره با دوستانی که اهل فن هستند و در حوزه تحقیقات فعالیت می‌کنند و جزو افراد موفق در این حوزه هم بوده اند مشاوره‌هایی را به آنها دهیم تا آن طرح‌هایی که پیپرهاشان در سطحی است که پتانسیل ایجاد محصولات را دارند آنها را به سمتی هدایت کنیم که به خلق محصول اولیه منجر شود.
در این خصوص دوستانی که بخواهند محصول خودشان را تولید کنند به واسطه مشاورانی که داریم می‌توانند پس از ثبت ایده و اختراع خود آن را به سمت خلق محصول اولیه ببرند.
وقتی محصول اولیه ایجاد شد، سمپلی می‌شود که می‌توان به سراغ جذب سرمایه گذار حرکت کرد. رویداد‌هایی را امروزه طراحی کردیم که دانشگاه در بحث تولید محتوا، تولید دانش و صنعت در بحث حمایت تولید محصول باید گام بردارد و از هر دو جنس دعوت کرده‌ایم تا با حضور خودشان به دوستانی که می‌خواهند کار تحقیقاتی شان را به خروجی تبدیل کنند و در بازار دیده شود کمک‌های شایانی را کنند. البته باید گفت که این موضوع بیشتر در اروپا و کشور‌های حوزه قفقاز در حال انجام است و باید کاری کنیم که در کشور خودمان ایران هم این موضوعات بیشتر دنبال شود.
اما در ایران این داستان برعکس است و این را اعلام می‌کنم که مشکلات ما در کجا قرار دارد. بحث‌های بروکراسی و عدم پوشش حمایت مالی و منطقی نبودن سرمایه گذاری و ... از دیگر مواردی است که در این خصوص باید به آن توجه جدی شود.
ایراد بزرگ دیگری که در دانشگاه‌ها داریم و البته به زعم بنده این موضوع در دانشگاه آزاد کمی متفاوت‌تر است و شاهد بهتر بودن ماجرا در آن جا هستیم با دانشگاه‌هایی کار کردم که وقتی اعلام می‌شود در آن جا ضعف ارتباط با صنعت است، به خود دانشگاه مربوط نمی‌شود بلکه دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و اساتیدی را شامل می‌شود که صرفا توجه به بحث آموزش و کم توجهی به بحث صنعت و تولید باعث شده که ما این ضعف را داشته باشیم.
در بحث انتشار دستاورد‌های یک رویداد غیر از چاپ کتاب، خروجی از آن را در رسانه‌های تخصصی نمی‌بینیم. به نظر شما رسانه‌ها در ترویج علم چقدر موفق عمل کرده‌اند؟
اسد الله زاده: به نظر شخصی من صد در صد وجود رسانه در رویداد‌ها مفید است. اگر رسانه نتوانسته تا آن رویداد‌ها را پوشش دهد به نظر یک ضعف دو طرفه است و باید در صدد رفع آن باشیم. به عنوان کسی که دبیر رویدادهای مختلف بوده است و در رویدادهای زیادی نیز حضور داشته‌ام باید بگویم که در خیلی از موارد نتوانسته‌ام نقش رسانه‌ها را درک کنم.
محتوا‌هایی که در این فضا تولید می‌شوند تولیداتی است که از مراکز علم و دانش تولید می‌شوند و هر چقدر پوشش داده شود قطعا در ترویج علم و دربرگیری آن در سطح وسیع جامعه کمک کننده است و باعث می‌شود که جامعه علمی ما آگاه‌تر شوند. باید به گونه‌ای حرکت کنیم که به مانند موضوعات سیاسی و فرهنگی در خصوص موضوعات علمی نیز شاهد همه‌گیر شدن آنها باشیم.
امروزه با توجه به فراگیری شبکه‌های اجتماعی در کشور و استقبال مردم از آنها در مقایسه با صداو سیما و رسانه‌های رسمی باید به این سمت حرکت کنیم که از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی نیز نهایت استفاده را در آگاهی بخشی به افکار عمومی و مخاطبان علاقه‌مند به خروجی رویدادهای علمی برد.
به عنوان یک میانجی چطور نتایج مقالات علمی را به چرخه صنعت وارد خواهید کرد؟
اسدالله زاده: در هیبرید ایونت‌هایی که برگزاری آن برای اسفند در حال انجام است. فراخوان دادیم و نسبت به جمع آوری آثار اقدام کردیم. قرار است تا خروجی آثار این ایونت در چرخه تولید دانش و محصول قرار بگیرد و فقط محدود به یک مقاله علمی نباشد.
به زعم بنده در کنار همایش‌های علمی؛ برگزاری و طراحی جشنواره‌ها می‌تواند سبب شود تا خروجی آثار داوری شده، پتنت (ثبت اختراع) شود و با مشاوره به آنها در صورت دارا بودن شرایط به مرحله تولید برسد.
بدون شک، قرارگیری جشنواره‌ها در کنار رویدادهای علمی باعث می‌شود تا ره آورد آن فقط محدود به بحث‌های تئوری نباشد بلکه به آن عینیت ببخشیم و از آن خروجی‌های دیگری نیز بگیریم.
انتهای پیام/