هفته اول نوامبر/ از «اولین ابزارهای اجدادمان» تا «شناسایی جو سیارات فراخورشیدی»

به گزارش خبرگزاری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

{$sepehr_key_3350}  

نیوساینتیست

نخستین ابزارهای اجداد ما از جنس سنگ بود یا گیاه؟

 اجداد نخستین ما احتمالا از ابزارهای متنوعی برای شکار و ساخت پناهگاه و کارهای دیگر استفاده می‌کردند که از آن زمان در تاریخ گم شده است. محققان سعی دارند بفهمند آنها چطور از گیاهان برای انجام کارهای روزمره خود استفاده می‌کردند؟ امروز شاید اصلا فکرش را هم نکنید که گیر کردن تکه‌ای غذا در بین دندان‌ها چه‌قدر آزاردهنده است چون به راحتی با استفاده از  نخ یا خلال دندان آن را خارج کنیم. پیدا شدن یک خلال دندان ۲/۱ میلیون ساله شاید یکی از شواهد مستقیمی باشد که نشان می‌دهد نیاکان ما از گیاهان به عنوان ابزارهای مختلفی مثل خلال دندان استفاده می‌کردند.

 محققان حدس می‌زنند اجداد ما احتمالا از گیاهان برای کاربردهای متنوعی استفاده می‌کردند اما چون ابزارهای ساخته شده از گیاه به راحتی پوسیده می‌شدند و از بین می‌رفتند به ندرت در یافته‌های باستان‌شناسی دیده می‌شوند. با این حال پیدا شدن برخی شواهد که از کاربری گیاهان در زندگی اجدادمان حکایت دارد می‌تواند نشانه‌هایی باشد که می‌گوید اولین ابزارهای انسان از گیاهان ساخته شده بود و نه از سنگ‌ها!
دیدگاه‌های متعارف باستان‌شناسی معمولا سنگ را به عنوان اولین ابزار انسان می‌دانند که هم‌زمان با آغاز عصر حجر (از حدود سه میلیون سال) پیش آغاز شده است اما با یافته‌های تازه به نظر می‌رسد شاید بتوان قبل از عصر قبل از حجر را عصر گیاه‌شناسی نامید که انسان‌ها بیشتر به نجاری و بافندگی گیاهان مشغول بودند. این دوره مورد توجه محققان قرار گرفته است. آنها سعی دارند بفهمند نیاکان ما چطور با گیاهان ابزار می‌ساختند و بیشتر چه ابزارهایی برایشان پرکاربرد بوده است.

ساینس

چرا وقتی بدن پستانداران خیس می‌شود می‌لرزند؟

اگر حیوان خانگی داشته باشید یا به رفتارهای گربه‌ها و سگ‌ها در کوچه و خیابان دقت کنید حتما دیده‌اید که وقتی موهای پستانداران کمی خیس می‌شود آن قدر خود را تکان می‌دهند تا آب و مواد محرک را از پوست‌و‌موی شان جدا کنند. این تکان‌ها نوعی نوسانات سریع در بدن آنهاست که با سازوکاری حسی آغاز می‌شود. آب گیرنده‌های حسی بدن پستانداران را فعال می‌کند و در ارتباط با نورون‌های عصبی باعث می‌شود فرآیند تکان‌های بدن آغاز شود. سوال اینجاست که چرا لرزش بدن پستاندارانی هم‌چون سگ و گربه تا مدتی ادامه پیدا می‌کند؟

اساس تحقیقات جدید، علت اصلی لرزش پستانداران خیس، خطای گیرنده‌ای در پوست پستانداران به نام C-LTMR است. و باعث می‌شود حیوانات پشمالو از از سگ گرفته تا گربه و موش، هنگامی که توسط قطرات مایع در پشت گردن تحریک می‌شوند، لرزش ثابت و شگفت انگیزی را انجام دهند. این تحقیقات می‌تواند زمینه درک بهتر فعالیت‌های نورون‌ها و گیرنده‌های عصبی در بدن پستانداران باشد.

اسکای‌اند‌تلسکوپ

جو سیارات فراخورشیدی زیر ذره‌بین جیمزوب

در این شماره مجله اسکا‌ی‌اند تلسکوپ نحوه مدل‌سازی جو سیارات فراخورشیدی با کمک داده‌های تازه‌ای که تلسکوپ فضایی جیمزوب ارسال می‌کند، شرح داده شده است. این تلسکوپ مهم امکان آن را دارد که طیف به دست آمده از جو سیارات فراخورشیدی را در اختیار اخترفیزیکدانان قرار دهد تا آنها بتوانند با واکاوی این طیف، ویژگی‌های جو سیارات فراخورشیدی را متوجه شوند. این شماره به صورت ویژه برای منجم‌های آماتوری که تجهیزات نجومی در اختیار دارند روش‌هایی برای عکاسی از آسمان ارائه شده است هم‌چنین برای آن دسته از علاقه‌مندانی که دوربین و تجهیزات اپتیکی ندارند راهنماهای رصد آسمان شب با جزییات آمده است. اگر بخواهید راه کهکشان را تماشا کنید یا از دیدن بارش شهابی پیش رو لذت ببرید حتما از راهنمای رصد این مجله و سایتش استفاده کنید.