۲ آذر در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 2 آذر برابر با 22 نوامبر را ورق می‌زنیم.

***

پرویز شهریاری

 ۲ آذر ۱۳۰۵ خورشیدی، پرویز شهریاری ریاضی‌دان، مترجم، نویسنده، معلم ریاضیات و روزنامه‌نگار علم به‌دنیا آمد. او بیش از چهارصد کتاب در موضوعات ریاضیات، تاریخ، فلسفه و ادبیات تلیف و ترجمه کرده و همچنین بیش‌از هزار عنوان مقاله از او در نشریات مختلف منتشر شده است. این ریاضی‌دان زرتشتی در سال ۱۳۸۴ و درحوزه آموزش نوین ریاضی چهره ماندگار ایران شد. شهریاری در گردآوری و تالیف دانش‌نامه ریاضی ایران و فرهنگ ریاضیات مشارکت داشت.

 گویون بلوفورد

۲۲ نوامبر ۱۹۴۲ میلادی برابر با 2 آذر ۱۳۲۱ خورشیدی، گویون استوارت بلوفورد جونیور اولین فضانورد سیاه‌پوست تاریخ فضایی جهان به‌دنیا آمد. او در ۳۰ آگوست ۱۹۸۳ برای اولین‌بار همراه با شاتل فضایی چلنجر به فضا رفت. بلوفورد یک‌بار دیگر هم در سال ۱۹۸۵با شاتل چلنجر به فضا رفت و سومین و چهارمین ماموریت فضایی‌اش را سوار بر شاتل دیسکاوری به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ انجام داد. او در آگوست ۱۹۷۹ و از بین ۱۰هزار متقاضی به‌عنوان یکی از ۳۵ فضانورد ناسا برای برنامه شاتل‌های فضایی انتخاب شد و درمجموع ۶۸۸ ساعت را در فضا سپری کرد. درطول چهار ماموریت، وظایف فنی بلوفورد «کار با عملیات ایستگاه فضایی، سامانه دستکاری از راه دور، سامانه‌ها و آزمایش‌های آزمایشگاه فضایی، سامانه‌های شاتل فضایی و مسائل ایمنی بار» را شامل می‌شد.

کارل فون ویرورد

۲۲ نوامبر ۱۸۸۴ میلادی برابر با 2 آذر ۱۲۶۳ خورشیدی کارل فون ویرورد، پزشک آلمانی درگذشت. او در سال ۱۸۵۴ اولین نمونه فشارسنج خون را اختراع کرد. این دستگاه که باعنوان نبض‌نگار شناخته می‌شد اولین ابزاری بود که نبض انسان را با اندازه‌گیری غیرتهاجمی فشار خون ردیابی می‌کرد. هرچند روشی که فون ویرورد برای اندازه‌گیری فشارخون باکمک وزنه‌ و تعادل مکانیکی استفاده می‌کرد ناپخته و ابتدایی بود اما این اصل را تبیین کرد که فشار خون را می‌توان با یافتن ضدفشار مورد نیاز برای متعادل‌کردن ضربان شریانی اندازه‌گیری کرد. در سال ۱۸۵۲، او روشی فنی ابداع کرد و بااستفاده از آن توانست سلول‌های خون را شمارش کند. ویرورد همچنین دستگاهی باعنوان هموتاکومتر را برای نظارت بر سرعت جریان خون ابداع کرد. او همچنین شیوه تحلیل طیف‌شناختی محلول‌های هموگلوبین، صفرا و ادرار را اجرا کرد و همچنین تنفس و هدایت صدا را مورد مطالعه قرار داد.

جان درک اسمیت

۲۲ نوامبر ۲۰۰۳ میلادی برابر با 2 آذر ۱۳۸۲ خورشیدی، جان درک اسمیت میکروبیولوژیست انگلیسی درگذشت. اسمیت در پژوهش‌های حوزه اسید نوکلئیک پیشگام بود و به ایجاد ساختار آر.ان.ای و کشف متیلاسیون بازها در دی‌ان‌ای باکتری کمک کرد. از این اطلاعات ساختار آر.ان.ای برای ارائه مدل دو رشته‌ای دی‌ان‌ای استفاده شد. او همچنین به روش‌شناسی مربوط به کشف اسرار ژنوم کمک کرد. اوایل دهه ۱۹۶۰، اسمیت درگیر فرآیندی شد که به موجب آن توالی بازها در دی‌ان‌ای و مجموعه توالی‌های اسید‌های آمینه مختلف پروتئین‌ها را که مسئول تمام عملکردهای بدن (ساختاری، آنزیمی، هورمونی و غیره) هستند، تعیین می‌کند. فرآیندی که به عنوان سنتز پروتئین شناخته می‌شود.

برف‌رو (اسنومبیل)

۲۲ نوامبر ۱۹۲۷ میلادی برابر با 2 آذر ۱۳۰۶ خورشیدی، اولین گواهی ثبت اختراع برای ماشین برف‌رو (اسنومبیل) برای کارل جی‌ای الیسون در ویسکنسین آمریکا صادر شد. این وسیله‌نقلیه درواقع شبیه سورتمه بازی کودکان بود که به موتور مجهز بود و شکلی اسکی‌مانند داشت. بین سال‌های ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۶، او ماشینش را کامل کرد و ۴۰ دستگاه از آنها را به دست خودش ساخت. ماشین‌های اولیه بدنه اسکلت فلزی داشتند و از یک موتور بیرونی ۲,۵ اسب بخار نیرو می‌گرفتند. تا سال ۱۹۳۲، الیسون یک مدل بهبودیافته را طراحی کرد که بزرگتر و محکم‌تر بود و به موتور موتورسیکلت مجهز شده بود و می‌توانست بیش‌از ۴۰ مایل‌درساعت حرکت کند.

پائولو فریزی

۲۲ نوامبر ۱۷۸۴ میلادی برابر با 2 آذر ۱۱۶۳ خورشیدی، پائولو فریزی اخترشناس، فیزیکدان و ریاضیدان ایتالیایی درگذشت. فریزی را بیشتر برای کارش در هدایت آب و هیدرولیک می‌شناسند به‌خصوص که او آبراهی برای فاصله بین میلان و پاویا طراحی کرد. او همچنین اولین کسی است که رسانابودن صاعقه را به ایتالیا معرفی کرد. اما مهم‌ترین مشارکت فریزی در علم، گرد‌آوری، تفسیر و انتشار آثار دانشمندان دیگری چون گالیله و آیزاک نیوتن بود. کار او در حوزه نجوم براساس نظریه گرانش نیوتن بود که حرکت زمین را بررسی می‌کرد و همچنین دلایل فیزیکی شکل و اندازه زمین را بااستفاده از نظریه گرانش بررسی و مسئله دشوار حرکت ماه را حل کرد.