مغز دردی را درونش حس نمی‌کند!

به گزارش خبرگزاری آنا، مغز به ‌رغم اینکه مرکز پردازش درد است، خود نمی‌تواند دردی را حس کند! مغز دارای ساختاری پیچیده متشکل از میلیون‌ها سلول عصبی و میلیاردها اتصال سیناپسی  است که اطلاعات حسی را دریافت، پردازش و تفسیر می‌کند. با این حال این عضو حیاتی به خودی خود فاقد گیرنده‌های درد است و نمی‌تواند دردی را مستقیماً احساس کند.

{$sepehr_key_3445}

برای درک این مسئله، باید به نقش گیرنده‌های درد (Nociceptors) بپردازیم. این گیرنده‌ها در قسمت‌های مختلف بدن، از پوست و عضلات تا اندام‌های داخلی قرار دارند. گیرنده‌های درد با تحریکاتی مانند آسیب فیزیکی یا گرما فعال می‌شوند و سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کنند. سپس مغز این سیگنال‌ها را تفسیر کرده و احساس درد را تولید می‌کند. اما از آنجایی که مغز فاقد گیرنده‌های درد است، نمی‌تواند دردی را در خود حس کند.

قسمت گروتسک ماجرا این است که جراحان مغز و اعصاب (Neurosurgeons) از این ویژگی مغز استفاده کرده و برخی از جراحی‌های مغزی را در حالی که بیمار هوشیار و بیدار است انجام می‌دهند. این جراحی‌ها که به عنوان جراحی‌های حین هوشیاری (Awake Craniotomy) شناخته می‌شوند، به پزشکان این امکان را می‌دهند که عملکردهای مختلف مغز را در هنگام عمل ارزیابی کنند و از آسیب به مناطق حیاتی جلوگیری شود. در این فرآیند، جمجمه بی‌حس می‌شود و بیمار درد را احساس نمی‌کند، حتی اگر مغز در معرض دستکاری مستقیم قرار گیرد.

با اینکه خود مغز فاقد گیرنده‌های درد است، اما بافت‌های اطراف آن مانند پرده‌های مغزی، عروق خونی مغزی و استخوان‌های جمجمه دارای گیرنده‌های درد هستند. هنگامی که این نواحی تحریک شوند، درد به وجود می‌آید. سردرد به عنوان مثال در واقع ناشی از تحریک گیرنده‌های درد در بافت‌های اطراف مغز است و نه خود مغز.

این ویژگی منحصر به فرد مغز در عدم حس درد، درک ما از عملکردهای پیچیده این عضو حیاتی را عمیق‌تر می‌کند. مغز به عنوان مرکز پردازش درد، توانایی تفسیر و ایجاد حس درد را دارد، اما خود از این احساس مصون است. به عبارت دیگر مغز هرچند که احساسات جسمانی و ذهنی ما را کنترل می‌کند، از لحاظ ساختاری به گونه‌ای است که نمی‌تواند درد را تجربه کند.